تئاتر کودک در خراسان رضوی متولی صنفی ندارد

الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ هرچه هنرمندان تئاتر از مظلوم واقع شدن و کم توجهی به این هنر در استان گله دارند، این مظلومیت درباره تئاتر کودک ونوجوان را باید دوچندان دانست، تا آنجا که حتی بین هنرمندان تئاتر هم این نگاه کم اهمیت‌تر به تئاتر کودک و نوجوان در مقایسه با تئاتر بزرگ سال وجود دارد.

متولی نداشتن تئاتر کودک و نوجوان مهم‌ترین موضوعی است که هنرمندان فعال در این عرصه بر آن تأکید دارند و در سال‌های گذشته بار‌ها از ضرورت سامان دهی این تئاتر گفته اند؛ اما در روز‌های گذشته باخبر شدیم این بار خود هنرمندان دست به کار شده اند و درپی تشکیل انجمنی برای حمایت از تئاتر کودک و نوجوان و عروسکی برآمده اند. به همین مناسبت، درباره جزئیات این اقدامات با محمد برومند و جواد رحیم زاده، دو هنرمند فعال تئاتر کودک و نوجوان که پیگیر تشکیل این انجمن و عضو هیئت مؤسس آن هستند، گفتگو کردیم.

تئاتر کودک و نوجوان مظلوم است

محمد برومند، چهره شناخته شده تئاتر کودک و نوجوان مشهد، می‌گوید: تئاتر عروسکی و کودک و نوجوان در استان خراسان پیشینه‌ای محکم و هنرمندانی بنام دارد؛ اما متأسفانه تاکنون تشکلی نتوانسته است این هنرمندان را دورهم جمع و از آن‌ها حمایت کند، به گونه‌ای که شاهد یک جریان تئاتر کودک و نوجوان و عروسکی مستمر در خراسان باشیم.

او با بیان اینکه تئاتر کودک و نوجوان و عروسکی مظلوم واقع شده است، بیان می‌کند: برخی مسئولان ما هنوز به این شناخت نرسیده اند که فرهنگ سازی و آموزش افراد را باید از کودکی شروع کرد تا این آموزش‌ها در بزرگ سالی نتیجه دهد. به همین دلیل، تئاتر کودک و نوجوان به ندرت از سوی مسئولان جدی گرفته شده است. سالن‌های زیادی در سازمان‌های مختلف خاک می‌خورند، درصورتی که می‌توانند به تئاتر کودک و نوجوان اختصاص یابند.

جهش بزرگ در تئاتر کودک و نوجوان خراسان

برومند می‌افزاید: باتوجه به این موارد، در هم فکری با جمعی از هنرمندان فعال این عرصه به این نتیجه رسیدیم که خودمان باید کاری انجام دهیم و یک انجمن صنفی راه اندازی کنیم. برای این منظور، از اداره کل کار و امور اجتماعی استان درخواست تشکیل انجمن صنفی کردیم و بیش از هشتاد نفر از هنرمندان تئاتر خراسان این نامه را امضا کردند. هم زمان از اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان نیز درخواست تشکیل انجمن فرهنگی و هنری کردیم. از طرفی دو انجمن بین المللی در ایران داریم که در خراسان فعال نیستند. 

ما با این انجمن‌ها نیز نامه نگاری و درخواست نمایندگی کردیم. یکی از آن‌ها انجمن بین المللی تئاتر کودک و نوجوان (اسیتیج) است که زیر نظر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اداره می‌شود. فعال شدن این انجمن در خراسان می‌تواند موجب مرتبط شدن هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان خراسان با تئاتر دنیا شود. دیگری نیز انجمن بین المللی نمایشگران عروسکی (یونیما) است.

او با بیان اینکه او و دوستانش اکنون پیگیر کار‌های اداری امور ذکرشده هستند، می‌گوید: اگر این چهار انجمن در خراسان شکل بگیرند، بخش زیادی از نیاز‌های هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان رفع می‌شود. از طریق اسیتیج می‌توانیم ارتباط گروه‌های تئاتر خراسان را با گروه‌های تئاتر دنیا برقرار کنیم.

انجمن صنفی فعالیت‌های صنفی را دنبال می‌کند تا بتواند در اموری مثل تعاونی مسکن، حقوق، بیمه و امنیت شغلی هنرمندان از آن‌ها حمایت کند. همچنین توسعه تئاتر کودک و نوجوان را از طریق انجمنی که از طریق اداره فرهنگ وارشاد اسلامی پیگیر تشکیل آن هستیم، دنبال می‌کنیم. اگر این انجمن‌ها تشکیل شوند و دست به دست هم دهند، به زودی شاهد جهش بزرگی در تئاتر کودک و نوجوان خراسان خواهیم بود.

گسترش سالن‌های اختصاصی تئاتر کودک و نوجوان

برومند با تأکید بر اینکه برنامه‌های مختلفی در اساسنامه‌های این انجمن‌ها پیش بینی شده اند، می‌گوید: یکی از برنامه‌های اصلی ما گسترش سالن‌های تئاتر اختصاصی برای کودک و نوجوان و تئاتر‌های عروسکی است. برای این منظور، برنامه ریزی کرده ایم که با سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و خصوصی مانند اداره فرهنگ وارشاد اسلامی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آموزش وپرورش، حوزه هنری و... گفتگو و آن‌ها را متقاعد کنیم سالن‌هایی را به صورت اختصاصی در اختیار گروه‌های تئاتر کودک و نوجوان بگذارند تا بتوانیم هر روز به صورت مستمر تئاتر کودک و عروسکی در آن‌ها اجرا کنیم. به این ترتیب، خانواده‌ها نیز می‌دانند هروقت به این سالن‌ها مراجعه کنند، می‌توانند کودک و نوجوانشان را به تماشای تئاتر ببرند.

