سرمایه انسانی در ابر سازمان شهری

سرمایه انسانی کلیدی برای رشد اقتصادی جوامع محسوب می‌شود. در دنیای سراسر رقابت امروز، سرمایه انسانی برای شرکت‌ها و سازمان‌ها مفهومی اساسی یافته و به شدت بر حیات آن‌ها اثر گذاشته است. سرمایه انسانی عاملی است که بیش از هر عامل دیگری بر رشد و بقای سازمانی تأثیرگذار است.

تمام سازمان‏‌ها به دنبال جذب و از آن مهم‏‌تر حفظ و توسعه بهترین افراد برای انجام فرایند‌های جاری و فعالیت‌های آتی خود هستند، تا از این طریق بتوانند اهداف و استراتژی‌های از پیش تعیین‌شده را محقق سازند. در جهان متلاطم امروزی شرکت‌های پیشرو بیش از هر دوره و زمان دیگری به اهمیت و توجه به کارکنان خود پی برده‌اند.

آن‌ها دریافتند که چگونه می‌توان با تأکید بیشتر بر حفظ و توسعه سرمایه انسانی خود در بالاترین نقطه اقتصاد جهانی جای گرفت. سرمایه انسانی با توجه به اینکه مبحث نو و جدیدی در منابع انسانی است، یک مبحث استراتژیک برای سازمان‌ها بوده و رشد فزاینده‌ای را در سازمان‌ها و جوامع داشته است.

از همین‌رو در قرن جدید که تحولات و تغییرات سریع و فزاینده ویژگی اصلی آن است و در سالیان آتی هوش مصنوعی جایگزین بسیاری از فرایند‌ها خواهد شد، می‌توان گفت که سازمان‌های سنتی پاسخگویی مناسب را ندارند و آرام آرام از چرخه زندگی روزمره شهروندان حذف می‌شوند و موقعیت خود را از دست می‌دهند.

راه‌حل بقای سازمان‌ها در چنین اوضاعی قرار گرفتن در جریان تغییر و تحولات و همسو کردن خود با آن است. شیوه‌های سنتی مدیریت در شهرداری دیگر پاسخگوی نیاز‌های امروزی سرمایه انسانی نبوده و سازمان‌های متمرکز با سلسله مراتب عمودی جای خود را به سازمان‌های مسطح و مشارکتی که دامنه تفویض اختیار گسترده‌تری در آن حاکم است، داده‌اند. به عبارتی انواع جدیدی از سازمان‌ها از جمله سازمان‌های مجازی، سازمان‌های دانش‌بنیان و ... شکل گرفته‌اند.

همگان واقف‌اند که منابع انسانی از مهم‌ترین سرمایه‌های هر سازمان است و رسیدن به اهداف سازمان در گرو توانایی نیروی انسانی در انجام امور محوله است. نیروی انسانی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در پیشبرد اهداف و ارتقای بهره‌وری سازمان‌ها محسوب می‌شود.

صاحب‌نظران عقیده دارند که در یک سازمان، عوامل انسانی بیش از دیگر عوامل در شالوده‌سازی، نگهداری و گسترش سطح عملکرد و تکمیل مأموریت سازمان نقش دارد و بهبود کیفیت و بهره‌وری به عوامل انسانی درگیر در فرایند رشد و تحول سازمان بستگی دارد؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه‌های شناخت استعدادها، انتخاب و به‌کارگیری نیرو‌های انسانی شایسته در سطوح مختلف مشاغل سازمانی، پایش عملکرد و افزایش مهارت و هدایت صحیح نیروی انسانی، امری ضروری است.

بدیهی است که یکی از منابع تأمین نیروی انسانی موردنیاز در پست‌های مختلف هر سازمان از جمله پست‌های مدیریتی، نیرو‌های موجود در درون سازمان است و برای استفاده صحیح از این منبع، ضروری است که با طراحی یک سیستم پویا و جامع، توانایی‌ها و قابلیت‌های بالقوه نیرو‌های شاغل در سازمان، شناسایی و اطلاعات لازم درباره آنان جمع‌آوری شود.

امروز در صورتی که مجموعه مدیریت شهری بازنگری صحیحی در سامان‌دهی، تعادل و تناسب نیروی انسانی را با کمیت، کیفیت و حجم پروژه‌های تعریف‌شده در مناطق و سازمان‌های تابعه در دستورکار قرار ندهد، بخش زیادی از ظرفیت این ابرسازمان به درستی در چرخه کاری قرار نگرفته و کاهش بهره‌وری و حذف ظرفیت‌های بالقوه حاصل خواهد شد.