نکاتی درباره آداب استحمام

به گزارش شهرآرانیوز برای خیلی‌ها حمام کردن و دوش گرفتن امری عادی و جزو برنامه‌های روزانه است در حالی که همین عمل ساده برای خود آدابی دارد. گاهی افراط و تفریط باعث می‌شود به لحاظ جسمی دچار بیماری‌های متعدد شویم. به عنوان نمونه با هر بار حمام کردن از انواع مواد پاک‌کننده استفاده می‌کنیم که هر کدامشان به‌نوعی بسیاری از باکتری‌های روی بدنمان را از بین می‌برند و می‌توانند سیستم ایمنی بدن را نیز ضعیف کنند. این در حالی است که از بین رفتن برخی باکتری‌ها در بدنمان، سلامتی و مقاومت در برابر بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.

هر روز حمام نکنیم

بررسی‌های علمی نشان داده است که روزانه حمام کردن کار درستی نیست. از جمله دلایلی که مُهر تأیید به نتایج این بررسی‌ها می‌زند عبارت است از:

استفاده از آب خیلی سرد یا خیلی داغ به عملکرد ارگان‌های حیاتی مانند قلب برای کنترل دمای بدن و کارکرد منظم آن‌ها آسیب می‌زند.

در اثر شست‌وشوی بدن با ابزار‌ها از جمله لیف و کیسه و مواد شوینده از جمله شامپوی بدن و سر یا صابون، به پوست خود آسیب می‌رسانیم. این کار چربی موجود در لایه خارجی پوست را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برخی سموم برای پوست لازم است، چون از آن در برابر ذرات خارجی محافظت می‌کند. هرگونه آشفتگی در پوست منجر به چین و چروک روی آن می‌شود.

پوست با دوش گرفتن یا حمام زیادی خشک می‌شود. در اثر این اتفاق تمایل به استفاده از مرطوب‌کننده افزایش می‌یابد. استفاده از کرم‌ها یا لوسیون‌های مرطوب‌کننده منجر به ورود سموم به جریان خون شده و بر سلامت کلی ما تأثیر می‌گذارند در نهایت باکتری‌های خوب را در بدن می‌کشند، باکتری‌هایی که برای سلامتی‌مان ضروری هستند.

با برنامه‌ریزی برای حمام رفتن در وقت، مصرف آب، مصرف دیگر انرژی‌ها و هزینه‌های مربوط به مواد تمیزکننده پوست و مو صرفه‌جویی می‌شود.

اول شناخت، بعد حمام

برای آنکه کمتر دچار آسیب‌های ناشی از حمام رفتن‌های افراطی شوید به چند نکته زیر توجه کافی داشته باشید:

نوع پوست

پوست چرب‌: مواد شیمیایی مضر درون صابون می‌تواند پوست را خشک کند، امری که باعث می‌شود غدد چربی سبوم بیشتری تولید کنند و صورت در نهایت چرب‌تر و براق‌تر به نظر برسد.

پوست حساس و خشک: دوش گرفتن بیش از یک بار در روز ممکن است باعث ملتهب شدن پوست شود، امری که خارش پوست را بیشتر می‌کند.

جنس مو

مو‌های فر و حالت‌دار: یک بار شست‌وشوی مو‌ها در هفته کفایت می‌کند، چرا که این مدل مو برای حفظ رطوبت در خود به چربی نیاز دارد.

مو‌های صاف: باید مو‌های خود را هر روز بشویید چرا که مو‌های صاف و کم‌حجم به راحتی و به سرعت چرب می‌شوند.

نکته: در حمام شانه نزنید برای جلوگیری از گره خوردن مو‌ها و ایجاد موخوره قبل از شست‌وشو، مو‌ها را به‌خوبی شانه بزنید.

۲ تا ۳ بار
متخصصان پوست توصیه می‌کنند برای جلوگیری از تحریک شدن پوست، بیشتر از دو تا سه بار در هفته حمام نکنید.

۲ دقیقه
بهترین نوع حمام کردن این است که حداکثر دودقیقه در آب گرم قرار بگیرید و سپس آن را ولرم کنید.

دوش‌های ورزشی!

اگر اهل ورزش کردن هستید و زیاد عرق می‌کنید طبیعی است که بیشتر هم به حمام بروید. دوش گرفتن بلافاصله بعد از ورزش می‌تواند کمک کند عضلات سریع‌تر التیام یابند، جلو جوش زدن بدن را می‌گیرد و حتی دستگاه ایمنی بدن را تقویت می‌کند. این مسئله در مورد کسانی که در محیط بیرون یا در معرض مواد شیمیایی قوی کار می‌کنند هم صدق می‌کند و دوش روزانه به طور حتم برای این افراد مفید است.

