طلای سرخ در سیطره دلال‌ها

وجه‌تمایز کشاورزی خراسان رضوی در محصول راهبردی «زعفران» تعریف می‌شود؛ محصولی که چه به لحاظ جغرافیای کشت و چه به لحاظ آورده‌های اقتصادی، محصولی خاص و کم‌نظیر به‌شمار می‌رود و در کنار مصارف داخلی، مشتریان خارجی بسیاری دارد. با‌این‌حال زعفران به‌عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی و پیشتاز در صادرات کشور، این روز‌ها حال‌و‌روز خوبی ندارد و نتوانسته است جایگاهی در بازار جهانی کسب کند.

 زعفران به‌عنوان محصول ارزشمند خراسان از نبود مدیریت تولید، صنایع تبدیلی و صادرات با هدف ارزش‌افزوده به نفع کشاورزان رنج می‌برد. جای تعجب است که این محصول با تاریخ ۳ هزارساله در سرزمین ما در چنبره سوء‌مدیریت تولید و جولان دلال‌ها و نفوذ عوامل بحران‌ساز گرفتار است.

 با‌وجود اهمیت این محصول و ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد آن، بازار زعفران در خراسان رضوی روز‌های خوبی را پشت‌سر نمی‌گذارد. علمی‌کردن مراحل کاشت، داشت، برداشت و فراوری زعفران، احتیاج مبرم به افرادی باانصاف و متخصص در این صنعت دارد. اگر قرار است دولت کاری انجام دهد، باید ابتدا تیم نظارتی باتجربه‌ای در این حوزه داشته باشد و با در‌نظر‌گرفتن همه جوانب، طرح‌های نظارتی و حمایتی را اجرا و شرایط علمی‌کردن تمام مراحل تولید زعفران را فراهم کند.

متأسفانه به‌دلیل غفلت نهاد‌های آموزشی و اجرایی، متوسط عملکرد زعفران در هر هکتار نسبت به حتی چهل سال قبل نصف شده است؛ یعنی تولید شش تا هفت کیلو در هکتار به دو تا سه کیلو کاهش یافته است. این مسئله سبب شده است تا هزینه تمام‌شده تولید زعفران به‌شدت افزایش یابد.

در ادامه حتما بخوانید بازار جهانی زعفران در دست اسپانیا | به نام ایران به کام دنیا

اکنون با توجه به سطح زیر کشت و منابعی که صرف تولید زعفران می‌شود، باید سالانه هزار تن زعفران تولید کنیم؛ با‌این‌حال در عمل یک‌چهارم ظرفیت، تولید محصول داریم. برای تولید صادرات‌محور و رقابتی که بتواند معیشت کشاورزان را بهبود بخشد، باید مدام علم روز را وارد فرایند تولید زعفران کنیم؛ اما در عمل این کار صورت نمی‌گیرد. اکنون صادرات به چند کشور محدود و تلاش‌نکردن برای ایجاد بازار‌های جدید سبب شده است تا کمتر بر روی صنایع تبدیلی زعفران و گسترش بازار‌ها سرمایه‌گذاری کنیم. این مسئله سبب می‌شود تا در سال‌های آینده سهم ما در بازار‌های جهانی کاهش یابد.