پیدا کردن همسر مناسب، مهمترین دغدغه جوانان در تشکیل خانواده است

به گزارش شهرآرانیوز، و بر اساس یافته‌های یک بررسی در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی؛ «پیدا نکردن همسر مناسب» مهمترین عامل فرهنگی از مجموعه عوامل افزایش سن ازدواج جوانان است؛ از سوی دیگر بررسی تحولات اجتماعی و خانواده همچنین تغییر کارکردهای خانواده نیز نشان می‌دهد، نقش فرد در انتخاب همسر افزایش پیدا کرده و جایگاه خانواده از نقش محوری در این موضوع به نقش مشورتی تبدیل شده است.

تغییر ملاک‌های ازدواج نیز منجر به سخت شدن فرایند انتخاب همسر شده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد برای یافتن فرد مناسب برای ازدواج کمک به خانواده و فرد در انتخاب همسر ورود سازوکار دیگری ضروری است؛ بر این اساس قانونگذار در ماده (۳۷) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، اهمیت امر تسهیلگری در ازدواج جوانان با محوریت انتخاب همسر را به جهت تشکیل خانواده پایدار براساس موازین قانونی و شرعی از طریق مؤسسات فرهنگی، مساجد و روحانیون و دیگر ظرفیت‌های مردمی و با تأکید بر محوریت و مشارکت خانواده‌ها مورد توجه قرار داده است.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، حمایت از گروه‌ها، مؤسسات و ظرفیت‌های مردمی که در این حوزه فعالیت می‌کنند را بر سازمان تبلیغات اسلامی تکلیف کرده و صدور مجوز برای مراکز فعال را بر عهده وزارت ورزش و جوانان قرار داده است.

انتخاب همسر و نقش محوری خانواده برای جوانان

انتخاب همسر و نقش محوری خانواده برای جوانان یکی از کارکردهای خانواده ایرانی بوده است اما این محوریت به تبع بروز تحولات اجتماعی و تحول نظام قدرت در خانواده، از انحصار خانواده خارج شده و نظر شخص به خودی خود در این موضوع جایگاه ویژه‌ پیدا کرده است. بررسی داده‌های مربوط به جایگاه خانواده در ازدواج فرزندان تأییدکننده تحولات یادشده است؛ به گونه‌ای که در سال ۱۳۸۰ بیش از ۷۰ درصد از جوانان ۱۴-۳۰ سال اعلام کرده‌اند که به سنت دیرین ازدواج در فرهنگ ایرانی پایبند هستند.

این نتایج به نوعی می‌تواند نشانگر پذیرش نقش پررنگ خانواده در مسئله ازدواج باشد. در پژوهشی که در سال ۱۳۸۳ انجام شده است حدود ۷۸ درصد از پاسخگویان اعلام کرده‌اند که خانواده آنها نسبت به موضوع انتخاب همسر حساسیت و مراقبت بالایی دارند البته با افزایش سن، میزان افرادی که اعلام کرده‌اند خانواده در انتخاب همسر مراقبت بالایی از آنها می‌کند، کاسته می‌شود؛ در پژوهش سازمان ملی جوانان در سال ۱۳۸۶ حدود ۵۶ درصد از پاسخگویان اعلام کرده‌اند که «در خانواده ما رسم است که والدین برای پسرشان همسر انتخاب کنند»، البته در این گزاره موافقت یا مخالفت خود فرد با این فرایند بیان نشده است.

نکته مهم در بررسی جایگاه خانواده، میزان حساسیت‌های خانواده به موضوعات مختلف است؛ به عبارتی براساس داده‌های کلی که چند درصد جوانان در مسائل خود به خانواده رجوع می‌کنند، نمی‌توان اهمیت نقش و اثرگذاری خانواده در مسئله ازدواج را مشخص کرد زیرا این احتمال وجود دارد که خانواده در مسائلی از قبیل مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی حساسیت بالایی داشته باشند و انتخاب همسر در رتبه پایین‌تری قرار گیرد.

بنابراین استناد به داده کلی «رجوع جوانان به خانواده برای مشورت در امور زندگی» نمی‌تواند نشان دهنده نقش خانواده در ازدواج آنان باشد؛ در پژوهشی که در سال ۱۳۹۴ انجام شده است، ۵۳.۷ درصد از نمونه مورد مطالعه در پاسخ به سؤال «اگر قرار باشد ازدواج کنید، نظر چه کسی در انتخاب همسر آینده برای شما بیشتر اهمیت دارد؟» پدر و مادر را انتخاب کرده‌اند و ۳۸.۱ درصد خود فرد، ۲.۹ درصد فامیل و ۲.۷ درصد نیز دوستان را انتخاب کرده‌اند.

اهمیت نظر خانواده در ازدواج در پیمایش ملی خانواده در سال ۱۳۹۸ با دو سؤال اگر دختری / پسری بخواهد با پسری / دختری ازدواج کند اما پدر و مادرش با ازدواج آنها کاملا مخالف باشند و با گفت‌وگو هم به نتیجه نرسند، به نظر شما آنها باید چه کار کنند؟» بررسی شده است؛ پاسخ هر دو سؤال بسیار به هم نزدیک است و به طور میانگین ۷۵ درصد از افراد اعلام کرده‌اند که نباید با هم ازدواج کنند. به عبارت دیگر، نظر خانواده در اولویت بالایی قرار داشته است.

در این بررسی از افراد پرسیده شده است که «در ازدواج شما تصمیم گیرنده اصلی چه کسانی هستند؟» ۴۲ درصد از افراد تصمیم مشارکتی، ۲۴ درصد خانواده و ۳۳ درصد نیز خود را به عنوان تصمیم گیرنده اصلی اعلام کرده‌اند، البته در همین پیمایش حوزه اعمال قدرت والدین از نگاه فرزندان مجرد با سؤال «چه کسی در خانواده درخصوص ازدواج فرزندان تصمیم گیری می‌کند؟» مورد بررســی قرار گرفته که حدود ۷۷ درصد از پاسخگویان تصمیم‌گیری مشارکتی را انتخاب کرده‌اند.

برخلاف گذشته که عنصر محوری در انتخاب همسر، خانواده بوده است، در حال حاضر تصمیم خود فرد نیز در کنار تصمیم مشارکتی پررنگ شده است. در نتیجه می‌توان گفت که برخلاف گذشته که عنصر محوری در انتخاب همسر، خانواده بوده است، در حال حاضر تصمیم خود فرد نیز در کنار تصمیم مشارکتی پررنگ شده است. مضاف بر آن افزایش شکاف نسلی منجر به تفاوت ابعاد نگرشی و رفتاری نسل‌های جدید نسبت به ابعاد موضوع ازدواج شده است. بررسی‌های مختلف نیز مؤید این گزاره است؛ به گونه‌ای که نتایج پژوهش «بررسی نگرش دانش آموزان متوسطه پیرامون ازدواج و مقایسه آن با نمونه مورد مطالعه در سال ۱۳۵۳» نشان داد نسل‌های جدید خواهان آزادی عمل بیشتر در انتخاب همسر و بالا بودن سـن ازدواج اند.

منبع: ایرنا

در ادامه حتما بخوانید وزیر اقتصاد: رئیس جمهور دستور داد تا مشکلات دریافت تسهیلات ازدواج خاتمه پیدا کند