به گزارش شهرآرانیوز، حرم مطهر رضوی افزون بر حضور مجاوران، سالانه پذیرای بیش از ۳۰ میلیون زائر از اقصی نقاط دنیا است و این موضوع، مسئولان آستان قدس رضوی را در دورههای مختلف، بر آن داشت تا فعالیتهای عمرانی را برای توسعه فضای زیارتی حرم مطهر و تسهیل در امر زیارت انجام دهند. موضوعی که در نتیجه آن، فضای زیارتی حرم مطهر از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون به حدود ۱۰ برابر افزایش یافت و افزون بر آن، اقدامات متعددی نیز در زمینه تسهیل در دسترسی زائران و مجاوران به حرم مطهر و امر زیارت صورت گرفت.
صبح امروز نیز جمعی از نمایندگان رسانههای استان به دعوت سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی در حرم مطهر رضوی حضور یافتند تا ضمن بازدید از مهمترین پروژههای عمرانی حرم مطهر، مخاطبان را نیز در جریان کم و کیف فعالیتهای صورت گرفته قرار دهند.
نخستین پروژه عمرانی مورد بازدید، پروژه مفصل ورودی به حرم مطهر در انتهای خیابان آیت الله واعظ طبسی و منتهی به ورودی صحن غدیر بود که «سید جواد هاشمنیا» معاون عمرای سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی، توضیحاتی پیرامون آن ارائه کرد.
هاشمنیا با اشاره به این که از ابتدای انقلاب اسلامی، فضای زیارتی حرم مطهر از ۱۲۰ هزار متر مربع به حدود یک میلیون متر مربع افزایش پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: برای توسعه فضای زیارتی و لزوم افزایش فضای حرم در سطح، اقداماتی صورت گرفت که از جمله آن،ها حذف معابر اطراف حرم مطهر رضوی و انتقال معابر به زیر سطح بود. بر همین اساس، پروژه زیرگذر حرم مطهر در سال ۱۳۶۳ کلید خورد و در سال ۱۳۷۲ به بهره برداری رسید و در روی سطح نیز حرم و صحنها گسترش پیدا کرد. از سوی دیگر، و به دنبال تملک فضاهای اطراف حرم مطهر، این فضاها در زیر سطح تبدیل به پارکینگ و در روی سطح به فضاهای زیارتی مبدل شد.
وی افزود: اما در توسعه فضاهای اطراف حرم، اقدامات دیگری نیز صورت گرفته است. از جمله آن، توسعه و بهسازی برخی از فضاهای اطراف حرم است که با عنوان مفاصل معرفی میشوند و عبارت از فضاهایی هستند که با معابر عمومی و فضای شهرداری مشترک هستند.
هاشمنیا در ادامه گفت: یکی از این مفاصل نیز در انتهای خیابان آیت الله واعظ طبسی و ورودی صحن غدیر است که نسبت به آماده سازی آن در ۲ فاز با اعتبار حدود ۷۵ میلیارد تومان اقدام شد. فاز نخست، حدفاصل ورودی شیخ طوسی تا مهمانسرای حضرت در روی سطح و زیر سطح به مساحت حدود ۶ هزار متر مربع بود که در گذشته اجرا شده و فاز دوم آن، حدفاصل مهمانسرا به سمت باب الهادی و در مسیر منتهی به خیابان آیت الله واعظ طبسی به مساحت سه هزار و ۴۰۰ متر مربع نیز در سال جاری آغاز شده و اجرا میشود.
وی افزود: در محوطه سازی این پروژه حدود ۹ هزار متر مربع در روی سطح سنگفرش صورت گرفته است. ضمن این که فضاهایی برای استراحت زائران نیز در این مسیر پیش بینی شده است و نور کافی نیز برای آن تامین شده است. ضمنا در این فضا، ساختمانی نیز برای دفاتر خدماتی امانات و ویلچر در حال احداث است تا فضای زیباتری در ورودی حرم مطهر فراهم شود.
مقصد بعدی بازدید، پروژه بزرگ توسعه زیرسطحی بست شیخ بهایی بود که بزرگترین توسعه زیرسطحی حرم به حساب میآید. پروژهای به عرصه ۱۶ هزار متر مربع و زیربنای بیش از ۴۲ هزار متر مربع که با هدف افزایش فضاهای زیارتی مسقف حرم مطهر آغاز شد و و قرار است در طبقه منفی یک خود، رواقهای زیارتی پیرامون مضجع شریف را به هم وصل کند. این پروژه از شمال به دارالحجه و از شرق به رواق دارالمرحمه منتهی میشود و در سه طبقه اصلی و دو نیم طبقه تعریف شده است و بنا بر آن است تا پایان سال ۱۴۰۳ به بهره برداری برسد.
وحید محرابیان، نماینده کارفرما در مجموعه مدیریت این پروژه در معرفی پروژه مذکور گفت: این پروژه در زیر حیاط مسجد گوهرشاد، بست شیخ بهایی، زیر کفشداری شماره ۱۳ و ۱۴ سابق، لچکی صحن جمهوری، زیر رواقهای دارالرحمه و دارالهدایه اجرا میشود. توسعه زیرسطحی در سال ۱۳۹۷ آغاز شد که البته پیش از آن، مقدمات کار شکل گرفته بود.
وی افزود: برای انجام توسعه زیرسطحی با حداقل تداخل با فضاهای همکف، اقداماتی صورت گرفت. ضمن آن که به دلیل اهمیت سازههای فوقانی و قدمت بنا، سازههای نگهبان نیز ایجاد شد.
