همه ضعف‌ها و قوت‌های آثار بخش المان‌های نوری در جشنواره هنرهای شهری مشهد
داوران جشنواره هنرهای شهری از ضعف‌وقوت‌های آثار بخش المان‌های نوری امسال می‌گویند.
شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز آثار و المان هاى نورى به واسطه جذابیت هاى بصرى و ظرفیتی که در ادغام و به کارگیرى عناصر مختلف هنرهاى تجسمى و سمعى و بصرى دارند، می‌توانند به زیباسازی فضای شهر بسیار کمک کنند. ازاین رو، جشنواره هنرهای شهری مشهد از سال گذشته بخشی را به صورت ویژه به آثار و المان‌های نوری اختصاص داده است؛ بخشی که در فراخوان امسال بر خلق آثار خلاقانه و تعاملى و ارائه طرح هاى هویت محور با بزرگ نمایى متناسب با فضاى شهرى تأکید کرده است.
پویا مجردی، محمدتقی باقری و محراب اسدخانی، سه داور بخش آثار و المان هاى نوری، در گفتگو با ما درباره روند داوری و کیفیت طرح‌های رسیده به جشنواره هنر شهری نوروز ۱۴۰۳ توضیحات بیشتری ارائه کرده اند که در ادامه پیش روی شماست.
حضور شرکت کنندگانی از سرتاسر ایران
پویا مجردی، فعال حوزه روشنایی و نورپردازی، با اشاره به استقبال هنرمندان از فراخوان بخش آثار نوری، می‌گوید: این بخش سال گذشته موفق بود و بسیار خوب دیده شد. ازاین رو، امسال علاوه بر هنرمندان مشهدی، هنرمندانی از سراسر کشور برای حضور در جشنواره پیش قدم شدند و آثاری پخته‌تر و تعاملی‌تر ارائه کردند.
او ادامه می‌دهد: ضعف آثار امسال بیشتر در حوزه بهره گیری از فناوری بوده است. ازاین رو، صاحبان تجربه در حوزه فناوری به هنرمندان کمک کرده اند تا طرح هایشان را ارتقا دهند.
مجردی اضافه شدن بخش آثار نوری را اتفاقی مثبت در جشنواره هنرهای شهری مشهد می‌داند و می‌گوید: پارسال بازخورد‌های خوبی از مردم گرفتیم و شبی حدود ۵ هزار بازدیدکننده در بوستان کوهسنگی داشتیم که همگی از این بخش راضی بودند. من فکر می‌کنم اگر جشنواره تداوم داشته باشد، در سال‌های آینده اتفاقات بهتری هم رخ خواهد داد.
این فعال حوزه نورپردازی و روشنایی درباره تجمیع آثار نوری در بوستان کوهسنگی که امسال هم قرار است اتفاق بیفتد، یادآور می‌شود: براساس مطالعات ما، زمانی که آثار در یک منطقه و در کنارهم نصب می‌شوند، بهتر دیده می‌شوند و مردم نیز با آن‌ها بهتر ارتباط برقرار می‌کنند. البته اگر بودجه ما بیشتر بود، احتمال داشت فضای زیرپوششمان هم افزایش پیدا کند، اما الان باتوجه به بودجه، امکانات و تجهیزات و زیرساختی که در اختیار داریم، بوستان کوهسنگی را برای جانمایی آثار نوری انتخاب کرده ایم.
او با اشاره به اینکه شرکت کنندگان در بخش آثار نوری به موضوعاتی مانند شهر مشهد، نوروز، امام رضا (ع) و ماه مبارک رمضان پرداخته اند، افزود: امسال در جشنواره نوری، عرصه فناوری هم تدارک دیده شده است که آثارش ارتباطی با مسائل فرهنگی ندارد و فقط به واسطه استفاده از فناوری جذاب هستند. همچنین، باتوجه به استقبال کودکان از جشنواره سال گذشته، امسال بخشی مختص آن‌ها طراحی شده است که بازی‌های متنوعی دارد.
مجردی که به عنوان دبیر علمی بخش آثار نوری نیز معرفی شده است، درباره دیگر برنامه‌های این بخش توضیح می‌دهد: ما یک فضای تعاملی گفت وگومحور هم در کوهسنگی تدارک دیده ایم که قرار است هر شب آنجا نمایش و پرفرمنس اجرا شود. سناریو این نمایش‌ها براساس تکنیک‌ها و اتفاقات نوری نوشته شده است.
به گفته او، المان‌های بخش نوری موقت هستند و به مدت سی روز در بوستان کوهسنگی جانمایی می‌شوند، اما ممکن است در آینده شهرداری تصمیم بگیرد آن‌ها را در مکانی دیگر استفاده کند.
دبیر علمی بخش نوری جشنواره هنرهای شهری برای بهبود کیفیت آثار این بخش، پیشنهاد می‌دهد: اگر بتوانیم در فضای رسانه‌ای جشنواره را به خوبی تبلیغ و معرفی کنیم، حتما سال آینده شاهد حضور شرکت کنندگان بیشتری در جشنواره خواهیم بود و خروجی بهتری خواهیم داشت.
مجردی همچنین از مدیران شهرداری درخواست می‌کند که دست هنرمندان را از لحاظ مالی خالی نگذارند و به موقع مبالغ قراردادشان را پرداخت کنند.
