وقوع ۴۹ حریق در واحد‌های اقامتی مشهد طی سال گذشته

انسیه شهرکی | شهرآرانیوز؛ صدای جیغ مسافران فضای سوئیت‌آپارتمان را پر کرده و دود غلیظ باعث شده چشم چشم را نبیند. مسافران برای رهایی از این دود خفه‌کننده و شعله‌های آتش به هر دری می‌زنند. تعدادی داخل اتاق‌های خودشان محبوس شده‌اند و دودگرفتگی نفسشان را به شماره انداخته است. مادری نوزادش را محکم در آغوش گرفته و دهان‌به‌دهان او گذاشته تا نفس نوزادش قطع نشود و بتوانند از این مهلکه جان سالم به‌در ببرند.

این چند سطر روایتی کوتاه از حادثه‌ای است که پنجم فروردین امسال در یکی از مسافرخانه‌های خیابان سرشور مشهد به‌وقوع پیوست و هفده‌مسافر آن که در اثر حرارت و انتشار دود ناشی از حریق در داخل طبقات محبوس و دچار دودگرفتگی شده بودند این بار با تلاش نجاتگران آتش‌نشانی نجات یافتند و به محلی امن منتقل شدند.

آن‌طور که آتشپاد دوم حسین صالح، مدیر منطقه‌۴ عملیات آتش‌نشانی مشهد می‌گوید: حریق از اتاق خواب یکی از واحد‌ها در طبقه همکف این مجموعه اقامتی شروع می‌شود و در چشم بر‌هم‌زدنی قصد نفوذ به دیگر طبقات را دارد که آتش‌نشانان ایستگاه ۳۲ آتش را مهار می‌کنند.

این سوئیت‌آپارتمان نمونه‌ای کوچک از ده‌ها مسافرخانه ناایمن شهر مشهد است که ما را بر آن داشت از وضعیت ایمنی آنها گزارشی تهیه کنیم.

آتش‌سوزی در یکی از هتل‌های محدوده حرم مطهر رضوی در آذر سال گذشته و مسمومیت هفده نفر با گاز منوکسیدکربن در هتل آپارتمانی در خیابان امام رضا (ع) به دلیل نشت گاز co از قسمت موتورخانه این مجموعه در زمستان سال ۱۴۰۲ از جمله این اتفاقات تلخ است.

به ظاهر استاندارد و ایمن

همراه با محمد باقیان، کارشناس واحد پیشگیری از وقوع حادثه و حریق سازمان آتش‌نشانی مشهد راهی مسافرخانه‌های اطراف حرم مطهر رضوی می‌شویم تا از نزدیک از وضعیت آنها خبر بگیریم.

وارد ساختمان قدیمی چهارطبقه‌ای با چهارده واحد در خیابان امام رضا (ع) می‌شویم. اتاق‌ها قطاری پشت سر هم ردیف شده‌اند. داخل آسانسور به زحمت دو نفر جا می‌شوند. هم‌زمان با بازدید، صاحب مسافرخانه چنان از اتاق‌ها تعریف می‌کند که میان دیده‌ها و شنیده‌هایمان تضادی ایجاد می‌شود.

ظاهر مسافرخانه نشان از رعایت اصول ایمنی دارد. کپسول اطفای حریق دارای تاریخ انقضا‌ست و در محل‌های مناسب تعبیه شده است. ابزار‌های اخطار حریق و نشت‌یاب گاز منوکسیدکربن نیز به چشم می‌خورد. اما آن‌طور که کارشناس سازمان آتش‌نشانی می‌گوید پله‌های این هتل استاندارد نیست و هنگام بروز حادثه احتمالی مسافر نمی‌تواند از آسانسور استفاده کند. از سوی دیگر پله‌های ناایمن شرایط را دشوارتر می‌کند. استانداردسازی با ایجاد نرده و ایجاد فضای پله از توصیه‌های این کارشناس به مدیر هتل‌آپارتمان است.

بررسی فقط در حوزه حریق و حادثه

مسافرخانه بعدی در خیابان طبرسی و در فاصله پانصدمتری از حرم مطهر رضوی قرار دارد. کوچه تنگ و باریکی که این هتل در آن قرار گرفته امکان هرگونه امدادرسانی را درصورت بروز حادثه احتمالی، سخت می‌کند. پله‌های باریک و راهرو‌های باریک‌تر، تعداد زیاد اتاق در فضای کوچک، وجود گاز و وسایل پخت و پز آن هم بدون هیچ تهویه‌ای قضیه ناایمن بودن این مسافرخانه را پررنگ‌تر می‌کند. 

کارشناس سازمان آتش‌نشانی مشهد به مقررات ملی ساختمان اشاره دارد. او می‌گویدکه طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، اینکه ساختمان در کجا قرار گرفته است و به لحاظ ساخت‌و‌ساز در چه وضعیتی است، در حوزه کاری آنها نیست. او این تأکید را دارد که آنها فقط از منظر حریق و حادثه باید محیط ساخته شده را بررسی کنند و تذکر بدهند.

