به گزارش شهرآرانیوز؛ یک روز سخت و پرچالش را پشت سر گذاشتهاید. روزی که در آن بارها فرزندتان شیطنت کرده و بهانه گرفته، خواسته غیر منطقی داشته و از همهی خط قرمزها عبور کرده است. شما هم در مقابل وقتی حد و مرز تحملتان تمام شده او را سرزنش کردهاید، به خواستهاش نه گفتهاید و شاید تنبیهاش کرده باشید. در دادگاه عدالت مادرانهتان همهی این تصمیمها برای تربیت او کاملاً درست و ضروری بودهاند. اما چندساعت بعد غول سیاه احساس گناه طوری روی مغزتان رژه میرود که از کارهای درستتان هم پشیمان میشوید.
ذهنتان این صحنهها را آنطور که واقعاً بودهاند، بازسازی نمیکند بلکه یک فیلم هندی تمام عیار تحویلتان میدهد. فیلمی که درآن کودکی مظلوم و بیدفاع در چنگال مادری بیرحم اسیر شده است. آنوقت است که نشخوارهای فکری مثل یک قطار ردیف میشوند: من اصلا مادر خوبی نیستم! ... نمیتونم با بچه درست رفتار کنم... همیشه عصبانیام... کاش مهربونتر بودم..
نگران نباشید این حس مشترک تمام مادرهاست حتی اگر بی حد و اندازه صبور و مهربان باشند. مادر که باشید در کنار همهی مسئولیتهای سخت و سنگینی که دارید این فشار روانی هم به سراغتان میآید. اینبار مریم سادات حسینی روانشناس کودک پای میز گفتوگو نشسته تا نسخهای برای این احساس گناه مادرانه بپیچد.
این کارشناس کودک میگوید: «احساس گناه همان احساس مشترک بین همهی ما مادرها است که در موقعیتهای بسیاری تجربهاش میکنیم. البته بسیاری از اوقات این احساس شبها و با دیدن چهره معصومانه فرزندمان که خوابیده به سراغمان میآید. ناگهان انگار کلیدی در ذهنمان زده میشود و در کسری از ثانیه تمام اشتباهات، بیحوصلگیها و عصبانیتهایمان در آن روز و در ارتباط با فرزندمان برایمان مرور میشود. آنوقت است که یک احساس گناه عجیبی یقهمان را میگیرد و تا به ما ثابت نکند که خیلی مامان بدی هستیم، بیخیال نمیشود.».
اما راهکار چیست؟! به عنوان یک مادر باید این احساس را نادیده بگیریم و به نشخوارهای ذهنیمان بی توجه باشیم؟! این سوالی است که ما از مریم سادات حسینی پرسیدهایم و او در پاسخ اینطور گفته است.
«هر احساسی در وجود ما کارکردهای خاص خود را دارد. برای مثال، احساس گناه به این معناست که وجدان ما هنوز زنده است و عشق و عاطفه مادری در درون ما فعال است.
احساس گناه شفابخش است و ما را متوجه اشتباهاتمان میکند و موجب جبران خطاهایمان میشود.
اما آن احساسی که اغلب مادران امروزی تجربه میکنند، به جای آنکه شفابخش باشد و آنها را به سمت جبران هدایت کند، کاملاً معکوس عمل میکند. این احساس مادر را درگیر درد و رنج عمیقی میکند. درگیر خودسرزنشی و حسرتی که راه جبران را میبندد. این نوع احساس گناه، احساسی مضر است که باید حذف شود.»
امروزه با اینکه مادرها وقت بیشتری برای بچهها میگذارند. انرژی و هزینه بیستری صرف رفاه آنها میکنند، اما باز هم با یک ذرهبین بزرگ دنبال اشتباهاتشان هستند و احساس گناه بیشتری دارند. با اینکه اغلب اوقات خودشان را وقف مادری کردهاند، اما باز روز به روز خودسرزنشگر و منتقدتر میشود. سوال اینجاست که این ویروس احساس گناه از کجا نشات میگیرد که اینطور دامنگیر جامعه شده است.
این روانشناس کودک با اشاره به مادرهای بینقص اینستاگرامی میگوید: «به نظر میرسد دلیل اصلی که مادران امروزی به طور افراطی درگیر احساس گناه مضر هستند، تصویری است که از مادری کردن در شبکههای اجتماعی به نمایش گذاشته میشود. صفحات «مامانبلاگرها» مملو از تصویر بینقص و کاملی از یک مادر است که انتظارات مادران دنبالکننده را نسبت به خودشان افزایش میدهد. محتوای صفحات اغلب روانشناسان، شامل بایدها، نبایدها و هشدارهایی است که وجود ما را سرشار از ترس میکند. ترس از خطا کردن، ترس از اشتباهاتی که هیچگاه جبران نخواهند شد، ترس از از دست دادن سن طلایی کودک. این امر موجب میشود که مادر با هر اشتباهی به شدت گرفتار احساس گناهی شود که ذاتی نیست و بخش عمدهای از آن تحت تأثیر فضای مجازی شکل گرفته است.»
گفتیم که احساس گناه به خودی خود یک نشانه زنده بودن وجدان و عشق مادری است و لزوماً بد نیست. اما وقتی افراطی در زندگی مادر خودش را نشان بدهد، آرامش خانواده را به خطر میاندازد و عواقب خوبی ندارد. مریم حسینی روانشناس کودک، چهار راهکار کاربردی برای کنترل و مدیریت این احساس گناه مضر پیشنهاد میکند.
۱. فاصله گرفتن از فضای مجازی
با دنبال نکردن صفحاتی که احساس ناخوشایند و اضطراب نسبت به مادری کردن در ما ایجاد میکنند، کمک میکند تا با تصویر واقعی و منحصر به فردی از خود و توانمندیهایمان مواجه شویم.
۲. بازنگری در نگاهمان به مادر بودن
باید آگاه باشیم که تقسیمبندی مادر خوب - مادر بد در ذهن ما اساساً نادرست شکل گرفته است.
در دنیای واقعی، همه ما مادران، مادران معمولی هستیم که در برخی لحظات، به دلیل فشار روانی زیاد در ارتباط با فرزندمان، تصمیمگیری برایمان دشوار میشود و ممکن است کارهایی را به اشتباه انجام دهیم.
مثلاً: داد زدن، غر زدن سرزنش کردن، رها کردن کودک جلوی تلویزیون، یا مجبور کردن کودک به خوردن غذا
۳. دست کشیدن از تلاش برای بینقص بودن
شاید برایتان عجیب باشد، اما هر چه بیشتر تلاش کنیم که مادر خوبی باشیم، احساس نارضایتی بیشتری تجربه خواهیم کرد. چرا که وقتی تمام دغدغه ما این است که «میخواهم مادر خوب و بینقصی باشم»، با کوچکترین اشتباهی دچار خودسرزنشی و احساس گناه میشویم.
۴. جبران اشتباه با توقف آن، نه با نمایش بیرونی
وقتی به اشتباهمان پی میبریم، به جای سرزنش خود و حسرت خوردن یا انجام رفتارهای نمایشی با فرزندمان مانند:بازی کردن از سر بیمیلی، یا بوسیدن از سر عذاب وجدان، اشتباه را متوقف کنیم و مطمئن باشیم که صرف متوقف کردن آن رفتار اشتباه، تمامی آثار منفی آن جبران خواهد شد.
منبع: فارس