نمایش «مَثلث»؛ از یک تجربه جسورانه تا درخشش در جشن حافظ

به گزارش شهرآرانیوز، تئاتر عروسکی در ایران، با وجود سابقه‌ای طولانی، همواره در میان سایر گونه‌های نمایشی کمتر مورد توجه بوده است. این سبک از تئاتر که اغلب به اجرای نمایش‌های کودک و نوجوان محدود می‌شود، در سال‌های اخیر تلاش کرده تا جایگاهی برای مخاطبان بزرگسال نیز بیابد. در این میان، نمایش مَثلث به کارگردانی قیس یساقی توانسته با نگاهی تازه به تئاتر عروسکی، مرز‌های این هنر را جابه‌جا کند و در سطح ملی و بین‌المللی بدرخشد.

این نمایش که ابتدا تنها برای اجرای محدودی برنامه‌ریزی شده بود، به دلیل استقبال گسترده مخاطبان، بیش از یک سال به اجرای خود ادامه داد و در تهران، مشهد و دیگر شهر‌های ایران روی صحنه رفت. موفقیت مَثلث نه‌تنها در استقبال تماشاگران، بلکه در سطح جشنواره‌ها نیز مشهود بود، به‌گونه‌ای که توانست تندیس برترین تئاتر عروسکی جشن حافظ را به دست آورد. این جایزه، به‌عنوان یکی از معتبرترین جوایز مستقل هنر‌های نمایشی، اهمیت زیادی برای گروه مَثلث داشت و جایگاه این نمایش را در میان آثار تئاتری کشور تثبیت کرد.

اما رمز موفقیت این نمایش چه بود؟ آیا استقبال گسترده مخاطبان نشان‌دهنده تغییر نگرش به تئاتر عروسکی در ایران است؟ و مهم‌تر از همه، مسیر آینده گروه مَثلث چگونه خواهد بود؟ در ادامه، گفت‌وگوی ما با قیس یساقی، کارگردان این اثر، را می‌خوانید.

یک سال اجرای مداوم؛ از پیش‌بینی ۳۰ شب تا استقبال گسترده

قیس یساقی، کارگردان نمایش مَثلث که توانست تندیس برترین تئاتر عروسکی جشن حافظ را از آن خود کند، درباره موفقیت این اثر در یک سال اخیر می‌گوید: تصور نمی‌کردیم استقبال از این نمایش در تهران و مشهد تا این حد گسترده باشد. نمایش مَثلِث در ابتدا تنها برای ۲۰ تا ۳۰ شب برنامه‌ریزی شده بود، اما حمایت جشنواره مبارک و مسئولان تئاتر شهر باعث شد که اجرای ما تمدید شود. این روند ادامه یافت و اکنون نزدیک به یک سال است که نمایش مَثلِث در تهران روی صحنه است.

رمز موفقیت؛ گروه همدل و تداوم اجرا

او در ادامه توضیح می‌دهد: داشتن یک گروه یک‌دست و همراه، سختی‌های مسیر را برایمان آسان‌تر کرد. همچنین استقبال همزمان تماشاگران عام، مخاطبان حرفه‌ای و منتقدان از این نمایش انگیزه‌ای شد که اجرا‌ها را ادامه دهیم. از طرفی، تداوم در اجرا عاملی تعیین‌کننده بود؛ در ابتدا جذب مخاطب دشوار بود، اما در ادامه با شناخته شدن اثر، تماشاگران بیشتری به سالن آمدند.

کارگردان مَثلث درباره تغییرات احتمالی در روند اجرا توضیح می‌دهد: پس از ۲۸۰ اجرا، تغییرات بنیادینی در نمایش نداشتیم، اما طبیعتاً تسلط بیشتری بر اجرا پیدا کرده‌ایم. برخی تغییرات جزئی در لحظات مختلف به‌مرور ایجاد شد، اما ساختار کلی نمایش ثابت مانده است.

در ادامه حتما بخوانید برگزیده جشن بزرگ حافظ: هنرمند نباید خود را محدود به یک جغرافیا بداند

اجرای مَثلث در شهر‌های مختلف و خارج از کشور

یساقی درباره قابلیت اجرای این نمایش در شهر‌های دیگر بیان می‌کند: با توجه به اینکه دکور بزرگی نداریم و به تجهیزات پیچیده نیاز نیست، انتقال این اجرا به شهر‌های مختلف ایران و حتی خارج از کشور آسان بوده است. تاکنون نمایش را در کرمان، رشت و مشهد اجرا کرده‌ایم و همچنین توانستیم آن را در قزاقستان به روی صحنه ببریم.

او درباره تأثیر این جایزه معتبر تاکید می‌کند: تندیس حافظ برای ما ارزش زیادی دارد، چراکه جشن حافظ یک رویداد مستقل و مهم است. این جشنواره در سال‌های اخیر به تئاتر نیز توجه داشته و دریافت این جایزه قطعاً به دیده شدن نمایش ما کمک می‌کند.

این کارگردان تئاتر در ادامه اضافه می‌کند: این جایزه می‌تواند برای تئاتر مشهد نیز تأثیرگذار باشد. چند سالی است که حضور تئاتر مشهد در جشنواره فجر کمرنگ‌تر شده، درحالی‌که در گذشته نمایش‌های مشهدی در رقابت با آثار تهرانی موفق عمل می‌کردند و جوایز متعددی می‌گرفتند. چنین جشنواره‌های معتبری می‌توانند به احیای جایگاه تئاتر مشهد کمک کنند.

یساقی می‌گوید: جشن حافظ نمایش‌های عروسکی و کودک و نوجوان را در یک گروه دسته‌بندی کرده بود، اما ویژگی‌هایی مانند خلاقیت و موجز بودن مَثلث باعث شد که داوران نگاه ویژه‌ای به این اثر داشته باشند. امیدوارم نمایش‌های عروسکی بزرگسال در یک بخش مستقل مورد ارزیابی قرار بگیرند.

او با اشاره به پروژه جدید خود ادامه می‌دهد: ما متوقف نشده‌ایم. نمایش جدیدمان با نام جک نارن در جشنواره مبارک اخیر شرکت داشت و موفق شد شش جایزه دریافت کند. امیدواریم که در سال آینده اجرای عمومی آن را آغاز کنیم.

تئاتر در برابر محدودیت‌ها؛ چالش‌های ادامه مسیر

این کارگردان همچنین درباره چالش‌های فعالیت در تئاتر تأکید می‌کند: نمی‌توان نسخه‌ای کلی برای دیگران پیچید، اما از نگاه من، راه درست این است که تولید اثر متوقف نشود. البته مشکلات زیادی در این مسیر وجود دارد که کار را سخت می‌کند. محدودیت‌ها، چه در شهر‌های مختلف ایران و چه در مقایسه با کشور‌های دیگر، مانعی جدی برای فعالیت در تئاتر هستند. اما با وجود این سختی‌ها، من معتقدم که تداوم در کار می‌تواند به موفقیت منجر شود.