یکی از زیباییهای دین ما دستورات مهمی است که در باب آداب معاشرت از بزرگان دینی ما رسیده است؛ دستوراتی که همیشه راهگشاست و مرورکردن آنها به ما کمک میکند بتوانیم ارتباطاتمان را با دیگران اصلاح و زندگیمان را زیباتر کنیم.
یکی از این دستورات که احادیث متعددی درباره آن آمده است، هدیهدادن است. هدیهدادن تأثیرات زیادی دارد و نکات تربیتی زیادی در آن نهفته است، مثل آنکه گاهی یک هدیه کوچک که نشاندهنده محبت شما به کسی است، میتواند کدورتها را برطرف و مشکلات بزرگی را حل کند.
پیامبر خدا (ص) دراینزمینه میفرمایند: «به یکدیگر هدیه دهید تا نسبت به همدیگر با محبت شوید. به یکدیگر هدیه دهید؛ زیرا هدیه کینهها را مىبرد.» در روایت دیگری در شرح همین نکته میفرمایند: «براى یکدیگر هدیه ببرید؛ زیرا هدیه بدخواهىها را از دلها بیرون مىکشد و کینههاى دشمنى و نفرتها را برطرف مىکند.»
بهراستی هدیهدادن خیلی در ارتباطات خانوادگی و دوستیها مؤثر است و کسی که از آن غافل است، در حقیقت دچار خسارت بزرگی میشود و گاهی به بنبست میرسد. باید توجه کرد که وقتی از هدیهدادن سخن میگوییم، انسان نباید فقط به فکر دوستانش باشد، بلکه گاهی باید برای ازبینبردن دشمنیها و کینهها قدم برداشت. امام علی علیهالسلام دراینزمینه میفرمایند: «از کسى که از تو عیادت نمىکند، عیادت کن و به کسى که به تو هدیه نمىدهد، هدیه بده.»
نکته بعدی این است که از طرف دیگر خود پیامبر (ص) همیشه هدیهها را از برادران دینیشان میپذیرفتند و به دیگران نیز توصیه میکردند که هدیه را هرچند ناچیز باشد، رد نکنند و تکبر به خرج ندهند که خدای مهربان انسانهای متکبر را دوست ندارد و میفرمودند: «از احترام مرد به برادرش این است که پیشکش او را بپذیرد و از همان چیزى که نزد خود دارد، به او پیشکشى دهد و براى پیشکشدادن چیزى به او، خود را به تکلف و زحمت نیندازد.»
البته همانطور که گفته شد، انسان نباید همیشه دنبال دادن هدیههای سنگین باشد که او را از هدیهدادن بازبدارد، بلکه نکته اصلی در هدیهدادن همین است که طرف مقابل متوجه ابراز محبت شما بشود. پس هدیهدادن هرچند که کوچک باشد، مهم و تأثیرگذار است. در روایات ما بیان شده است که حتی جملات زیبا را میتوانیم به دیگران هدیه بدهیم؛ جملاتی که در زندگی دیگری راهگشاست و میتواند زندگی کسی را عوض کند.
از نکتههای ریز دیگری که در روایات ما در باب آداب هدیهدادن آمده است، نهی از هدیهدادن به مسئولان و کارگزاران حکومتی است و نهی از اینکه کسی هدیهای را که داده است، پس بگیرد. امامصادق (ع) درباره مردى که صدقهاى مىآورد تا به سائل بدهد، اما وقتى دَم درمىآید، مىبیند او رفته است، فرمودهاند: «باید آن را به سائل دیگرى بدهد و به مالش برنگرداند.»
در هر صورت اگر تا امروز اهل هدیهدادن نبودهاید، همین امروز نیت کنید که به عزیزان خودتان هدیه بدهید تا دل آنها را شاد کنید و خاطرههای زیبا برای آنها بهجا بگذارید و درباره کسانی که با آنها کدورتی داشتهاید، حتما برای اصلاح رابطهها به فکر استفاده از معجزه هدیهدادن باشید.
به امید روزی که با بهکاربستن دستورات زیبای دین، زندگیهای ما آرامش و صفای الهی پیدا کند. انشاءا...