آیت الله علم الهدی: انقلاب اسلامی، بازتاب اندیشه جوادالائمه (ع) در تاریخ معاصر است

به گزارش شهرآرانیوز، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در مراسم روز شهادت امام جواد (ع) که در حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: شهادت جان‌گداز نهمین ستاره آسمان امامت، حضرت جوادالائمه (ع)، فرصتی است برای تأملی ژرف در برکات وجودی این امام همام، که نه‌تنها در امتداد امامت، بلکه در تبیین ساختار آن نقشی تمدنی ایفا نمود.

وی افزود: آن‌چه در تاریخ زندگانی امام هشتم (ع) جلوه‌گر است، حضور فرزندی است که نه در جایگاه یک فرزند عادی، بلکه در نقش یک تحول‌آفرین در جریان امامت و هدایت شیعه تجلی یافت.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: یکی از صحابه امام رضا (ع) نقل می‌کند که در محضر حضرت رضا (ع) کودکی را بر زانوی مبارک ایشان دیدم که حضرت با دستان مبارک خویش، میوه‌ای را پوست گرفته و در دهان او می‌نهادند. پرسیدم: آیا این همان مولودی است که فرمودید "برکتی بالاتر از او برای شیعیان ما آفریده نشده"؟ امام رضا علیه‌السلام فرمودند: "آری، هیچ مولودی در اسلام نیامده که برکتی، چون او برای شیعه داشته باشد. "

وی در تحلیل برکات وجودی امام جواد (ع) می‌توان به پنج محور اساسی اشاره کرد و گفت: هر یک از این محور‌ها نقشی بنیادین در تحولات تاریخی–اعتقادی شیعه داشته‌اند؛ نخست تثبیت امامت و بطلان جریان واقفیه بوده است؛ در دوران امام رضا (ع)، جریان واقفیه که پس از شهادت امام کاظم (ع) ظهور کرد، به‌جهت نبود فرزندی برای امام رضا (ع)، امامت ایشان را زیر سؤال برده و با استناد به "ابتری" بودن ایشان، ادعای استمرار امامت را نفی می‌کرد.

علم الهدی عنوان کرد: با ولادت امام جواد (ع)، این جریان منحرف به کلی باطل شد و برکت وجودی ایشان، سندی الهی بر مشروعیت امامت امام هشتم (ع) گردید. شیخ مفید نیز تصریح دارد که امام رضا (ع) فرزندی جز جوادالائمه نداشتند. همچنین در سفر خراسان، یکی از سنگین‌ترین لحظات برای حضرت رضا (ع)، هجران از فرزند نور چشمشان، محمد بن علی (ع) بود. این فراق، خود گواهی بر عمق ارتباط روحی و الهی این پدر و فرزند آسمانی است.

در ادامه حتما بخوانید آیت‌الله علم‌الهدی: شهدای فاطمیون از نقاط افتخار آمیز تاریخ انقلاب است

وی به نقش امام جواد (ع) در تبیین ساختار امامت در تفکر شیعی اشاره کرد و گفت: تا پیش از امامت حضرت جواد (ع)، بسیاری از مسلمانان، حتی برخی شیعیان، امام را صرفاً عالمی هم‌طراز سایر علما می‌پنداشتند. بنی‌عباس نیز با ترفند‌هایی همچون حمایت از فقهایی، چون ابوحنیفه، مالک و شافعی، سعی در به‌حاشیه‌راندن مقام امامت داشتند؛ اما با امامت حضرت جواد علیه‌السلام در هشت‌سالگی، آن هم در دورانی که امامان بزرگ پیش از او در کهولت سن می‌زیستند، حقیقت امامت به‌عنوان یک "ساختار الهی منصوب از جانب خداوند" برای شیعه به اثبات رسید.

عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: پس از شهادت امام رضا (ع)، نامه رسمی ایشان که امامت امام جواد را تثبیت می‌کرد، موجب شد که تمام محدثان شیعه از بلاد اسلامی به مدینه آمده و قریب به ۳۰ هزار مسئله فقهی از امام خردسال پرسیدند و پاسخ‌هایی شنیدند که از حیث عمق علمی، با پاسخ‌های امام صادق و امام رضا برابری داشت.