دوش گرفتن بلافاصله بعد از خوردن غذا باعث افزایش وزن می‌شود. هضم غذا نیاز به جریان خون مناسب در معده دارد. وقتی زیر دوش می‌روید، دمای بدنتان پایین می‌آید که سیستم گوارش شما را سردرگم می‌کند، اگر این کار را به طور منظم انجام دهید، ممکن است به سیستم گوارش شما آسیب برساند و باعث افزایش وزن شما شود.

سالمندان کمتر دوش بگیرند

استحمام روزانه برای سالمندان توصیه نمی‌شود، زیرا هم‌زمان با افزایش سن، پوست بدن نازک‌تر می‌شود، استحمام باعث تبخیر آب از سطح سلول‌ها و سبب تسریع روند پیری پوست، افزایش احتمال بروز عفونت و التهابات پوستی می‌شود.

حمام کردن به وقت صبح و شب

حمام صبح

مطالعات زیادی در این باره انجام شده است که نشان می‌دهد دوش صبحگاهی به کسانی که به واسطه کار یا تحصیل خود دچار استرس می‌شوند آرامش می‌دهد و به ایجاد تمرکز، خلاقیت و ابتکار در آن‌ها کمک می‌کند.

دوش شبانه

عرق، چربی‌ها و مواد آلرژی‌زایی را که در طول روز روی پوست بدن ایجاد شده است از بین می‌برد، منافذ پوست را باز می‌کند و باعث طراوت و شادابی پوست و همچنین باعث خواب بهتر در شب می‌شود.

اصول شست‌وشو

باید در هر دفعه که دوش می‌گیریم حواسمان به باقی مانده موادی که به سر‌و‌بدنمان زده‌ایم باشد. چرا که بی‌توجهی به شست‌وشوی اصولی می‌تواند به خارش پوست و مسدود شدن منافذ آن منجر شود.
از ناخن برای شستن و ماساژ مو‌ها استفاده نکنید، چون باعث آسیب بیشتر می‌شود و پوست سر را پوسته پوسته می‌کند.

از حوله‌های نرم برای خشک کردن بدن استفاده کنید، زیرا اگر به شدت خود را با حوله خشک کنید، ممکن است مشکلاتی مثل خشکی پوست را بدتر کند و منجر به شکستگی و آسیب مو شود.
خشک کردن نقاط مختلف بدن به ویژه کشاله ران و بازو‌ها را مد نظر قرار دهید، زیرا باقی ماندن رطوبت در این نقاط باعث فراهم آمدن شرایط مناسب برای رشد میکروب‌ها می‌شود.

حمام کردن با چاشنی بهداشت

کف حمام بیشترین باکتری را دارد. پس به هیچ عنوان پابرهنه در حمام راه نروید. در هر متر مکعب حمام ۲ میلیون باکتری رشد می‌کند.

شست‌وشو و تعویض بموقع لیف‌های حمام امری ضروری است. بهتر است لیف‌ها را هر سه ماه یک بار تعویض کنید و بعد از هر پنج بار استفاده با ماشین لباس‌شویی بشویید.

در ادامه حتما بخوانید آشنایی با خواص اسطوخودوس | گیاهی آرام‌بخش با ویژگی‌های باورنکردنی

آداب دینی استحمام

قبل از رفتن به حمام، بهتر است نکات مهمی از جمله گرم‌بودن محیط حمام، آب و همچنین آماده‌بودن الزامات استحمام مانند مواد شست‌وشو را در اولویت قرار دهیم. مرحله بعد توجه به موارد زیر است:

بیماری

• استحمام در حالت ناشتا ضرر دارد و باعث ضعف کلی بدن می‌شود، حتی اگر بخواهید غسل کنید؛ بنابراین توصیه می‌شود، دست‌کم با خوردن مقداری عسل از ناشتایی دربیایید. امام‌صادق (ع) هم فرموده‌اند: ناشتا حمام‌رفتن، بلغم و استحمام‌کردن بعد‌از خوردن غذا، صفرا و سودا را پاک می‌کند.
• بعد از هضم غذا به حمام بروید چراکه با شکم پر حمام رفتن باعث فساد غذا در معده می‌شود.
• پوست‌های حساس و بیمار باید قبل از استحمام بدن‌هایشان را با روغن‌های مخصوص روغن‌مالی کنند و ماساژ بدهند.
• افراد گرم مزاج حمامشان باید سبک‌تر و دمای محیط هم برایشان متعادل‌تر از دیگران باشد.
• در طب الرضا (ع) آماده است: هرکس که بخواهد فربه شود، باید یک‌روز‌در‌میان و هر کس گوشت زیاد داشته باشد و بخواهد لاغر شود، باید هر روز به‌حمام برود.

