دلایل افزایش چندبرابری قیمت میوه و سبزیجات

به گزارش شهرآرانیوز، در این میان مصرف‌کنندگان محکوم به خرید میوه گران هستند، آن‌ها در سایه پاس‌کاری مشکلات میان عمده‌فروشان و خرده‌فروشان، حتی در ترسالی و فراوانی تولید نیز مجبورند میوه را گران‌تر و چندین برابر ارزش واقعی آن خریداری کنند. البته وی نگفت دلیل این موضوع چه موضوع بوده است؟ سیستم ناکارآمد نظارتی و یا یک دستکاری سلطه‌وار در قیمت‌گذاری!

بررسی‌ها نشان می‌دهد، امسال «سیاه بهار میوه» زودتر از راه رسید؛ پیش‌تر در ماه‌های پایانی سال ۹۸ دست‌اندرکاران بخش تولید، متولیان تنظیم بازار و حتی تشکل‌های صنفی مرتبط با عمده‌فروشی و خرده‌فروشی میوه، از فراوانی تولید و عرضه و افت قیمت و تثبیت نرخ میوه در بهار امسال خبر می‌دادند، اما بررسی قیمت خرده‌فروشی انواع میوه و مرکبات و سبزیجات از اردیبهشت‌ماه تاکنون بیانگر رشد قیمت‌ها، عرضه چندنرخی و بیشتر شدن شکاف قیمت میوه و سبزی از میدان مرکزی میوه و تره‌بار تا میوه‌فروشی‌های سطح شهر تهران است. با شکست تدریجی ویروس کرونا، تقاضا برای برخی از انواع مرکبات و سبزیجات خاص کاهش یافته، اما قیمت میوه‌های نوبرانه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دو تا سه برابر گران شده است.

اگر در گذشته می‌توانستیم با ۱۰۰هزار تومان چندین قلم میوه به همراه سیب‌زمینی، پیاز، گوجه و ... بخریم، اکنون با این مبلغ شاید بتوانیم دو تا سه قلم خریداری کنیم. قیمت میوه و سبزیجات در ترسالی و فراوانی تولید به قدری گران شده است که یک هندوانه هم از سبد خرید میوه مردم دریغ می‌شود و یا قیمت سایر اقلام میوه به قدری افزایش یافته است که مغازه‌دار هنگام وزن کردن بار میوه طوری رفتار می‌کند که گویی طلا وزن می‌کند و نمی‌خواهد حتی یک دانه میوه بیشتر از وزن درخواستی مشتری وارد کیسه شود. این اتفاقات در حالی است که در گذشته میوه‌فروشان برای رندکردن وزن حتی از چند عدد میوه ناقابل نیز گذشت می‌کردند، اما اکنون گرانی چند برابری قیمت‌ها کاری کرده که کسبه بازار دیگر انصاف و گذشت را کنار گذاشته‌اند.

خرده‌فروشان بی‌انصاف؟!
اکبر یاوری، عضو هیئت‌مدیره بارفروشان در پاسخ به سؤال خبرنگار مبنی بر دلایل گرانی قیمت میوه به‌رغم فراوانی تولید می‌گوید: «قیمت میوه‌ها به صورت عمده بسیار مناسب و ارزان است. متأسفانه خرده‌فروشان بی‌انصافی می‌کنند و موجب افزایش قیمت میوه در سطح شهر می‌شوند.»

وی گوجه سبز و زردآلو را میوه لوکس می‌داند و تأکید می‌کند که مردم الان دنبال سیب‌زمینی، پیاز، گوجه و خیار هستند که قیمت این چهار قلم بین هزار تا ۳هزار تومان است.

یاوری با رد هرگونه گرانفروشی در میدان میوه و تره‌بار قیمت هر کیلو هندوانه را هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: «قیمت هر کیلو زردآلو به صورت عمده بین ۷ تا ۲۵ هزار تومان، هلوی گرگان ۷ تا ۸ هزار تومان، لیموترش نوبری ۴۰ هزار تومان، گیلاس ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان در میدان به فروش می‌رسد، اما تا تیرماه همه قیمت‌ها ارزان می‌شود.»