این نویسنده و کارگردان تئاتر اضافه می‌کند: در موضوع اقتصاد تئاتر نیز دنبال این هستیم ارتباط تهیه کنندگان و علاقه‌مندان به سرمایه گذاری در این حوزه را با هنرمندان و کارگردان‌ها برقرار کنیم تا این تئاتر بتواند روی پای خودش بایستد. البته همین الان نیز چند نمایش کودک در مشهد درحال اجراست. یعنی منتظر نیستیم صفرتاصد این انجمن‌ها شکل بگیرد و بعد کاری را شروع کنیم. واقعا دنبال منافع شخصی نیستیم، بلکه دنبال منافع گروهی هستیم. همه باید دست به دست هم دهیم و جریان تئاتر کودک و نوجوان را در استان به وجود بیاوریم.

او می‌افزاید: ساعت‌های زیادی روی تدوین اساسنامه وقت گذاشته و درباره بندبند آن گفتگو کرده ایم. سعی کردیم از تجربیات دیگر انجمن‌ها که به هر دلیلی به بن بست خوردند، استفاده و نقاط ضعف آن‌ها را بررسی کنیم.

حمایت از اقتصاد هنرمندان

این هنرمند در پاسخ به اینکه در آسیب شناسی از انجمن‌های غیرفعال یا ناموفق چه ضعف‌هایی را رصد و برای دچارنشدن به آن‌ها برنامه ریزی کرده اید، می‌گوید: مهم‌ترین مسئله، حمایت اقتصادی از هنرمندان تئاتر است. ازاین رو نیز افزایش تولید و اجرا‌های تئاتر کودک و نوجوان را جزو برنامه‌های اصلی خودمان قرار داده ایم. برای مثال نباید پرونده یک نمایش فقط با ده بیست اجرا در یک سالن بسته شود، بلکه باید به صورت دوره‌ای در سالن‌های مختلف شهر اجرا شود. متأسفانه خیلی از انجمن‌ها به این بخش از اقتصاد تئاتر به صورت جدی نگاه نکرده و منافع هنرمندان را در نظر نگرفته اند.

برومند می‌افزاید: دومین مسئله این است که نباید گروهی و حزبی به قضیه نگاه کنیم. به دنبال این هستیم از همه ظرفیت‌هایی که در شهر مشهد وجود دارد، استفاده کنیم. یعنی با همه نهادها، ادارات و سازمان‌ها وارد گفتگو شویم و به نام خودشان فعالیت‌های تئاتر کودک و نوجوان را انجام دهیم تا تولیدات تئاتر بیشتر شود.

وقتی برای مثال در هر ماه پنج نمایش جدید از تئاتر کودک تولید شود و در هرکدام از این تئاتر‌ها ۱۰ هنرمند حضور داشته باشد، در سال شصت تئاتر کودک تولید می‌شود و ششصد هنرمند سرکار می‌روند. به این ترتیب، نیازی نیست هنرمند تئاتر شغل دوم و سوم داشته باشد و خرج زندگی اش از همین اجرا‌های تئاتر تأمین می‌شود.

انجمن صنفی تئاتر کودک و نوجوان مستقل خواهد بود

جواد رحیم زاده، دیگر هنرمند شناخته شده تئاتر کودک ونوجوان مشهد، نیز که در هیئت مؤسس انجمن صنفی تئاتر کودک و نوجوان استان حضور دارد، درباره این انجمن می‌گوید: چندسالی است که همه ما در این فکر هستیم. خوشبختانه امسال این موقعیت پیش آمد. اکنون درحال نوشتن اساسنامه هستیم. پس از تصویب اساسنامه، مجمع را برگزار و با دعوت از همه هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان اساسنامه را قرائت می‌کنیم. پس از آن هیئت مؤسس برکنار و انتخابات برای تعیین هیئت مدیره برگزار می‌شود تا هیئت مدیره انتخابی براساس اساسنامه کارش را شروع کند.

او از شناسایی هنرمندان و علاقه‌مندان تئاتر کودک و نوجوان، همدلی و همکاری هنرمندان، تولید آثار خوب و فاخر کودک و نوجوان، شرکت در جشنواره‌های داخلی و خارجی، برگزاری جشنواره‌های مختلف و تقویت اقتصاد تئاتر کودک و نوجوان به عنوان مهم‌ترین اهداف تشکیل این انجمن یاد می‌کند.

او با اشاره به تلاش‌های ناموفق قبلی برای ایجاد چنین انجمنی، می‌گوید: امیدوارم این بار این حرکت با موفقیت همراه شود، چون اساسنامه خیلی دقیق‌تر بررسی شده و قرار است یک حقوق دان نیز از نظر حقوقی درباره آن نظر بدهد. همچنین امیدوارم اداره کار و دیگر سازمان‌ها از ما حمایت کنند، هرچند که انجمن صنفی یک انجمن مستقل است و به هیچ ارگانی وابسته نخواهد بود.

در ادامه حتما بخوانید انتشار فراخوان بیست‌ونهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان