حفظ ثبات بازار با چنگ و دندان

مسعود سلطانی - یک سال گذشت و دوباره به مشهد آمد. رئیس بانک مرکزی ایران سال گذشته و در روز میلاد امام رضا(ع) پیش از آنکه این مسئولیت را بپذیرد، به مشهد آمده بود و دیروز نیز بعد از گذشت یک سال، روز میلاد امام هشتم(ع) به مشهد آمد. شاید این قراری میان او با امام مهربانی بوده است تا بیاید و گزارش عملکردش را بعد از یک سال به امام(ع) ارائه کند.
عبدالناصر همتی روز گذشته در جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان که بیش از 3 ساعت به طول انجامید، رو در رو با نمایندگان تشکل‌های بخش خصوصی و مسئولان عالی‌رتبه اقتصادی استان گفت‌وگو کرد و به درخواست‌ها و سؤالات آنان پاسخ داد. تک‌نرخی شدن ارز، کنترل نقدینگی، اعطای اختیارات برای واردات ریالی نهاده‌های دامی به استان، واگذاری واحدهای تملیکی بانک‌های استان به شهرداری، ایجاد صرافی بانک‌ها در استان و افزایش سقف تسهیلات بانکی در استان از جمله موضوعات این نشست بود.

تک‌نرخی شدن ارز
همتی در این جلسه گفت: تصور یک سال پیش ما با آنچه که امروز وجود دارد، بسیار فرق داشت. آن زمان من نیز بسیار نگران بودم و حتی برخی شب‌ها خوابم نمی‌برد، اما اکنون بعد از یک سال تلاش، بازار ارز به ثبات رسیده، تورم نقطه به نقطه کاهش یافته و نرخ تورم نیز کنترل شده است.
او اضافه کرد: یکی از مأموریت‌های ما حفظ ارزش پول ملی است که این مأموریت ابزارهایی دارد و یکی از این ابزارها کنترل نقدینگی و تورم است. تورم چیزی جز افزایش نسبی قیمت‌ها نیست. وقتی تقاضای پول زیاد باشد، اگر تولید متناسب با افزایش نقدینگی رشد پیدا نکند، شوک جدید تورمی ایجاد خواهد شد. بسیاری در مورد چرایی ادامه سیاست ارز 4200 تومانی سؤال می‌کنند. واقعیت این است که ما نیز خواهان تک‌نرخی شدن ارز هستیم، اما اکنون کشور در شرایط ثبات اقتصادی قرار دارد و بر هم زدن این آرامش عاقلانه نیست.

اختیارات ویژه به استاندار برای واردات ریالی
وی با بیان اینکه باید وابستگی‌ کشور را به واردات و ارزهای خارجی کم کنیم، گفت: در حوزه کشاورزی یکی از مشکلات کشور تأمین نهاده‌های دامی است که از طریق کشورهای خارجی مثل برزیل و شیلی و با یورو وارد می‌شود.
علیرضا رزم‌حسینی، استاندار خراسان‌رضوی، نیز در این‌باره گفت: در استان این آمادگی را داریم که 400 هزار تن نهاده‌ دامی را از کشورهای همسایه و با ریال وارد ایران کنیم، اما برای این کار اجازه قانونی نداریم.
همتی نیز در پاسخ به استاندار گفت: من به عنوان مسئول بانک مرکزی این آمادگی را دارم تا به هر استانی که بتواند کالاهای اساسی را بدون وابستگی به ارز وارد کند، کمک کنم. منافع برخی از شرکت‌ها در این است که واردات به صورت فعلی انجام شود، اما از آن‌ها نمی‌ترسیم و تمام تلاش ما کاهش وابستگی ارزی و واردات است. وی از افزایش اختیارات استاندار خراسان‌رضوی برای واردات ریالی نهاده‌های دامی نیز استقبال کرد.
آمادگی شهرداری برای تحویل واحدهای تملیکی بانک‌ها
محمدرضا کلائی، شهردار مشهد، نیز در این جلسه برای کمک به نظام بانکی اعلام آمادگی کرد و گفت: این امکان را داریم که مجموع واحدهای تملیکی بانک‌ها در استان را به‌صورت یک‌جا در قالب قراردادی مشخص از نظام بانکی بگیریم و به پیمانکاران‌ خود واگذار کنیم.
رئیس بانک مرکزی نیز در پاسخ به این پیشنهاد شهردار مشهد، گفت: نحوه تسویه املاک تملیکی پیشنهاد خوبی است که باید این مسئله در تهران مطرح شود.
همچنین همتی موافقت خود را با درخواست کلائی مبنی بر تمدید یک‌ماهه فرصت استفاده از ظرفیت اوراق مشارکت مربوط به قانون برنامه و بودجه سال 97 اعلام کرد. بر این اساس شهرداری مشهد تا پایان مردادماه برای انتشار 730 میلیارد تومان اوراق مشارکت مربوط به پروژه‌های قطارشهری از محل سقف مجاز قانون سال 97 فرصت خواهدداشت.

افزایش فروش نفت
رئیس بانک مرکزی با اشاره به نگرانی یکی از فعالان بخش خصوصی درباره چاپ پول بی‌پشتوانه برای تأمین کسری بودجه دولت، گفت: اصلا قرار نیست بانک مرکزی با چاپ پول کسری بودجه 100هزار میلیارد تومانی دولت را جبران کند. در طرح اصلاح ساختار بودجه کشور، سقف بودجه 62 هزار میلیارد تومان پایین آورده شده است و همچنین راهکارهایی تعبیه شده که هزینه‌ها کاهش پیدا کند. البته ما به دولت برای تأمین منابع کمک می‌کنیم، اما این‌گونه نخواهد بود که کسری آن را ما تأمین کنیم. همچنین خبر دارم در روزهای اخیر فروش نفت نیز افزایش پیدا کرده و این یکی از راه‌های تأمین کسری بودجه است.
همتی ادامه داد: همچنین قرار شده است برای برطرف شدن این کسری، دولت اوراق بیشتری منتشر کند. سال گذشته نیز رهبر معظم انقلاب مجوزی برای برداشت از صندوق ذخیره ارزی به میزان 12 میلیارد دلار را دادند که با مجوز ایشان قرار شد امسال از این رقم برای جبران کسری‌ها استفاده شود.

کنترل نقدینگی
وی افزود: برای بانک مرکزی تأمین کالاهای اساسی، تأمین مواد اولیه کارخانجات و ثبات بازار مهم است و این را با چنگ و دندان حفظ می‌کند. سال گذشته سرانجام ما این شرایط خاص را لمس کردیم. برای نرخ ریال نیز بسیار حساسیت داریم. در حال حاضر میزان نقدینگی ما به 2000 هزار میلیارد تومان رسیده است. باید این نقدینگی کنترل و هدایت شود.
رئیس بانک مرکزی خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور اجازه جلوگیری از رشد نقدینگی را به ما داده است. همچنین بر اساس دستور مقام معظم رهبری کمیته نقدینگی در بانک مرکزی ایجاد شده که وظیفه دارد برای کنترل نقدینگی کشور طرح ارائه کند. یکی از طرح‌های ما در این مسیر این است که از سامانه فاکتورینگ استفاده کنیم. این سامانه در واقع همان LC داخلی، البته به ریال است.
همتی ادامه داد: بازار متشکل ارزی نیز به‌زودی راه‌اندازی خواهد شد. تنها علت تأخیر آن نیز برخی ارزیابی‌هاست تا به من ثابت شود که این بازار مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند.

افزایش سقف تسهیلات بانکی در استان
وی با اشاره به درخواست دبیر شورای هماهنگی‌ بانک‌های استان برای افزایش سقف مجاز اعطای تسهیلات از سوی بانک‌های استانی، تأکید کرد: فرض کنیم که سطح اعتباری بانک‌ها زیاد شود؛ آیا منابع برای اعطای تسهیلات دارند؟ منابع بانک‌ها باید از طریق سپرده‌ها ایجاد شود. در حال حاضر نسبت تسهیلات به سپرده‌ها در کشور 80 درصد است.
همتی اضافه کرد: همچنین نیازی به ایجاد صرافی در استان‌ها دیده نمی‌شود و بهترین راهکار برای جبران نبود صرافی در استان‌ها این است که صرافی بانک‌ها در کشور، مجوز ایجاد شعبه در استان‌ها را به دست آورند. همچنین تأکید ما این است که اطلاعات بانک‌های خصوصی در اختیار کمیسیون هماهنگی بانک‌های استان قرار گیرد. حق اولیه استاندار است که بداند بانک‌های استان چقدر سپرده جمع‌آوری کرده‌اند.
استاندار خراسان‌رضوی نیز در جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان گفت: کلید توسعه در دست سرمایه‌گذاران و کارآفرینان است. برای جلب مشارکت فعالان اقتصادی در امر توسعه، پیشرفت، رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و کارآفرینی باید پیش روی آن‌ها فرش قرمز پهن کنیم و موانع موجود در مسیر کاری‌شان رفع
شود.
رزم‌حسینی تصریح کرد: با اجرای الگوی مثلث توسعه اقتصادی-فرهنگی در خراسان‌رضوی، همدلی و همراهی بسیار خوبی بین ارکان حاکمیت ایجاد شده است؛ به‌طوری‌که آقای رئیس‌جمهور، اعضای کابینه دولت، رؤسای قوای مقننه و قضائیه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ائمه جمعه حمایت ویژه‌ای از برنامه‌های اقتصادی در استان دارند. وی افزود: همواره تلاش کرده‌ایم از حاشیه‌های سیاسی که فرصت پیشرفت و توسعه را از استان می‌گیرد، پرهیز شود و بیش از پیش در مسیر تحقق همدلی و هم‌زبانی میان ارکان حاکمیت گام برداشته شود.