شهرآرانیوز؛ پس از قرنها شکار، مسمومسازی و وارد آوردن صدمات و جراحات مرگبار به گرگها توسط انسانها، جمعیت گرگها در قاره اروپا در دهه گذشته ۵۸ درصد افزایش یافته است، که به این معنی است که در حال حاضر بیش از ۲۱۵۰۰ گرگ در جنگلها، کوهها و به طور فزایندهای در شهرها و روستاهای این قاره وجود دارند.
این گزارش نشان میدهد که جمعیت گرگها در ۱۹ کشور از اتریش و بلژیک گرفته تا ایتالیا، فرانسه، آلمان و اروپای شرقی افزایش یافته است.
در این گزارش آمده با توجه به اینکه این قاره شاهد انجام گرفتن کشاورزی در مقیاس گسترده، وجود زیاد شهرنشینی و زندگی حدود ۴۵۰ میلیون نفر در آن است، این روند رشد تعداد گرگها غافلگیرکنندهتر است، زیرا اروپا مدتهاست که تبدیل به مکانی شده که رشد مجدد یک گوشتخوار بزرگ در آن بسیار بعید به نظر میرسد.
گرگها در طول ۱۰ سال گذشته دامنه خود را بهطور چشمگیری گسترش دادهاند و تنها سه نقطه در قاره اروپا وجود دارد که نمیتوان در آنها گرگ یافت که شامل مناطق کوچک سنمارینو، موناکو و واتیکان میشود.
در این گزارش آمده که توانایی اروپا برای همزیستی با چنین پستاندار شکارچی بزرگی میتواند بینشهای مرتبطی را برای حفاظت از بسیاری از گونههای دیگر در سراسر جهان در قرن بیست و یکم ارائه کند و از رشد جمعیت آنها میتوان بهعنوان یک موفقیت حفاظتی قابل توجه استقبال کرد.
افزایش تعداد گرگها به چندین عامل بستگی دارد که شامل: حمایت مراقبتی، تحت قوانین اتحادیه اروپا و ملی کشورها میشود، که به این گونه اجازه داده شرایط خود را پس از دههها آزار و اذیت بهبود دهد. کاهش جمعیت روستایی عامل دیگر است که به این معنی میباشد که بخشهای وسیعی از زمینهای کشاورزی دوباره به کوهها و جنگلها بازگشته است. همینطور تکثیر گونههای مناسب شکار برای گرگها مانند آهو، گوزن قرمز و گراز وحشی دیگر عامل رشد تعداد گرگها محسوب میشود.
پروفسور لوئیجی بویتانی، کارشناس ارشد گونه گرگها در ایتالیا، به تلگراف میگوید: «دلیل اصلی رشد تعداد گرگها، رها شدن کشاورزی در کوهها و تپهها در بخشهای وسیعی از اروپا بوده است. کشاورزی گسترده در دشتها اکنون برای تغذیه ۵۰۰ میلیون نفر از مردم اروپا کافی است. مناطق مرتفع توسط بسیاری از آهوها و گرازهای وحشی مجدداً تحت کنترل قرار گرفتهاند و گرگها از آنها برای تغذیه استفاده میکنند.»
در گسترش گرگها البته باید به نقش سازگاری قابل توجه آنها نیز اشاره کرد.
دکتر گیوم چاپرون، یکی از نویسندگان اصلی این گزارش میگوید: «ما فکر میکنیم که گرگها در کوهها زندگی میکنند یا به مناطقی دستنخورده مانند یلوستون و یوکان در آمریکا نیاز دارند، اما در اروپا آنها از همزیستی با فعالیتهای انسانی بسیار خوشحال هستند. آنها بسیار سازگار و فرصتطلب هستند و تا زمانی که غذا داشته باشند و ما آنها را نکشیم، حالشان خوب است.»
در حالی که تعداد گرگها در اکثر کشورهای اروپایی افزایش یافته است، در برخی مناطق شاهد بازگشت قویتری نسبت به جاهای دیگر هستیم.