وی به اجاره مغازه‌ها، هزینه حمل‌ونقل اشاره می‌کند و می‌افزاید: «هزینه خرده‌فروشان بالاتر از عمده‌فروشان است و طبیعی است که این هزینه‌ها روی قیمت میوه سرشکن شود.»

قیمت‌های اعلامی از سوی رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار، با قیمت‌های موجود در سطح خرده‌فروشی بسیار متفاوت است، به‌طوری‌که هر کیلو زردآلو بین ۲۵ تا ۴۵ هزار تومان یا لیموترش ۴۵تا ۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. قیمت سایر میوه‌ها که از نظر یاوری لوکس می‌باشد نیز در سطح شهر بین ۲۵ تا۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و قیمت برخی اقلام مانند گیلاس و آلبالو تا ۸۰ هزار تومان عرضه می‌شود.

اتحادیه خرده‌فروشان: ۴۰ درصد عمده‌فروشان فاکتور نمی‌دهند
برخلاف اظهارات رئیس اتحادیه عمده‌فروشان میوه و تره‌بار، رئیس اتحادیه خرده‌فروشان معتقد است که دلیل گرانی میوه فقط عمده‌فروشان هستند.

اسدالله کارگر با تأکید براینکه خرده‌فروشان اجناس‌شان را با فاکتور خریداری و طبق قانون ۲۵تا ۳۵درصد به قیمت فاکتور اضافه می‌کنند، می‌گوید: «باید بپذیریم میوه‌فروشان تابع اتحادیه نیز به نوعی خریدار میوه، سبزی و صیفی بوده و در تعیین قیمت‌ها نقشی ندارند، در واقع میوه‌فروشان سطح شهر به نوعی پل ارتباطی عرضه میوه از عمده‌فروش تا بخش مصرف هستند. مغازه‌داران هر روز صبح فقط با فاکتوری که عمده‌فروشان در میدان مرکزی میوه و تره‌بار به آن‌ها می‌دهند، میوه و تره‌بار را از میدان دریافت کرده و بر مبنای همان فاکتور و براساس مصوبه‌ای که نرخ سود خرده‌فروشی حداکثر ۳۵ درصدی را به آن‌ها ابلاغ کرده است، به فروش می‌رسانند.»

وی می‌افزاید: «هر روزی که میوه‌ای کمیاب باشد، عمده‌فروش از دادن فاکتور خودداری می‌کند، چراکه عمده‌فروشان معتقدند قیمت‌های میوه، سبزی و صیفی براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و برای اینکه جنس خود را گران‌تر از ارزش واقعی‌اش بفروشند، از دادن فاکتور خودداری می‌کنند.»

کارگر تأکید می‌کند: «در میدان اصلی میوه و تره‌بار، ۴۰ درصد بارفروشان اعتقادی به صدور فاکتور ندارند و خرده‌فروشان برای جورکردن بارشان مجبورند چند قلم هم بدون فاکتور خریداری کنند.»

وی نبود نرخ مصوب را در بازار عمده‌فروشی میوه نقص قانون می‌داند و می‌گوید: «در این بازار هیچ ملاکی برای فروش وجود ندارد و مشخص نیست زردآلویی که ۲۰ هزار تومان خریداری شده با چند درصد سود باید به فروش برسد.»

منشأ متغیر کشف قیمت عمده‌فروشی میوه
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی درباره علت گرانی برخی انواع میوه و صیفی با وجود رشد تولید و عرضه عنوان می‌کند: «برای انواع میوه و تره‌بار، به دلیل تنوع کیفیت و نظام عرضه و تقاضا، قیمت مشخص و مصوبی را نمی‌توان اعلام کرد. به همین دلیل مثلاً قیمت پرتقال تامسون شمال، در محدوده ۴هزار تا ۶هزار و ۵۰۰ تومان در میدان مرکزی میوه و تره‌بار کشف و اعلام می‌شود و بر همین اساس با اضافه کردن سود خرده‌فروشی به نرخ کشف شده انواع میوه، سبزی و صیفی، در سطح کیفی درجه یک، دو و ممتاز، نرخ خرده‌فروشی این محصولات استخراج می‌شود.»