این مهمان‌سرا به تازگی بازسازی و نونوار شده است، اما همچنان به لحاظ استاندارد ساخت‌وساز چنگی به دل نمی‌زند. در‌این‌باره مدیران مهمان‌سرا سعی کرده‌اند که با وسایل تر‌و‌تمیز دل مسافر را به دست بیاورند. در پشت بام مهمان‌سرا نیز خشک‌شویی، منبع آب و دیگر ملزومات یک اقامتگاه نقلی جانمایی شده است.

شیک غیر استاندارد

هتل شیک و تروتمیز در حوالی خیابان اندرزگو مقصد بعدی است که در فاصله کمی از حرم مطهر رضوی قراردارد. هتلی که با مهمان‌پذیر‌های قبلی توفیر دارد و به گفته کارشناس سازمان آتش‌نشانی از استاندارد‌های ایمنی نیز برخوردار است. بیست‌وپنج سال از عمر آن می‌گذرد، اما به تازگی، بازسازی اساسی شده است و مجهز به رستوران نیز هست. داخل اتاق‌های دو تا چهار‌تخته و راهرو‌ها و محیط‌های داخلی و بیرونی این هتل مجهز به ابزار‌های ایمنی‌آور مثل دودسنج، کپسول اطفای حریق و سایر ملزومات جانمایی شده است.

 همین‌طور پله‌های فرار یا اضطراری نیز برای مواقع ضروری در قسمت پشت ساختمان تعبیه شده است. البته کارشناس حوزه پیشگیری از حادثه سازمان آتش‌نشانی تأکید دارد که عرض و طول این پله باید بیشتر منظور می‌شد.
تنها نگرانی مدیر اجرایی هتل، ساخت‌و‌ساز مقابل این هتل است که به گمان او اصولی نیست و هتلشان را به نقطه کور برده و احتمال ریزش بنای ساخته شده مجاور روی هتل آنها نیز وجود دارد.

در ادامه حتما بخوانید ۵ زائر در مشهد از مرگ حتمی ناشی از گازگرفتگی نجات یافتند | ثبت ۷۲۶ مورد ماموریت آتش‌نشانی در ایام نوروزی

وقوع ۱۸۶‌حریق و حادثه در مراکز اقامتی در ۱۱ ماه

«هر شغلی تحت نظارت صنف خاصی است و باید بر فعالیت آنها از سوی نهاد‌های مربوط نظارت شود، اما گاه این نظارت‌ها به دست فراموشی سپرده می‌شود».

آتشپاد دوم حمیدرضا کافی‌نیا، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی مشهد، به شهرآرا می‌گوید: در حوزه اجرا و رعایت اصول ایمنی و ساخت وساز اصولی در این واحدها، سازمان‌های بسیاری دست‌اندر‌کار هستند که هر کدام باید ایفاگر نقش خود باشند.

کافی‌نیا با تأکید بر اینکه در بخش‌هایی همچون ساختمان‌های تجمعی و مکان‌های اقامتی باید موارد ایمنی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد، به آمار حوادث رخ داده این مکان‌ها در سال گذشته اشاره می‌کند: از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا انتهای بهمن، ۴۹ مورد حریق و ۱۳۷ مورد حادثه در مراکز اقامتی، زائرسراها، هتل‌ها و مهمان‌سرا‌ها اتفاق افتاده است.

مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی مشهد در ادامه توضیح می‌دهد: رعایت موارد ایمنی در این نوع ساختمان‌ها باید به نحوی باشد که فضا‌های اضافی آن تغییر کاربری پیدا نکنند و تبدیل به اقامتگاه نشوند، زیرا با این تغییرات سیم‌کشی و لوله‌کشی‌ها و دیگر موارد تغییر می‌کند و در این باره احتمال بروز حادثه افزایش می‌یابد.

اومی‌افزاید: همچنین راه‌های خروج این اماکن باید ظرفیت تخلیه هم‌زمان نفرات را داشته باشد و مسافران با تابلو‌های آگاهی‌دهنده به مسیر‌های مختلف ساختمان آشنا باشند تا در موقع بروز حادثه، بتوانند از آنها استفاده کنند. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه در راه‌های خروجی آن مجموعه، سیستم دمنده مثبت وجود داشته باشد تا از پخش دود در محیط جلوگیری کند.

مدیرعامل سازمان آتش نشانی مشهد با بیان اینکه پیش از بروز حادثه باید همه صنوف پای کار بیایند تا این واحد‌ها ایمن و استاندارد شوند، بیان می‌کند: کارشناسان ما به صورت ادواری از این واحد‌ها بازدید می‌کنند و حتی پیش از تعطیلات نوروزی طبق درخواست شهرداری مشهد از مراکز موقت اسکان زائر نیز بازدید کردند تا ایمنی آن را بسنجند، اما ما اخطاردهنده هستیم و ضوابط قضایی باید پشت این اجرا قرار بگیرد.
کافی‌نیا می‌افزاید: بنابراین گاهی برخی از صاحبان این مراکز اخطار‌های آتش‌نشانی را جدی نمی‌گیرند در حالی که پیشگیری ارزان‌ترین و بی‌دردسرترین و ساده‌ترین راه است.