مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی: تا ۲۰ روز آینده «دوستی» سرریز می‌شود

امیرعلی قاسمی‌مقدم/شهرآرانیوز، بخش اعظمی از مخزنش پر شده است و به‌زودی سرریز می‌شود. همان سدی که خشک‌سالی تا دو سال قبل، همه را از ادامه حیاتش ناامید کرده بود. همان سدی که اوایل بهره‌برداری‌اش، ۷۰‌درصد آب شرب مورد‌نیاز مشهدی‌ها را تأمین می‌کرد و بی‌مهری آسمان، کار را به جایی رساند که سهمش از تأمین آب شرب مردم این کلان‌شهر، کم و کمتر شود و حتی در برهه‌ای، برای حذفش از چرخه منابع آبی تصمیم‌گیری شود. حالا از آب پر شده و قرار است سال‌های کم‌آبی‌اش را جبران کند. آن‌طور‌که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی اعلام کرده، تا ۲۰‌روز آینده، احتمالا شاهد سرریز‌شدن سد دوستی خواهیم بود.

در کنار خشک‌سالی‌های پیاپی در یک دهه گذشته، ساخت سد «سلما» روی رودخانه هریرود به‌عنوان یکی از منابع تغذیه‌ای، به یکی از چالش‌های اساسی برای «دوستی» ما و ترکمن‌ها تبدیل شد. سلما را که افغانستانی‌ها ساختند، هر سال از میزان آب ورودی به سد مشترک ایران و ترکمنستان کاسته شد تا اینکه یکی‌دو سال قبل، ذخیره پشت سد به حدی رسید که حتی امکان برداشت آن وجود نداشت.

خبر‌های ناامیدکننده تا همین یک‌سال و اندی قبل، حکایت از خشک‌شدن سد دوستی داشت. در یک نمونه، حسین اسماعیلیان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، دی‌ماه سال‌۹۷ صراحتا گفته بود که امکان بهره‌برداری از سد دوستی و انتقال آب از این سد به مشهد برای سال‌۹۸ مقدور نخواهد بود.

با همه این ها، بارش‌های بهارانه در فروردین سال‌۹۸ شرایط را برای «دوستی» کمی مساعد کرد و با تداوم بارش‌ها طی یک سال گذشته، امروز نماد دوستی ایران و ترکمنستان در آستانه لبریز‌شدن قرار گرفته است. البته بارش‌های خوب زمستانه، برخی دیگر از سد‌های خراسان‌رضوی را هم در آستانه سرریز شدن قرار داده است. بارش‌هایی که تا به امروز عدد ۲۶۴‌میلی‌متر را به ثبت رسانده و از دوره آماری هم ۵۲‌درصد پیشی گرفته است. هرچند بارش‌های سال زراعی جاری نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته، ۶‌درصد کمتر شده است، به نظر می‌رسد در روز‌های آینده با بارش‌های رگباری که در پیش داریم، از اعداد و ارقام سال گذشته هم عبور کند؛ این درحالی است که در یک دهه گذشته به‌جز سال‌های‌۹۷ و ۹۸، میزان بارش‌های به‌ثبت‌رسیده در استان، از ۲۲۱‌میلی‌متر به ۱۱۰‌میلی‌متر کاهش یافته بود.

آن‌طور‌که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی می‌گوید، در‌نتیجه بارش‌های خوب سال زراعی جاری، تا امروز ۹۵۴‌میلیون متر‌مکعب آب پشت سد‌های استان ذخیره شده است که ۶۱‌درصد از حجم مخازن آن‌ها را شامل می‌شود.
به گفته محمد علایی، سال گذشته، این موقع فقط ۵۰‌درصد از حجم مخازن ۱۹‌سد خراسان‌رضوی از آب پر شده بود و این نشان می‌دهد که بارش‌های خوبی در یک سال گذشته داشته‌ایم.

او از سرریز‌شدن سد ۳.۸‌میلیون متر‌مکعبی فریمان خبر داده و گفته است که تا یکی‌دو روز دیگر، سد ارداک هم که بخشی از آب شرب مشهد را تأمین می‌کند، ۳۰‌میلیون متر‌مکعب سرریز می‌شود.

به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی، حجم ذخیره سد دوستی هم یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر‌مکعب است که البته ظرفیت قابل تنظیم مخازن این سد تنها ۶۸۳‌میلیون متر‌مکعب است و احتمالا تا سه هفته آینده برای نخستین‌بار طی ۱۵‌سال گذشته، سرریز می‌شود.

او به این نکته اشاره دارد که در‌نتیجه بارش‌های اخیر و اجرای طرح همیاران آب، کسری مخزن سفره‌های زیرزمینی هم کاهش شایان‌توجهی داشته و از یک‌میلیارد و ۵۰‌میلیون متر‌مکعب به ۵۵۹‌میلیون متر‌مکعب رسیده است.