سلبریتی‌ها تهرانی روی صحنه تئاتر مشهد، دغدغه گیشه یا تعالی هنر نمایش؟
هنرمندان مشهدی فرصت‌ها و تهدید‌های حضور سلبریتی‌های تهرانی در تئاتر مشهد را بررسی می‌کنند.
الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ در هفته‌های گذشته اجرای تئاتر «بک تو بلک» به کارگردانی سجاد افشاریان در مشهد مخاطبانی را به سالن‌های تئاتر کشاند که شاید پیش از آن حتی یک بار هم به دیدن هیچ تئاتری نرفته بودند. استقبال مخاطبان عام و غیرحرفه‌ای از یک تئاتر تهرانی که از مزیت حضور سلبریتی‌ها نیز بهره می‌برد، پیش از این نیز در مشهد سابقه داشته است.
اینکه چقدر می‌توان به این انبوه مخاطبان هیجانی که شاید بتوان گفت بیشترشان برای گرفتن عکس و استوری با سلبریتی محبوبشان در همان ساعات اولیه به سایت‌های فروش بلیت تئاتر هجوم می‌آورند، دل خوش کرد و اینکه چطور می‌توان درصدی از این مخاطبان را به مخاطبان حرفه‌ای تئاتر تبدیل کرد، موضوعی است که ما در این گزارش به آن پرداخته ایم. در این گزارش، رضا حسینی و کیوان صباغ، دو هنرمندی که در عرصه نویسندگی، کارگردانی و بازیگری چهره‌هایی شناخته شده در تئاتر مشهد هستند، ما را همراهی کرده اند.
کیفیت تئاتر، میزان استقبال را مشخص می‌کند
کیوان صباغ دلیل استقبال زیاد از برخی نمایش‌های تهرانی را در این می‌داند که این نمایش‌ها در یکی دو سال گذشته پرفروش بوده و اسم درکرده اند. او می‌گوید: طبیعی است که وقتی یک نمایش معروف به شهر دیگری می‌رود، با استقبال روبه رو می‌شود؛ اما این گونه نیست که نمایش‌های خودمان مورد اقبال واقع نشده باشند. ما نمایش‌هایی داشته ایم که پرمخاطب‌تر و پرفروش‌تر بوده اند. نمایش‌هایی هم از تهران آمده اند که در مشهد با استقبال روبه رو نشده اند.
برای مثال چند سال پیش نوید محمدزاده می‌خواست در نمایش «آخرین نامه» به کارگردانی مهرداد کوروش نیا به مشهد بیاید که اجرای آن لغو شد یا گلاب آدینه نمایش «بیوه‌های غمگین سالار جنگ» را در مشهد اجرا کرد که استقبال خیلی زیادی از آن نشد. این هنرمند تأکید می‌کند: استقبال تماشاچی از تئاتر به این بستگی دارد که آیا با سلیقه مخاطب نمایش تولید می‌کنیم و خواسته او را در نظر می‌گیریم، آیا می‌سنجیم چه چیزی نیاز دارد و نیاز او سال به سال و حتی ماه به ماه چه تغییراتی می‌کند. در سینما هم همین طور است. در سینما هم از فیلم‌هایی استقبال می‌شود که نیاز مخاطب را تأمین کرده اند.
او می‌افزاید: خیلی وقت‌ها نیاز مخاطب را فراموش می‌کنیم. برای مثال اینکه در مشهد نمایش‌های کمدی و موزیکال بیشتر استقبال می‌شوند، شاید به این دلیل باشد که در این شهر کنسرت و برنامه‌های موسیقایی برگزار نمی‌شود. گاهی یک نمایش گل می‌کند و مخاطب می‌خواهد ببیند چه نمایشی است که صدا کرده است. بیشتر حس کنجکاوی است تا اینکه به کیفیت و جذابیت اثر ربط داشته باشد.
فروش گیشه تئاتر به کمک سلبریتی‌ها
رضا حسینی، کارگردان و بازیگر شناخته شده مشهدی، نیز به پیشینه حضور سلبریتی‌ها در تئاتر اشاره می‌کند و می‌گوید: از چند سال گذشته بعضی تهیه کننده‌ها و کارگردان‌ها برای رونق گیشه تئاتر به سراغ بازیگران سینما، چهره‌های فوتبال یا خواننده‌ها رفتند. در واقع آن‌ها را نه به دلیل نیاز تئاتر، بلکه برای افزایش فروش گیشه وارد تئاتر کردند؛ اما این ماجرا که ابتدا از تهران شروع شد و در ادامه به شهرستان‌ها نیز سرایت کرد، همان قدر که به اقتصاد تئاتر کمک کرده، جنبه‌های منفی هم داشته است ازجمله اینکه برای افزایش فروش گیشه دست به هر اقدامی زده می‌شود.
این هنرمند تأکید می‌کند: در نهایت این ماجرا به نقش فرهنگی و تعالی بخشی تئاتر کمکی نکرده است. طبیعی است که مردم دوست دارند سلبریتی‌های محبوبشان را از نزدیک ببینند. در واقع در این گونه مواقع تئاتر برای مخاطب مهم نیست و آمدن آن سلبریتی و دیدن او برایش مهم است.
تعالی تئاتر مهم‌تر از گیشه است
حسینی با بیان اینکه کسانی که کار تهیه کنندگی می‌کنند، شم بازاری هم دارند، می‌گوید: آن‌ها دنبال این می‌گردند که چه چیزی در تئاتر برایشان پول بیشتری دارد. طبیعی است که کشاندن سلبریتی‌ها به تئاتر برایشان پول بیشتری دارد؛ بنابراین این کار را انجام می‌دهند. وقتی هدفتان کسب درآمد باشد، سراغ راه‌هایی می‌روید که شما را به این هدف برساند؛ اما در تئاتر هدف فقط کسب درآمد نیست. آنچه در تئاتر اهمیت بیشتری دارد، آموزش و ترویج فرهنگ است.
