روایت‌شناسی محدود به ادبیات داستانی نیست

به گزارش شهرآرانیوز، محمدجواد استادی در کارگاه آموزشی «روایت‌شناسی و کاربست امروزین آن» در صدوبیست‌وپنجمین نشست عصرانه داستان‌نویسان رضوی که در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی انتشارات «به‌نشر» برگزار شد، به تعاریف متعدد روایت، معرفی آثار و نویسندگان برجسته در حوزه روایت‌گری پرداخت و اظهار کرد: در فضای عمومی کشور، تصورات متعددی در مورد روایت‌گری وجود دارد که بخشی از آن از واقعیت دور است.

استادی افزود: اگر در مورد یک مفهوم صحبت می‌کنیم، باید تعریف عملیاتی و ذهنیت مشترکی در مورد آن وجود داشته باشد. متأسفانه یکی از مباحثی که باعث اختلاف در بین اندیشمندان می‌شود، نبود تعریف واحد از مفاهیم است که باعث می‌شود هرکس از مفهومی که تعریف می‌شود ذهنیت خاصی داشته باشد؛ از این رو بسیار ضروری است که فرایند تشریح دانش که در غرب وجود دارد، در کشور ما نیز دنبال شود.

استادی با تأکید بر اینکه روایت و علم روایت‌شناسی به ادبیات داستانی محدود نمی‌شود، تصریح کرد: اگرچه روایت‌شناسی از دل ادبیات برآمده است و نظریه‌پردازانی در حوزه ادبیات اظهارنظر کرده‌اند، اما روایت‌شناسی محدود به ادبیات داستانی نیست و فضای وسیع‌تری از آن را پوشش می‌دهد. 

وی یکی از دلایل وجود مشکل در انتقال معانی را عدم شناخت روایت و نبود کنش‌های روایت‌گونه عنوان کرد و گفت: در ادبیات داستانی، به فضا‌های نظری کمتر توجه می‌شود در حالی که در دنیا پشتوانه مهم نظری وجود دارد و هر روز در حال تحول است.

استادی تصریح کرد: براساس علم روایت‌شناسی، می‌توان تمام مبانی و معارف دینی را مورد بررسی قرار داد. روسیه و فرانسه در شکل‌گیری دانش روایت‌شناسی تأثیرگذار بوده‌اند. کتاب‌هایی که در باب روایت‌شناسی وجود دارد، ترجمه کتاب‌های غربی است و ما منبع فارسی در این زمینه نداریم. 

وی در پایان اظهار کرد: براساس تعریف نظریه‌پردازان حوزه روایت‌شناسی، روایت شامل مجموعه‌ای از حوادث است که دارای نظم خاصی بوده که از فراز آغازین، میانه و پایان‌بندی برخوردار باشد و در تعریفی دیگر، از روایت به عنوان شیوه‌ای برای بررسی، سازمان‌دهی و ساختار‌های زبانی یاد می‌شود که در این تعریف روایت‌شناسی با زبان‌شناسی پیوند دارد.