برخی آثار اجراشدنی نبودند
محراب اسدخانی، هنرمند هنرهای تجسمی و استاد دانشگاه، برخلاف دو داور دیگر، کیفیت آثار بخش نوری را رضایت بخش نمی‌داند. او درباره علت این بی کیفیت بودن نیز بیان می‌کند: در آثار پیوند درستی میان خلاقیت و فناوری شکل نگرفته بود؛ یعنی عده‌ای از شرکت کنندگان فقط تکنیسین بودند و خلاقیتی نداشتند و عده‌ای دیگر خلاق بودند، اما با تکنیک‌های فنی آشنا نبودند. درنتیجه، بیشتر آثار جشنواره یا اجراشدنی نبودند یا رویکرد تازه‌ای نداشتند.
او از کپی بودن بسیاری از آثار به عنوان ضعف دیگر بخش المان‌های نوری یاد می‌کند و می‌گوید: بسیاری از آثار کپی نمونه‌های خارجی بودند که با فرهنگ کشور ما تناسبی نداشتند و نمی‌شد آن‌ها را در شهر اجرا کرد.
این هنرمند درباره آثاری که قابلیت اجرا نداشته اند نیز توضیح می‌دهد: برخی طرح‌ها یا عکس اینترنتی بودند یا با هوش مصنوعی پیاده سازی شده بودند. این اتفاق به ما نشان می‌داد ارائه کننده طرح هیچ آگاهی فنی از آن ندارد و حتی نمی‌تواند ایده خودش را به تصویر بکشد.
به نظر اسدخانی، شرکت کنندگان این رویداد در کنار ایده‌ای که ارائه می‌کنند، باید نقشه راه اجرایی آن را هم بیان کنند.
او همچنین نورپردازی را فرایندی تکنیکی و تخصصی می‌داند و می‌گوید: در بخش المان‌های نوری هر فردی که از سواد بصری خوبی برخوردار و در رشته‌های گوناگون تجسمی فعال باشد، می‌تواند یک اثر حجمی ارائه کند؛ ولی بخش نور به این صورت نیست و افراد باید در کنار سواد بصری، از یک تفکر تکنیکی و فنی هم بهره‌مند باشند. به نظرم گرافیست‌ها به دلیل اینکه کمی با فناوری سروکار دارند، نسبت به هنرمندان رشته‌های دیگر، راحت‌تر می‌توانند در حوزه نورپردازی فعالیت کنند.
اسدخانی باور دارد که انتشار فراخوان در بخش نوری نتایج خوبی درپی نخواهد داشت، مگر اینکه فراخوان بلندمدت و به صورت محدود برای افرادی که صلاحیتشان اثبات شده است، منتشر شود.
این داور ادامه می‌دهد: هنرمندان حرفه‌ای معمولا در مسابقه‌ای که ممکن است هیچ آورده مالی برایشان نداشته باشد، شرکت نمی‌کنند. متولیان باید از این افراد دعوت کنند و دست کم هزینه‌ای در اختیارشان قرار دهند تا آثاری باکیفیت برای جشنواره تولید شود.
اسدخانی همچنین درباره پیامد‌های منفی که آثار نوری می‌تواند برای محیط زیست و شهر داشته باشد، می‌گوید: مدیران برای جانمایی المان‌های نوری در پارک یا سطح شهر باید مسائل زیست محیطی را در نظر بگیرند؛ چون این آثار اگر درست جانمایی نشوند، می‌توانند به پرندگان یا گیاهان آسیب بزنند و حتی ممکن است در شهر مشکلات ترافیکی ایجاد و حواس راننده‌ها را پرت کنند.
داوری کردن در ۳ مرحله
محمدتقی باقری، کارشناس ارشد معماری و استاد دانشگاه که در مجموع از کیفیت آثار رسیده به بخش نوری راضی بوده است، درباره روند داوری این بخش توضیح می‌دهد: ما در ابتدا بیش از دویست طرحی را که به جشنواره رسیده بود، بدون هیچ حذفی فقط نگاه کردیم. سپس در مرحله دوم، آثار را از نظر زیبایی، محتوایی، فنی، اجرایی و توجیه اقتصادی بررسی کردیم که برخی آثار حذف و برخی دیگر به صورت مشروط یا تأیید نهایی پذیرفته شدند. در مرحله سوم هم آثار مشروط را که اصلاحات روی آن‌ها صورت گرفته بود، دوباره بررسی کردیم.
او درباره اهمیت اضافه شدن بخش آثار و المان‌های نوری بیان می‌کند: باتوجه به هم زمانی ماه مبارک رمضان با ایام نوروز، عیددیدنی‌ها و تعاملات مردم با یکدیگر به بعد از افطار موکول می‌شود. دراین بین، جشنواره نور می‌تواند محلی برای گردهمایی ها، نشست‌ها و دورهم جمع شدن‌های خانواده‌ها باشد و به زنده‌تر و شلوغ شدن فضای شهر کمک کند.
باقری تجمیع آثار نوری در کوهسنگی را تصمیمی خوب می‌داند و درباره آن می‌گوید: وقتی المان‌ها در یک نقطه تجمیع می‌شود، مردم می‌توانند به راحتی به همه آثار دسترسی پیدا کنند و آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند. همچنین، در این وضعیت نگهداری آثار برای مدیریت شهری بسیار آسان‌تر است.
به گفته این استاد دانشگاه، جشنواره نوری کوهسنگی می‌تواند به یک مقصد بازدیدی، تفریحی و گردشگری تبدیل شود، درحالی که اگر آثار در شهر پراکنده باشند، این اتفاق رخ نمی‌دهد و مردم فقط به شکل گذری آثار را می‌بینند.
او پیشنهاد می‌دهد متولیان در دوره‌های آینده به سراغ المان‌های تعاملی محور بروند و آثار بیشتری برای کودکان و نوجوانان که آشنایی بیشتری با دنیای فناوری دارند، تدارک ببینند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