شست‌وشو

• برای شستن موی سر، افرادی که ریزش مو دارند و جنس مویشان چرب است از صابون قهوه‌ای (ترکیبات گیاهی) و برای کسانی که مو‌های خشک دارند صابون زیتون، توصیه می‌شود.
• از چنگ انداختن به مو‌ها خودداری کنید. به‌هیچ‌وجه هم نباید از شامپو استفاده کرد، مگر شامپو‌های گیاهی خاص.
• از صابون به طورغیرمستقیم استفاده کنید. به طور مثال آن را به لیف بمالید و سپس لیف را به بدن بکشید. درضمن از لیف زبر استفاده نکنید و مراقب باشید که کف صابون برای طولانی مدت روی بدن نماند.
• برای نرم‌کردن موهایتان هم می‌توانید از گل سرشور استفاده کنید. این گل، کار نرم‌کننده‌های شیمیایی را انجام می‌دهد. برای این منظور بعد از استحمام و قبل از خروج از حمام، مقداری گل سرشور را خیس کنید و روی سر بمالید و بعد از چند دقیقه سر را بشویید و خارج شوید.
• کیسه‌کشی بخشی از فرایند استحمام است و نباید آن را ترک کرد. برای این منظور هم ابتدا لازم است بدن زیر آب گرم و بخار‌های حاصل از آن برای مدتی طولانی خیس بخورد و سپس با استفاده از روشور و کیسه پشمی، کیسه کشیده و چرک روی پوست قبل از تماس با صابون از پوست جدا شود.
• بهتر است برای شستن صورت از روشور بدون کیسه و به‌طور نرم و آرام استفاده کرد.
• برای استفاده از سنگ‌پا، باید ابتدا کف ایجاد شده از صابون را به کف پا بمالید، سپس سنگ‌پا را به کف پا بکشید. سنگ‌پا کشیدن را باید آرام و به مدت ١٠دقیقه انجام داد چراکه این کار باعث دفع برخی سموم از کف پا می‌شود.
• همچنین سنگ‌پا‌کردن باعث تنظیم چربی و قند خون می‌شود.

نظافت

یکی از آدابی که در استحمام باید به آن توجه ویژه داشت، استفاده از نوره یا همان پودر موبر است که باید جایگزین تمام روش‌های اپیلاسیونی شود که امروزه از آن استفاده می‌کنیم. اولین کارکرد استفاده از نوره هم، رعایت بهداشت و نظافت شخصی است که اسلام بیش‌ازاندازه بر آن تأکید دارد.
امیرمؤمنان‌علی (ع) هم درباره دیگر فواید استفاده از نوره فرموده‌اند: دارو کشیدن، دفع دل‌گیرى و پریشانى خاطر می‌کند.

رعایت پوشش و حیا

رعایت عفاف و حجاب در هر مکانی حتی حمام، از امور واجب است. در احایث معتبر آمده است: هر که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، بى‌لنگ داخل حمام نشود. حتی اگر فرزند و والد باشند.

آداب خروج

• قبل از خروج از حمام و پس از آب‌کشی، برای تعدیل دمای بدنتان، کمتر از یک دقیقه آب سرد را از مچ پا به پایین روی پاهایتان بریزید.
• بلافاصله بعد از حمام هم فعالیت فیزیکی نکنید.
• بلافاصله لباس نپوشید و مدتی حوله به تن داشته باشید چراکه افراد به‌ویژه آن‌هایی که طبع تری هم دارند، بدنشان بعد از استحمام رطوبتی دفع می‌کند که با این کار به‌جای لباس، جذب حوله می‌شود.
• هنگام خشک‌کردن بدنتان، از خشک‌بودن گوش و لای انگشتان پاهایتان هم مطمئن شوید.
• سرتان را به‌طورکامل خشک کنید.
• بهتر است به مدت سی تا شصت دقیقه آب یا مایعی نخورید و اجازه دهید که حرارت حاصل از استحمام فروکش کند. اگر خیلی تشنه هستید، مقداری آب ولرم را کمی شیرین و آن را مزه مزه کنید و بیرون بریزید یا اینکه جرعه جرعه میل کنید.
• روغن بنفشه برای خشکی پوست بعد از استحمام برای افرادی که طبعشان گرم و خشک است و روغن بادام شیرین یا زیتون هم برای کسانی که طبعشان سرد و خشک است بهترین گزینه است.