گوش دادن؛ هنر از یاد رفته زندگی ما

«گوش دادن» جزو هنر‌هایی است که کمبود آن در  ارتباط بین انسان‌ها به شدت به چشم می‌خورد.

بسیاری از افراد فکر می‌کنند برای ایجاد یک ارتباط موفق و خوب فقط باید بتوانند به خوبی و زیبایی حرف بزنند و نقشی برای گوش دادن در این زمینه قائل نیستند.

بیشتر افراد براساس یک تصور غلط فکر می‌کنند «گوش دهندگان» خوبی هستند. آن‌ها فکر می‌کنند نمی‌توان برای گوش دادن مؤثر، آموزش دید و اساسا گوش دادن، نیاز به آموزش دیدن ندارد و در پایان اینکه، آن‌ها فکر می‌کنند بین گوش دادن مؤثر و گوش دادن ساده، هیچ تفاوتی وجود ندارد.

در یک بررسی علمی مشخص شده است که افراد نیمی از آنچه شنیده اند، به خاطر می‌آورند؛ البته بلافاصله پس از فرایند شنیدن و همین افراد پس از دو ماه، صرفا حدود ۲۵ درصد از چیز‌هایی را که شنیده اند، به خاطر می‌آورند. این بررسی علمی که «رالف نیکولز» در «دانشگاه مینوسوتا» انجام داده، در صدد بوده است توانایی هزاران دانشجو را در زمینه گوش دادن فعال بسنجد.

این یک واقعیت است که  بیشتر زمان ما در  بیداری به  شنیدن می‌گذرد تا  سایر فعالیت‌ها نظیر سخن گفتن، خواندن و نوشتن. این موضوع هم جالب توجه است که هرچه سطح سواد جامعه بالاتر باشد، افراد وقت بیشتری را به گوش دادن می‌گذرانند. بیشتر فعالیت هاى انسان‌ها با یکدیگر بر محور ارتباط و ارتباطات شکل مى گیرد و نقش اصلى در ارتباطات را ارتباطات کلامى و به ویژه ارتباطات کلامى میان فردى به خود اختصاص داده است، به طورى که براساس تحقیقى که «رالف نیکولز» و «لئونارد استیونس» انجام داده اند، بیشتر وقت انسان‌ها در ارتباطات، صرف ارتباطات گفتارى مى شود تا ارتباطات نوشتارى. گوش دادن، ۴۲ درصد از وقت روزانه، سخن گفتن، ۳۲ درصد از وقت روزانه و درمجموع ۷۴ درصد، خواندن، ۱۵ درصد از وقت روزانه، نوشتن، ۱۱ درصد از وقت روزانه و درمجموع ۲۶ درصد از وقت ما را‌ می‌گیرد.

گوش دادن، کاری است که ممکن است هر روز انجام شود یا نشود. شاید اهمیت گوش دادن، چندان به چشم ما نیاید، اما اینکه با چه کیفیتی به حرف چه کسی و تحت چه شرایطی گوش دهیم، مسیر زندگی مان را، خواه ناخواه، تغییر می‌دهد.

بسیاری از افراد در دوران فعلی، به خاطر مصائب و مشکلات متعدد، به ویژه در زمینه ارتباطی، دل‌های آکنده از غم و خاطرات تلخ و مشکلات و نابسامانی‌هایی در زندگی دارند که آنان را با فشار‌های متعدد روحی و روانی روبه رو کرده است. این افراد بیشتر درپی دو گوش شنوایند تا حرف دلشان را بزنند و با بازگویی درد‌های خود به اصطلاح، سبک شوند. در این بین، افرادی که به اصطلاح خوب گوش می‌دهند و سنگ صبور هستند، کمک بزرگی به این گونه اشخاص دردمند می‌کنند که نیاز به حرف زدن و تخلیه احساسات خود دارند. آن‌ها در این همدردی، به همدلی نیز دست پیدا می‌کنند. این روحیه خوب و بزرگ، ستودنی است.

امام علی (ع) فرموده اند: «مِنَ السُّؤدَدِ الصّبرُ لأستمَاعِ شَکْوَی الْمَلْهوفِ؛ از بزرگواری و آقایی است که انسان برای گوش سپردن به شکوه و ناله دردمند، تحمل و صبر داشته باشد» (غررالحکم).