دکتر چاپرون، بومشناس از دانشگاه علوم کشاورزی سوئد، میگوید: «آلمان در حفظ و بهبود شرایط گرگها بسیار قوی عمل کرده است. در اوایل دهه ۲۰۰۰، تقریباً هیچ گرگی در آنجا وجود نداشت، اما اکنون نزدیک به ۲۰۰ گله گرگ در آنجا وجود دارد.»
دانشمندانی که این گزارش را تهیه کردهاند اذعان داشتند که کشاورزان و چوپانان نگران افزایش جمعیت گرگها هستند.
گرگها سالانه حدود ۵۶ هزار حیوان اهلی را در منطقه اتحادیه اروپا میکشند. غرامت پرداختی به مالکان حیوانات در این منطقه سالانه به ۱۷ میلیون یورو میرسد.
اما محققان خاطرنشان میکنند که ۵۶ هزار حیوانی که در مزارع کشته میشوند نسبت کمی از کل دام در اروپا را شامل میشود. آنها همچنین استدلال میکنند که بیماریهایی مانند زبان آبی حیوانات، بسیار بیشتر از گرگها حیوانات اهلی را میکشند.
پروفسور بویتانی میگوید: «در سطح قارهای یا ملی، تعداد دامهای کشته شده توسط گرگها مشکلی به شمار نمیآید، چون حدود ۰.۰۵ درصد از کل دامها محسوب میشود. اقتصادهای اروپایی میتوانند چنین ضرری را تحمل کنند، اما برای کشاورزان انفرادی، البته این یک مشکل به شمار میرود. با این حال، راههای زیادی برای جلوگیری از حملات گرگها وجود دارد.»
این اقدامات شامل نصب حصارهای برقی، به کارگیری چوپانان برای مراقبت از دامها و استفاده از نژادهای سگی مانند مارمما-آبروزز در ایتالیا، آکباش مهیب در ترکیه و پاتوس در فرانسه است.
پروفسور بویتانی که استاد جانورشناسی در دانشگاه ساپینزا در رم است و رئیس شبکه کارشناسان اروپا با همکاری Lasore محسوب میشود معتقد است: «حضور چوپانها ضروری است، زیرا سگهایی که از گوسفندان مرافبت میکنند به تنهایی برای مبارزه با گرگها یا خرسها کافی نیستند. آنها برای پارس کردن و هشدار دادن به چوپان هستند تا او با یک چوب یا تفنگ بیاید و گرگها را فراری دهد. بیشتر حملات گرگها قابل پیشگیری است، اما اندازه گله باید قابل کنترل باشد. اگر شما دو هزار گوسفند در یک گله دارید، همانطور که در کوههای آلپ فرانسه میبینیم که چنین گلههایی وجود دارند، محافظت از آنها در برابر گرگها غیرممکن است. حداکثر تعداد گوسفندان یک گله باید ۵۰۰ عدد باشد.»
در حالی که بسیاری از کشاورزان میگویند گسترش گرگها معیشت آنها را به خطر میاندازد، دیگران در حال یادگیری شکل زندگی کردن با این شکارچیان هستند.
ماریکا فرانسیولی گلهای متشکل از ۲۸۰ گوسفند در مزرعهای در توسکانی ایتالیا دارد. او میگوید که حملات گرگها در سال ۲۰۱۷ آغاز شده، اما او توانسته با داشتن چهار سگ بزرگ نژاد مارما، ساختن حصارهای بلندتر و نصب تله با آنها مبارزه کند. به لطف این اقدامات، گوسفندان او شش سال است که مورد حمله گرگ قرار نگرفتهاند. او به یک روزنامه ایتالیایی گفت: «پیشگیری نیاز به تلاش و منابع بیشتری دارد، درست است که گرگها برای ما خطرناک هستند، اما آنها هم حق دارند که در طبیعت زندگی کنند.».
اما دیگر مالکان دامها، همزیستی با گرگها را غیرممکن میدانند. آنها میگویند حملات گرگ نه تنها یک ضربه مالی بزرگ به معیشت آنها است بلکه عمیقاً آسیبزا نیز هست.