کارگر با رد اتهام از میوه‌فروشان سطح شهر در گرانی میوه می‌افزاید: «هر اتفاقی که برای قیمت میوه می‌افتد، قبل از خرده‌فروشی است و مغازه‌های میوه‌فروشی هیچ نقشی در تعیین قیمت یا کمبود و عرضه چند نرخی میوه ندارند، زیرا محصولات تولیدی کشاورزان به‌طور مستقیم وارد میدان مرکزی میوه و تره‌بار شده و برمبنای میزان عرضه و کیفیت قیمت آن کشف می‌شود. در واقع در این نوع میدان‌ها بخش بزرگی از میوه، سبزی و صیفی مستقیم از کشاورز به بارفروش عرضه و با کشف قیمت بر مبنای نظام عرضه و تقاضا، به واحد‌های صنفی خرده‌فروشی تحویل داده می‌شود. همزمان محصولاتی که حجم عرضه آن‌ها در میدان مرکزی کم می‌شود، وارد کانال‌های واسطه‌گری شده و در نتیجه با اضافه شدن سود دلال‌ها، نرخ نهایی و عمده‌فروشی اینگونه اقلام افزایش می‌یابد.»

نرخ چندگانه خرید، عامل عرضه چند نرخی
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در مورد عرضه چندنرخی میوه و تره‌بار در نقاط مختلف شهر تهران می‌گوید: «براساس قانون به واحد‌های صنفی ابلاغ شده، میوه‌فروشان حق عرضه چند نرخی میوه به بهانه منطقه جغرافیایی، نرخ اجاره مغازه یا لوکس بودن را ندارند، زیرا مصوبه کشف قیمت برای همه میوه‌فروشی‌ها یکسان است. با این روند مغازه میوه‌فروشی مثلاً در تجریش نمی‌تواند میوه را با سود خرده‌فروشی ۵۰ درصدی و بقیه را ۳۵ درصد بفروشد.»

کارگر یکی از عوامل عرضه چند نرخی میوه را ساعت کار عرضه میوه در میدان مرکزی می‌داند و می‌افزاید: نرخ عمده‌فروشی میوه از ساعت ۴ بعدازظهر تا ۴ صبح متغیر است و به فرض یک نوع گوجه‌سبز یا هر میوه دیگری در ساعت ۹ شب به نرخ عمده‌فروشی ۵هزار تومان، ۱۲ شب، ۱۲هزار تومان و ۴ صبح، ۹هزار تومان فروخته و فاکتور می‌شود. با این روند میوه فروشان، گوجه سبز مذکور را با چند قیمت و فاکتور متفاوت می‌خرند و در واقع از ساعت ۴ بعدازظهر تا ۱۰ صبح فردا که مغازه‌داران میوه برای خرید می‌روند، واسطه‌ها با دپوکردن برخی اقلام میوه که مثلاً ساعت ۴ صبح در اختیار بارفروش نیست، این محصول را چند دست چرخانده و قیمت آن را افزایش می‌دهند. ساعت کار زیاد میدان مرکزی فرصت مناسبی را برای واسطه‌ها فراهم می‌کند تا با بررسی اینکه از یک محصول مشخص چند کامیون در میدان وجود دارد، نسبت به خرید و دپوی محصولاتی که عرضه کمتری دارند، اقدام کرده و آن را با قیمت بالاتر به مغازه‌دار‌ها بفروشند. برای رفع این مشکل پیشنهاد دادیم تا ساعت کار میدان مرکزی میوه و تره‌بار را اصلاح کنند که به جایی نرسید.


منبع: روزنامه جوان