محرابیان خاطرنشان کرد: در ساخت فضاهای جدید، بنای جدید کتابخانه مسجد گوهرشاد، فضاهای جدید برای استقرار خادمان، سرویسهای بهداشتی و فضاهای ارتباطی به سایر اماکن زیارتی و فضای خروجی اضطراری پیش بینی شده است. ضمن این که شبستان شیخ بهایی به عرض ۵۰ متر و طول حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ متر نیز به فضاهای زیارتی اضافه میشود و در زیر فضای صحن گوهرشاد نیز فضای زیارتی ایجاد میشود.
وی افزود: فضای سرداب و قبور نیز در طبقه منفی ۲ شبستان شیخ بهایی در نظر گرفته شده است که از فضای شبستان کاملا مجزا است.
اما مقصد بعدی بازدید، پروژه بهسازی زیرگذر و پارکینگ حرم مطهر است که بنا بر ارتباط بیشتر زائران و مجاوران حرم مطهر با آن، نمود بیشتری دارد.
مسعود حلمی، مدیر پروژه زیرگذر و پارکینگهای حرم مطهر رضوی گفت: پروژه زیرگذر حرم مطهر در طول حدود ۲ هزار و ۳۰۰ متر بر اساس اولویتهای ایمنی و تهویه مناسب آغاز شد. ایمنی آن شامل روشنایی بود که بر اساس استانداردهای روز طراحی شد و در حال اجرا است. در مورد آرام سازی حرکت خودروها نیز با حذف سرعت گیرها، طراحی جدید آرام سازی در محلهای خطر صورت گرفت. علاوه بر آسفالت مجدد زیرگذر، پروژه اطفای حریق نیز در کلیه مسیر زیرگذر به اجرا در آمد.
وی افزود: در مورد تهویه پروژه نیز به صورت کاملا استاندارد، پروژه شبیه سازی شد و در نتیجه، جت فنها در مکانهای مناسب جانمایی شد. ضمن این که جت فنهای گذشته نیز پس از اوورهال، در محلهای جدید در حال نصب و اجرا است. برای زیباسازی و معماری پروژه نیز دیوارهایی اجرا شد که البته علاوه بر زیباسازی، در موضوع تهویه نیز بسیار موثر است و موجب جداشدن تهویه زیرگذر از پارکینگها شد.
حلمی خاطرنشان کرد: در مورد پارکینگها اقدامات متعددی صورت گرفته است. نخست این که با توجه به نصب نرم افزارهای جدید و هوشمند، محلهای ورودی و میزان ظرفیت باقیمانده پارکینگها در فواصل ورودی منتهی به حرم مطهر به زائران اعلام میشود تا بتوانند در انتخاب مسیر و استفاده از پارکینگ، مدیریت لازم را اعمال کنند. از سوی دیگر، با تغییرات هندسی، به ظرفیت پارکینگها نیز اضافه شده و از سوی دیگر، استفاده از پارکینگ هم به صورت هوشمند مدیریت میشود.
اما مقصد بعدی، اجرای نمای ضلع شمالی عرصه میدان قبله واقع در فاصله باب الرضا (ع) و باب الجواد (ع) بود که «رضا باهمت» مدیر این پروژه در توضیح آن گفت: عملیات جرایی این پروژه از مردادماه ۱۴۰۱ آغاز شد و قرار است تا تیرماه ۱۴۰۳ به پایان برسد. با توجه به لزوم توجه به معماری عرصه شمالی میدان قبله که سالها مغفول مانده بود، قرار بر آن شد که یک نمای سنتی با ترکیبی از نمای سنتی شهر مشهد و نمای سنتی حرم مطهر رضوی در مورد آن اجرا شود.
وی افزود: ۵ هزار و پانصد متر مربع نمای سنتی داشته ایم که پایه آن آجر است و تلاش بر آن شد که نمای ساده تری انتخاب شود تا بیننده و زائر، نما بر نمای حرم مطهر غالب نشود. این نما در ۵ بخش اجرا میشود. ضمن این که در مسیر تشرف و از سمت باب الرضا و باب الجواد، غرفههایی برای تسهیل در تردد زائران نیز در نظر گرفته شده است.
آخرین پروژه مورد بازدید، پروژه بزرگ موزه جامع رضوی است. پروژهای با در مساحت حدود ۱۴ هزار متر مربع و زیربنای ۸۰ هزار متر مربع در ۲ طبقه فوقانی، یک طبقه همکف و ۴ طبقه زیرزمین که قرار است تمام موزههای حرم مطهر که جمعا شامل ۱۲ هزار متر مربع میشود، به آن منتقل شود تا مواردی که سالها به دلیل کمبود فضا امکان نمایش عمومی نداشته، در معرض عموم قرار بگیرد.
حیدر حیدری، مدیر این پروژه گفت: فضای این موزه که در مجاورت حرم مطهر قرار گرفته است، به صورت کامل از فضای زیارتی جدا میشود. ضمن این که علاوه بر فضای موزه ای، مبدل به یک مرکز فرهنگی برای بازدیدکنندگان تبدیل خواهد شد.
وی افزود: بر اساس پیش بینی صورت گرفته، این پروژه قرار است تا پایان سال ۱۴۰۷ به صورت کامل به بهره برداری برسد که البته کارهای زیرساختی آن میبایست تا سال ۱۴۰۴ به اتمام برسد.