میشل موردینی، کشاورزی در توسکانی، ماه گذشته ۲۶ گوسفند از ۵۰ گوسفند خود را توسط یک گله گرگ از دست داد. وی گفت: «میشهای آبستنی که زنده ماندهاند به دلیل استرس برههای خود را که آنها را حامله بودند از دست دادند، بنابراین تلفات حتی بیشتر است. این روزها گرگها خیلی زیاد شدهاند و خیلی به روستاها نزدیک میشوند. آنها دیگر نمیترسند. من دو بچه دارم که کوچکترین آنها هفت ساله است. اگر یک بچه هفت ساله با یک گله گرگ روبهرو شود، چه اتفاقی میافتد؟»
در گزارش خود، دانشمندان اصرار دارند که حمله گرگها در اروپا بسیار نادر است و این حیوانات نیز دارای مزایای اقتصادی هستند. آنها رفتن به سمت گردشگری حیات وحش را تشویق میکنند، مخصوصاً در مناطق روستایی که با کاهش جمعیت و مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند. گرگها همچنین گوزنهایی را شکار میکنند که آسیب زیادی به محصولات زراعی و مزارع جنگلی وارد میآورند. آنها با کشتن آهو و گراز وحشی، حتی از خطرات تصادفات جادهای نیز میکاهند.
این گزارش میگوید: «یک مطالعه نشان میدهد که گرگهایی که گوزن و گراز وحشی مصرف میکنند، سالانه بین ۲.۴ تا ۷.۸ میلیون یورو از صدمات ناشی از تصادف جادهای و خسارت مالی در فرانسه جلوگیری میکنند.».
اما این مانع از نگرانی مردم در مورد آنها نمیشود. جیامپائولو بوتی، شهردار شهر محلی فایرنزولا، خواستار مداخله فوری مقامات برای کاهش تعداد گرگها به دلیل افزایش حملات آنها در این منطقه شد.
کولدیرتی، سازمان اصلی کشاورزی ایتالیا نیز اعلام کرده که در حال حاضر حدود ۳۳۰۰ گرگ در کوههای آلپ و آپنین پرسه میزنند، و حملات آنها چنان مشکلی در کوهستانها به وجود آورده، که برخی از دارندگان گوسفند و گاو مجبور میشوند نگهداری از آنها را به کلی کنار بگذارند.
گرگ ممکن است بازگشتی فوقالعاده به اروپا داشته باشد، اما روزهای تاریکی برای آنها در پیش است. اتحادیه اروپا ماه گذشته تصمیم گرفت تا سطح حفاظت از این گونه را از «به شدت محافظت شده» به «حفاظت شده» کاهش دهد. این تغییر به این معنی است که اکنون شکار و کشتن گرگ آسانتر است. احتمالاً در پاییز و زمستان امسال شاهد افزایش زیادی در شکار گرگها خواهیم بود.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا معتقد است که این کاهش درجه حفاظت به مقامات محلی کمک میکند تا به طور فعال جمعیت گرگها را مدیریت کنند و در عین حال از تنوع زیستی و معیشت روستایی محافظت کنند.
منتقدان معتقدند که خانم فون در لاین ممکن است کینه شخصی نسبت به این حیوان داشته باشد، چون در سال ۲۰۲۲، اسب پونی محبوبش به نام دالی توسط یک گرگ در ملکش در شمال آلمان کشته شد.
دکتر چاپرون میگوید: «این یک تغییر پارادایم است. قطعاً کشتار بیشتر خواهد شد و من فکر میکنم شاهد کشته شدن گرگهای زیادی خواهیم بود. برای مثال، سوئد قصد دارد جمعیت گرگ خود را از ۴۰۰ به ۲۰۰ یا کمتر از نصف کاهش دهد.
رها کردن شکارچیان به سمت گله گرگها به این معنی است که بعید است این گونه در آینده به مناطق جدید گسترش یابند و در مناطقی که قبلاً آنجا را اشغال کردهاند، تعداد آنها یا ثابت میماند و یا کاهش مییابد.
پروفسور بویتانی معتقد است: «مطمئناً گرگهای بیشتری کشته خواهند شد. در برخی مناطق، تعداد آنها به شدت کاهش خواهد یافت؛ اما تا زمانی که جمعیت کلی در وضعیت خوبی قرار دارند، این یک تراژدی نیست، چون گرگ حیوان بسیار مقاومی است.»