نگاهی به کارنامه نیما جاویدی سینماگر موفق خراسانی

رضا زوزنی _ شنبه، دهم اسفند ۹۸ او چهل ساله می‌شود به همین دلیل نگاهی انداخته‌ایم به کار‌ها و فعالیت او در سینمای ایران. فعالیت‌هایی که در همه آن‌ها رگه‌ای از این خصوصیت اخلاقی جاویدی، یعنی خویشتن داری، وجود دارد.

بجا و اندازه
نخستین اثر جاویدی فیلم سینمایی «ملبورن» است. این فیلم در سال ۱۳۹۲ ساخته شده است که در آن، پیمان معادی و نگار جواهریان نقش آفرینی می‌کنند.

 

این اثر سینمایی داستان زوجی جوان را روایت می‌کند که در آستانه مهاجرتشان به ملبورن، ناخواسته درگیر ماجرایی می‌شوند که آن‌ها را با چالشی پیچیده روبه رو می‌کند. ۹۰ دقیقه داستان فیلم در یک آپارتمان روایت می‌شود، تک لوکیشن با بازیگرانی محدود که به نظر می‌رسد جاویدی نمی‌خواهد کارگردانی اش را به رخ کسی بکشد و تنها دنبال از آب و گل در آوردن فیلمش است.

 

با اینکه در فیلم لایه‌های عمیقی از روابط انسانی فردی و اجتماعی را تصویر می‌کند، اصل ماجرا (موضوع کشته شدن نوزاد) از عمق و فلسفه‌ای برخوردار نیست. او با نگارش فیلم نامه «ملبورن» هم زمان خود را هم به عنوان یک فیلم نامه نویس و در درجه بعدی کارگردان معرفی می‌کند.

با اینکه «ملبورن» در سی و دومین جشنواره فیلم فجر نیز حضور داشت و در ۲ بخش بهترین فیلم و بهترین کارگردانی نامزد دریافت سیمرغ از این جشنواره شد، نتوانست سیمرغ هیچ یک از این ۲ بخش را برای سازندگانش به ارمغان بیاورد.

«ملبورن» در ده‌ها حضور خارجی اش و با دریافت ۱۳ جایزه جهانی از جشنواره‌های متعدد دنیا، نیما جاویدی را به عنوان یک فیلم ساز خوش آتیه به سینمای ایران معرفی کرد. او، اما همچنان بعد از دریافت این تعداد جایزه خویشتن دار و بدون هیچ عجله‌ای به راه خود در سینمای ایران می‌نگریست.

موثر و موفق
اما «سرخپوست» دومین فیلم جاویدی که هم فیلم نامه اش را نگاشته و هم در مقام کارگردان آن قرار داشته است حجت را بر همه تمام کرد. این فیلم بر خلاف فیلم نخست جاویدی، حضور بین المللی چشمگیری نداشت، اما توانست در جشنواره فیلم فجر سال گذشته در ۹ بخش نامزد شود.

 

در نهایت هم جایزه ویژه هیئت داوران را دریافت کرد و در اکران مردمی خود، نزدیک به ۱۵ میلیارد تومان فروخت و عنوان چهارمین فیلم پرفروش غیرکمدی سینمای ایران را به خود اختصاص داد.

این فیلم هم مانند «ملبورن» داستان یک هجرت را تعریف می‌کند. سرگرد نعمت جاهد، رئیس زندان، که نقشش را نوید محمدزاده ایفا می‌کند، قرار است از سمت رئیس زندان به رئیس شهربانی برسد که احمدسرخپوست، یکی از زندانی ها، با فرارش این هجرت را به چالش می‌کشاند.

به نظر می‌رسد جاویدی بی شباهت به احمد سرخپوست نیست. جاویدی همانند احمد با اینکه تمایلی به دیده شدن ندارد،  در سینما مؤثر است.

درخشش در «خورشید»
کارنامه نیما جاویدی در سینما ردیف‌های زیادی ندارد، اما همین کارنامه کم عنوان او توانسته است جایش را در سینما تثبیت کند تا جایی که کارگردانان صاحب نام و صاحب سبک در سینمای ایران به دنبال همکاری با او هستند. جاویدی در آخرین فعالیت سینمایی خود در نگارش فیلم نامه فیلم سینمایی «خورشید» با مجید مجیدی همکاری کرده است.

 

به همین سبب موفق شد سیمرغ بلورین بهترین فیلم نامه را از جشنواره سی وهشتم فجر دریافت کند. اینکه سینماگری همچون مجیدی برای بازگشت به سینمای منحصر به فرد خود بعد از یک دوره طولانی غیبت، جاویدی را به عنوان فیلم نامه نویس انتخاب کرده است نشان از مسیر دقیق و درستی دارد که او (جاویدی) در سینما پیش گرفته است.

این سینماگر خراسانی می‌توانست در همه این سال‌های فعالیتش همانند بسیاری از سینماگران هم نسل خود هر یکی دو سال فیلم بسازد و آن‌ها را به جشنواره‌های مختلف و متعدد بفرستد، اما او گزیده کاری را برگزیده است و تجربه هایش را با صبوری به خروجی می‌رساند.

 

با استقبال سینما از آثار او باید دید بعد از این نیز جاویدی همچنان در سینما خویشتن دار خواهد بود یا جسارت را هم چاشنی فیلم سازی اش می‌کند و به پیشنهاد‌های بیشتری پاسخ مثبت می‌دهد.