جیب خالی دولت برای پرداخت یارانه

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی کلیات لایحه بودجه سال آینده پرداخت. در بخشی از این گزارش آمده است: به نظر می‌رسد در لایحه بودجه سال۱۴۰۳ مصارف هدفمندی یارانه‌ها با کم‌برآوردی همراه بوده و حتی در صورت تحقق صددرصدی منابع مربوطه، تراز هدفمندی کسری قابل توجهی خواهد داشت. مطابق با ارزیابی کارشناسی مقدار این کسری حدود ۲۷۰هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ با رشدی ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته به ۷۵۸هزارمیلیارد تومان رسیده است. البته حذف یارانه ثروتمندان و پردرآمد‌ها در این سال همچنان ادامه خواهد یافت.

حاجی بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه نیز به تازگی اعلام کرده که در لایحه بودجه برای سال ۱۴۰۳ در حالی ۷۵۸ همت هزینه پیش‌بینی شده که تنها ۶۰۰ همت درآمد درنظر گرفته شده بود یعنی حداقل ۱۵۸ همت بودجه سال آینده کسری دارد. این را دولت چگونه می‌خواهد تراز کند؟ در خوش‌بینانه‌ترین حالت بودجه سال آینده حدود ۴۰۰ همت کسری دارد.

هرساله بیشترین سهم کسری بودجه سالانه ناشی از پرداخت یارانه نقدی است و هر ساله به علت تعدیل درآمد‌های اولیه اختصاص یافته از افزایش قیمت کالا و خدمات، با توجه به نرخ تورم بالا در اقتصاد، بیشتر و بیشتر می‌شود.

علاوه بر آن شواهد نشان می‌دهد به علت کتمان درآمد‌های خانوار‌ها و عدم دسترسی به اطلاعات درآمد واقعی افراد، بسیاری از افراد با درآمد‌های زیاد هنوز یارانه دریافت می‌کنند و بسیاری دیگر با درآمد‌های کم موفق به برقراری یارانه خود نشدند.

برای حل این بحران بهتر است یارانه نقدی به سمت تولید سوق داده شود تا با افزایش ظرفیت‌های تولیدی موجب رشد اقتصادی و اشتغال شود، نه اینکه هر سال سهم زیادی از اعتبارات هزینه‌ای صرف پرداخت یارانه شود، به طوری که تورم هر ساله بیش از ۴۰ درصد آن را می‌بلعد.

در ادامه حتما بخوانید مبلغ یارانه‌ها سال آینده کمتر می‌شود؟

یعنی با تعدیل نرخ تورم پس از دو سال فقط ۲۰درصد برای جامعه یارانه‌بگیر واقعی، قدرت خرید ایجاد می‌کند. ولی هزینه‌های هنگفت اعتبارات یارانه‌ای با چانه‌زنی میل به افزایش بیشتر در لایحه بودجه سالانه دولت خودنمایی می‌کند و تأمین آن پس از مدتی برای دولت‌ها سنگین است.

از طرفی پرداخت یارانه به دهک‌های جامعه به صورت برابر است. (به جز دو دهک بالای درآمدی که یارانه‌ای دریافت نمی‌کنند). سؤال اصلی اینجاست؛ چرا این برابری در جامعه باید صورت گیرد؟ چرا اقشار کم درآمد در دهک‌های یک و دو تنها با ۱۰۰ هزار تومان بیشتر از دهک‌های درآمدی ۸ و ۷ باید یارانه نسبتاً برابر دریافت کنند؟ طبقه‌بندی جزئی‌تر اقشار جامعه و عادلانه پرداخت کردن یارانه بین آن‌ها موضوعی است که هم می‌تواند تا حد زیادی کسری بودجه را جبران کند و هم به عدالت اجتماعی نزدیک‌تر است.