قاب‌های فراموش شده

به عکس‌های قدیمی که نگاه می‌کنی همان‌ها که نوستالژی شده اند و هر بار که تماشایشان می‌کنی گوشه و کنارش بهانه‌های دلتنگی زیادی هست، حس‌های نابی در وجودت زنده می‌شود که خیلی هایش انگار دیگر دست نیافتنی شده اند. عکس‌های خانوادگی را می‌بینی، دور همان سفره‌های قدیمی که از آن سر خانه تا این سر انداخته می‌شد و آداب و رسوم خاصی برای نشستن اهل و عیال خانه و مهمان‌ها بود.

پدر‌ها همیشه جایگاه ویژه‌ای داشتند آن زمان ها. هم پدر شان جایگاه ویژه خودش را داشت و هم مادر منزلت و احترامی ستودنی در میان جمع و خانواده. صدرنشین مجلس بودند و همه چیز آداب و رسوم خودش را داشت. محال بود وارد خانه شوند و فرزندان مقابل آن‌ها بلند نشوند. هنوز پدر سر سفره نیامده باشد و کسی دست به غذا ببرد. مادر تذکری بدهد و بچه‌ها به احترامش عمل نکنند.

بعضی‌ها می‌گویند مردسالاری! اما آن زمان‌ها هر چه بود نسل به نسل گاه در قالب نصیحت و اندرز، گاه در قالب حکایت و روایت در کتاب‌ها و شعر‌ها و گاه صحبت‌های درگوشی مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها با نوه ها، توجه ویژه به جایگاه بزرگان خانواده بود. مسئله‌ای که این روز‌ها در جامعه ما رو به فراموشی است. فضای مجازی را که نگاه می‌کنی پر از شوخی‌های نامتعارف در چهارچوب خانواده است. برای چند لایک و فالور! زندگی‌های برخی مان روزمرگی‌هایی است که پدر‌ها و مادر‌ها آرام آرام در دل مشغولی‌ها و گرفتاری‌ها فراموش می‌شوند و وقتی به خودمان می‌آییم که در قاب کوچکی بر دیوار‌ها نقش بسته اند.

امام رضا (ع) به ویژه درباره جایگاه پدر‌ها در خانواده می‌فرمایند: «عَلَیْکَ بِطاعَةِ الأَبِ وَ بِرِّهِ وَ التَّواضُعِ وَ الخُضُوعِ وَالأعْظامِ وَ الأکْرامِ لَهُ وَ خفْضِ الصَّوْتِ بِحَضْرَتِهِ، بر تو باد که از پدر، فرمانبردارى کنى، به او نیکى کنى، در برابرش فروتنى و کرنش و بزرگداشت و احترام داشته باشى و صدایت را در حضور او پایین بیاورى.» (فقه الرضا علیه السلام، ص ۳۳۴.)