دولت یکی از بازیگران عرصه فرهنگ است. اتفاقا بازیگران اصلی حوزه فرهنگ، مردم هستند و این مردمی که راجع به آن صحبت میکنیم، همان مفهمومی است که حضرت آقا از آن تحت عنوان مردم سالاری دینی یاد کرده یا مرحوم امام (ره) تحت عنوان جمهوری به آن اشاره میکنند.
این مفهوم مردم نشان میدهد که اگر بخواهیم در حوزه فرهنگ اثرگذار باشیم، باید تمام مردم را لحاظ کنیم و نگاه جامعی به تمام مردم با تمام تفاوتهای فکری سیاسی، اعتقادی و دینی داشته باشیم.
این طور نیست که فرضا بگوییم جمهوری اسلامی فقط به شیعیان اختصاص دارد و اهل تسنن هیچ نقشی ندارند و دو گانهای بین شیعه و سنی بسازیم. مفهوم مردم در حکومت اسلامی یک مفهوم کلیدی است. تمام تمرکز در حوزه فرهنگ احترام به مفهوم مردم است و مشارکت همه مردم باید لحاظ شود و اگر این دو قطبیهای متعدد دینی، اعتقادی و سیاسی به این مفهوم خدشه وارد کند، در واقع ما در حال از بین بردن نقش مردم در جمهوریت هستیم.
مراد ما از مردم فقط مردم زنده عصر حاضر نیست، بلکه مردم تمام تاریخ و تمدن ایرانی را شامل میشود. ما باید به تمام این تاریخ احترام بگذاریم و این تاریخ مشخص میکند که انسان ایرانی چیست.
مثلا موضوع حجاب موضوع ده سال و بیست سال و بعد از انقلاب اسلامی نیست، بلکه به تاریخ چند هزار ساله ایرانی بر میگردد که در آن هم مرد و زن ایرانی با حیا و پوشیده بودند؛ بنابراین نکته درخورتوجه این است که یک فهم عمیق تمدنی و باید نسبت به موضوع مردم داشته باشیم. این طور نیست که یک ارگان یا فرد خاصی از بالا فرمان بدهد تا فرهنگ به شکل خاصی تغییر کند بلکه باید همه بازیگران حوزه فرهنگ به هویت مداوم تاریخی و تمدنی انسان مذکور بر گردند و به آن توجه کنند.
پس حوزه فرهنگ را نمیشود به حوزه سیاست تقلیل داد. فرهنگ بسیار ریشه دارتر از سیاست است. هویت فرهنگی به چند هزار سال قبل بر میگردد. نباید عدهای با توجه به شابلونهای سیاسی، نژادی و اعتقادی و زبانی به این فرهنگ و هویت خدشه وارد کنند و آن را از بین ببرند. نتیجه این میشود که جمهوریت نظام اسلامی و دینی دچار خدشه خواهد شد.