وی در ادامه به تحقق وعده نبوی در تکرار سنت‌های بنی‌اسرائیل اشاره و عنوان کرد: پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «هرآن‌چه در بنی‌اسرائیل رخ داده، در امت من نیز رخ خواهد داد.» در تاریخ انبیای بنی‌اسرائیل، سه پیامبر در کودکی به نبوت رسیدند: حضرت عیسی، حضرت یحیی و حضرت سلیمان؛ در امت اسلامی نیز این قاعده با امامت سه امام در کودکی محقق شد: امام جواد در ۸ سالگی، امام هادی در ۹ سالگی و امام زمان ارواحنا فداه در ۵ سالگی.

علم الهدی گفت: امام رضا (ع) با ولادت فرزندشان، تعبیر فرمودند: "فرزندی برای من متولد شده است که همچون موسی شکافنده دریاست. " اگر موسی (ع) قوم بنی‌اسرائیل را از دریا عبور داد، امام جواد (ع) نیز دریای جهل را شکافت و شیعه را به ساحل نجات علمی رسانید.

وی با اشاره به ناکامی سیاسی مأمون در پروژه هضم امامت در خلافت تصریح کرد: مأمون عباسی که پیش‌تر نیز در طرح ولیعهدی امام رضا (ع) توطئه‌ای برای کنترل امامت داشت، در مواجهه با امام جواد نیز سیاست مشابهی را اتخاذ کرد. با آوردن امام جواد از مدینه به بغداد، و تزویج دختر خود،‌ام‌الفضل، با ایشان، مأمون تلاش داشت تا با پیوند‌های خانوادگی، امام را در مسیر سیاست خود مهار کند. اما امام جواد علیه‌السلام با حکمت علوی، از تمام امکانات ظاهری به نفع گسترش معارف شیعه بهره بردند.

امام جمعه مشهد مقدس اضافه کرد: مناظره تاریخی امام جواد (ع) با یحیی بن اکثم، قاضی‌القضات عباسی، که به دستور مأمون برگزار شد، نمایشی از عظمت علمی و تسلط فقهی آن حضرت بود. وقتی یحیی سؤال فقهی‌ای درباره کفاره شکار در حالت احرام مطرح کرد، امام خردسال با بیانی دقیق و تفصیلی، تمام احتمالات مسئله را مطرح و او را مغلوب کرد. سپس با طرح پرسشی پیچیده‌تر، شکست او را کامل نمود. این مناظره، هیمنه علمی اهل‌بیت را تثبیت کرد.

شباهت امام جواد (ع) به حضرت عیسی (ع) و عظمت مادرشان

وی بیان کرد: امام جواد (ع) همانند حضرت عیسی، در کودکی حجت خداوند بود. مادر بزرگوارشان، سمانه خاتون (ریحانه)، همچون حضرت مریم، زنی عفیف، مؤمن و با فضیلت بود که در روایات از او با عبارات بلندی یاد شده است. در دوران ازدواج ایشان با امام، خانه امام به کانون رفت‌وآمد یاران و سازمان‌دهی شیعه تبدیل شد و‌ام‌الفضل، دختر مأمون، که ابزاری سیاسی بود، به حاشیه رانده شد.

نقش امام جواد (ع) در تداوم گفتمان سیاسی اهل‌بیت

علم الهدی گفت: بر اساس همان مشی سیاسی که امام رضا (ع) با مهارت در خراسان آغاز کرده بود، امام جواد (ع) نیز تهدید‌های مأمون و معتصم را به فرصت‌های گسترش شیعه تبدیل کردند. ۱۵ سال امامت امام جواد در دوران مأمون، دوره تثبیت ساختار‌های تشکیلاتی شیعه بود و دو سال پایانی در عصر معتصم، به اوج فشار‌ها علیه ایشان انجامید. اما همانند پدر بزرگوارشان، امام جواد از ابزار قدرت خلفای عباسی، برای نشر آموزه‌های اهل‌بیت بهره بردند.

انقلاب اسلامی، بازتاب اندیشه جوادالائمه(ع) در تاریخ معاصر

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ابراز کرد: آن‌چه امروز در مسیر انقلاب اسلامی به چشم می‌آید، استمرار همان مشی اهل‌بیت (ع) در تبدیل تهدید به فرصت است. دشمن هرگاه قصد آسیب داشته، بصیرت امام امت و رهبری حکیمانه مقام معظم رهبری، تهدید را به بستری برای تعالی و توسعه انقلاب بدل کرده است. درسی که از امام جواد باید آموخت این است: اگر ایمان و علم در کنار هم قرار گیرد، هیچ قدرتی توان ایستادگی در برابر آن را ندارد.