اگر حضور سلبریتی‌ها در تئاتر به تعالی و آموزش تئاتر در شهرستان‌ها کمک می‌کند، باید برای آن سیاست گذاری کنیم. در غیر این صورت نمی‌توانیم بهره فرهنگی از آن ببریم. قبل از کرونا که تئاتر در اوج خودش بود، چنین سیاست‌هایی وجود داشتند و تئاتر‌هایی به مشهد دعوت می‌شدند که بار فرهنگی هم داشتند.
او می‌افزاید: تعامل هنرمندان شهرهای مختلف بخشی از تئاتر است. فلسفه برگزاری جشنواره‌های تئاتر هم همین است.
اینکه مخاطبان مشهدی تئاتر‌های خوب پایتخت را ببینند، مغتنم است، ولی هدف مهم است. حتی خود وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی هم باید کمک کند تئاتر‌های خوبی که به رشد فرهنگی تئاتر در مشهد کمک می‌کنند، دعوت شوند. هیچ آموزشی در تئاتر و سینما بهتر از دیدن آثار وجود ندارد. اگر از تئاتر خوبی دعوت کنیم، در واقع یک کار آموزشی کرده ایم، ولی کاری که با انگیزه مالی بیاید، سود که ندارد، ضرر هم دارد.
در تئاتر ستاره نداریم
صباغ با بیان اینکه در تئاتر ستاره نداریم، تأکید می‌کند: افرادی را در تئاتر مشهد یا تهران داریم که مخاطبان خودشان را دارند، ولی این اسم‌ها به اندازه‌ای برای مخاطب جذابیت ندارند که بتوانند سالن‌ها را پر کنند. معمولا این اتفاق برای چهره‌های معروف می‌افتد. در تئاتر بیشتر کیفیت نمایش مهم است.
در سینما هم همین طور است. فیلم «ویلای ساحلی» تا چند هفته پیش روی پرده بود و رضا عطاران و پژمان جمشیدی در آن بازی می‌کنند، ولی فروش خوبی ندارد؛ چون آن فیلمی که مخاطب دوست دارد، نیست؛ بنابراین اگر یک اثر جذابیت داشته باشد، مخاطب نگاه نمی‌کند چه کسی در آن بازی می‌کند.
او اضافه می‌کند: شاید مخاطب در ابتدا به دلیل حضور سلبریتی برای دیدن یک تئاتر برود، اما اگر از کیفیت تئاتر راضی نباشد، نمایش در ادامه مورداقبال قرار نمی‌گیرد و تعداد مخاطبان آن کم کم افت می‌کند. اوایل که «ویلای ساحلی» اکران شد، همه دنبال آن بودند که بروند سینما این فیلم را ببینند، ولی بعد از یک هفته فروش آن افت کرد. دلیلش این است که امروز دیگر مخاطب به چهره‌ها نگاه نمی‌کند. حضور چهره‌ها برای شروع شاید مؤثر باشد، ولی در ادامه کافی نیست. برای مخاطب امروز جذابیت و کیفیت تئاتر اهمیت دارد.
فرصت یا تهدید؟
از دیدگاه این کارگردان شناخته شده مشهدی، حضور سلبریتی‌های تهرانی هم می‌تواند فرصتی برای تئاتر شهرستان‌ها باشد و هم آسیب. صباغ می‌گوید: اینکه هرازگاهی نمایشی از تهران بیاید و مخاطبی را که تاکنون تئاتر ندیده است، به سالن تئاتر بکشاند، یک فرصت برای تئاتر مشهد است.
حتی اگر ۱۰ تا ۲۰ درصد تماشاگران این تئاتر هم به مخاطب حرفه‌ای تئاتر تبدیل شوند، اتفاق مثبتی است؛ اما وقتی تعداد چنین تئاتر‌هایی زیاد باشد، ممکن است یک آسیب باشد. وقتی هر ماه یک نمایش تهرانی با حضور سلبریتی‌ها در مشهد اجرا شود، باعث کاهش فروش نمایش‌های مشهد می‌شود.
او که اکنون نمایش «ملودی‌های قدیمی» اش روی صحنه است و با ۸۰۰ میلیون تومان فروش در صدر جدول فروش تئاتر مشهد قرار دارد، تأکید می‌کند: ما در تهران هم ستاره تئاتر نداریم؛ یعنی کسی که مخاطب به خاطر او به دیدن تئاتر برود و سالن مملو از جمعیت شود. ستاره‌ها و چهره‌ها در سینما هستند. چهره‌های سینمایی که به تئاتر می‌آیند، مخاطب جذب می‌شود؛ ولی این هم به تنهایی ملاک نیست. ما بعد از تهران بیشترین میزان فروش بلیت تئاتر را داریم. همین شب‌ها ۲۱ تئاتر در مشهد روی صحنه هستند و کمابیش تماشاگر دارند.
این هنرمند، جذب مخاطب بیشتر برای تئاتر مشهد را مستلزم برنامه ریزی می‌داند که بخشی از آن به تبلیغات شهری برمی گردد. او می‌گوید: ما هیچ بستر تبلیغاتی نداریم. هیچ بیلبوردی از طرف شهرداری یا دیگر سازمان‌ها در اختیار ما قرار نمی‌گیرد تا بتوانیم تبلیغات کنیم. فضای مجازی تا حدی گستره دارد و از جایی به بعد محدود می‌شود. ما همه دوست داریم تئاتر در سبد فرهنگی خانوار‌های مشهدی قرار بگیرد، ولی این مستلزم برنامه ریزی و امکانات تبلیغاتی بیشتر است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
