تاریخ شفاهی و مستندات آزادگان سرافراز در حرم مطهر رضوی رونمایی شد

به گزارش شهرآرانیوز، سلطانی معاون سیاسی سپاه امام رضا(ع) در این جلسه ضمن ارج نهادن به مقام شامخ آزادگان سرافراز جنگ تحمیلی، شاخصه‌هایی از جهاد تبیین و روش‌های دشمن در قبض فکر نسل جدید را تشریح کرد.

وی در این تبیین قدرت اثرگذاری احساس را بسیار فراتر از قدرت منطق عنوان کرد و گفت: در سبک‌شناختی که روشی معمول برای حل مسئله، تفکر، ادراک و یادآوری است، دشمن احساس جوانان را برتمامی این اصول مسلط می‌کند تا بدون شناخت و راستی آزمایی به آن بپردازند.

سلطانی تصریح کرد: در جنگ شناختی فرد بدترین شرایط خود را با بهترین شرایط سایر نقاط مقایسه می‌کند و در نظام ادراک‌سازی باور می‌کند که همه این حرف‌ها حقیقت دارد.

وی ادامه داد: ما انقطاع نسلی نداریم، انقطاع ارتباط نسلی داریم و در این جنگ شناختی احساس جوان درگیر شده است.

سلطانی با اشاره به نمونه‌ای تاریخی از این جریان گفت: معاویه در این مدل استاد فن بود و در مدل نظام تغییر از نظام تولی و تبری استفاده کرد و این کار با سب امیرالمومنین آغاز شد و کودکان را با بغض علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) به دنیا آوردند و بزرگ کردند و ماحصل این تربیت در روز عاشورا مقابل امام حسین (ع) صف آرایی کردند.

وی به کم کاری تبلیغی برای الگوسازی نسل جوان اشاره کرد و گفت: معرفی بزرگان اخلاقی همچون مرحوم ابوترابی مدفون در حرم امام رضا (ع) که شکنجه‌گر بعثی را به زانو درآورد به جز اثری کوتاه به هیچ شیوه دیگری انعکاس پیدا نکرده است در حالی که مسائل مرتبط با این آزاده سرافراز می‌تواند جنبه‌های متعدد تربیتی دارشته باشد.

یکی از آن ۲۳ نفر

محمود رعیت‌نژاد یکی از ۲۳ نفر نوجوان ایرانی در اسارت صدام و اولین نوجوان اسیر آزاده بود. وی یکی از ۲۳ نوجوان ایرانیِ کتاب «آن ۲۳ نفر» و درواقع همان اسیر ایرانی است که برای گرفتن عکسی در نزدیک‌ترین موقعیت پشت سر صدام قرار گرفت و حتی به فکر خفه کردن صدام هم افتاده است.

وی در این جلسه با بیان خاطراتی از دوران اسارت خود گفت: یک ماه مانده بود تا ۱۵ساله شوم که به جبهه رفتم و یک سال و سه ماه از حضورم در جبهه می‌گذشت و تازه پا به ۱۷سالگی گذاشته بودم که اسیر شدم.

رعیت‌نژاد همچنین قرائت دعای ندبه و دعای کمیل برای مرحوم ابوترابی که جزو محفوظات وی بود را از بهترین خاطرات خود عنوان کرد و خاطراتی را از سیدآزادگان جنگ تحمیلی در مقابله با شکنجه‌گر حزب بعث و دیگر زندان‌بانان اردوگاه بیان داشت.

صادق پاشایی دیگر آزاده سرافراز حاضر در این جلسه نیز به بیان خاطراتی از دوران اسارت خود در اردوگاه تکریت پرداخت.

مصاحبه شفاهی با ۸۳ آزاده

محمد نظرزاده کارشناس مسئول بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این برنامه، تاریخ شفاهی را یکی از پرکاربردترین عوامل در مستندسازی مناسبات گسترده اجتماعی مانند جنگ‌ها و انقلاب‌ها عنوان کرد.

وی با بیان اینکه در تاریخ شفاهی با انجام مصاحبه تمامی لایه‌های دخیل در یک حادثه از جهات مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد تصریح کرد: تاریخ شفاهی جنگ در حقیقت مستندسازی و بازسازی روایت‌های تمامی گروه‌های مردم درباره جنگ است، زیرا در جنگ‌ها اکثر اقشار و گروه‌های یک کشور اعم از نظامیان، کارگران، کارمندان و پزشکان و دیگر افراد جامعه حضور دارند.

نظرزاده اظهار کرد: بخش تاریخ شفاهی آستان قدس رضوی از ابتدای تاسیس در اواخر سال ۱۳۷۷ تاکنون با هدف ثبت و ضبط اطلاعات و داشته‌های افراد در خصوص تاریخ شفاهی دفاع مقدس، انجام مصاحبه با این اشخاص را در دستور کار خود قرار داد که تاریخ شفاهی بازسازی هویزه، پروژه تاریخ شفاهی آزادگان، لشکر ۷۷، نیروی انتظامی خراسان و «آزادگان، جانبازان و ایثارگران» با محوریت آزادگان از جمله محور‌های موضوعی آن قرار دارد.

وی ادامه داد: در مسیر محقق ساختن این طرح با ۸۳ نفر از آزادگان با مشاغل و تحصیلات مختلف از اردوگاه‌های گوناگون که در آن اسیر بودند منتخب شدند که با این افراد ۱۶۰ جلسه به مدت ۱۸۰ ساعت مصاحبه به عمل آمد.

از اسارت تا آزادی

با توجه به اهمیت و نقش رزمندگان، اسرا، جانبازان و آزادگان هشت سال دفاع مقدس و حضور این عزیزان برای مصاحبه، آرشیو تاریخ شفاهی مدیریت امور اسناد و مطبوعات کتابخانه آستان قدس رضوی برای ضبط، ثبت و حفظ خاطرات ایشان، پروژه تاریخ شفاهی را از خرداد ۱۳۸۲ با محوریت و تکیه بر تاریخ شفاهی آزادگان در دستور کارخود قرارداد.

در این پروژه سعی شد تا گزارش مستندی از روایات شفاهی تمام اردوگاه‌های آزادگان موصل، تکریت، بعقوبه، رمادیه و الرشید عراق استخراج شود.

یکی از این آزادگان سرافراز مرحوم محمدحسن نوری‌نیا از کارکنان خدوم کتابخانه آستان قدس رضوی است که سال ۱۳۶۴ برای سومین بار عازم جبهه شد و به اسارت دشمن بعثی درآمد. وی پس از تحمل بیش از ۵ سال اسارت، در مرداد ۱۳۶۹ به خاک پاک میهن اسلامی بازگشت.

علاوه بر مصاحبه و تاریخ شفاهی، تعدادی عکس نیز از این افتخارآفرینان موجود است که قدیمی‌ترین آن مربوط به گروهی از آزادگان در سال ۱۳۶۴ است که در زمان اسارت گرفته شده و با مشخصات کامل در همان زمان برای خانواده‌هایشان ارسال شده است.

تصاویری از دوران اسارت گروهی از آزادگان در شهر موصل عراق و مراسم استقبال از بازگشت این آزادگان سرافراز در ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ در مشهد بخش دیگری از این مستندات را تشکیل می‌دهد که در آرشیو مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.