بمباران شیمیایی سردشت، آغاز ناجوانمردانه ذبح انسانیت در جنگ

به گزارش شهرآرانیوز؛ نام شهر، «سردشت» است و معنای آن، «دشتی است که تا رودخانه زاب ادامه دارد»؛ منطقه‌ای کُردنشین در غربی‌ترین نقطه از استان آذربایجان غربی که مردمانش به کُردی سورانی صحبت می‌کنند و پیشه مردان آن، کشاورزی و دامداری است.

این منطقه که بعضاً در تابستان هم از دمای مطلوبی برخوردار است، در جایی از تاریخ این سرزمین بزرگ، درست در ساعت ۱۶:۳۰ دقیقه روز هفتم تیر ۱۳۶۶، لحظه‌ای تلخ و فراموش‌نشدنی را تجربه کرد؛ ارتش عراق در یورشی بی‌رحمانه به این منطقه، آن را با بمب‌های شیمیایی هدف قرار داد و یکی از بدترین جنایت‌های جنگی را رقم زد.

نمایی از شهر سردشت

چهار نقطه پرازدحام شهر سردشت در هفتم تیرماه سال ۱۳۶۶ از سوی نیروی هوایی رژیم بعث با هفت بمب خردل مورد اصابت قرار گرفت، دو بمب در بازار شهر، دو بمب در منطقه مسکونی و سه بمب دیگر نیز در باغ‌های مجاور شهر فرود آمد. انگار بر در و دیوار شهر مرثیه مرگ سراییده بودند. از شهر ۱۲ هزار نفری سردشت، ۱۳۰ نفر در دم به شهادت رسیدند و بیش از ۸ هزار نفر هم دچار عوارض شیمیایی شدند. 

شهادت و مجروحیت غیرنظامیان به بدترین روش ممکن

در کتاب «حقوق مخاصمات مسلحانه» نوشته شارل روسو آمده‌ است: «جنگ به‌هیچ‌وجه رابطه انسان با انسان نیست؛ بلکه رابطه دولت با دولت است که در این رابطه افراد خصوصی به‌گونه‌ای اتّفاقی دشمنِ یکدیگر شده‌اند و این نه به عنوان دو انسان بلکه به عنوان شهروند، نه به عنوان اعضای یک میهن بلکه به عنوان مدافع است.»

یکی از شاهدان عینی جنایت سردشت گفته بود: «بیرون درمانگاه، با ماشین‌های آتش‌نشانی میادین و محل‌هایی را که بمب شیمیایی زده بودند، ضدعفونی می‌کردند. بعد از سه روز بستری در این درمانگاه موقت، به‌ناچار ما را سوار آمبولانس کردند و به ارومیه بردند. در راه، یکی از مصدومین که سرباز بود، جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و این برای من یازده‌ساله شوک خیلی سنگینی بود. به ارومیه رسیدیم و به بیمارستان شهید مطهری رفتیم، اما انبوهی از بیماران شیمیایی در آن بستری بودند و مسئولان بیمارستان به ما گفتند که جا برای این‌همه مصدوم نداریم و به‌ناچار ما را به شیخ سرمست (دخانیات قدیم) که آن زمان به درمانگاه تبدیل کرده بودند، بردند.»

یکی دیگر از جانبازان شیمیایی این جنایت هم تعریف می‌کرد: «مدام به مادرم می‌گفتم پشتم می‌خارد و مادر بینوای من با دست‌هایش پشتم را می‌خاراند، اما افاقه نمی‌کرد و بعد چند دقیقه شروع به تاول‌زدن می‌کرد؛ تاول‌هایی که یکی‌یکی مثل قارچ می‌روییدند و من با دردی جانکاه نمی‌دانستم چه کنم. از طرفی هم سرفه‌های خشک امانم را بریده بود. فردای آن روز، مرا دوباره به سردشت آوردند و در ساختمان تربیت‌بدنی که در آن زمان تبدیل به درمانگاه شده بود و تعداد زیادی بیمار با سرفه‌ها و تاول‌های وحشتناک در آن بستری بودند و پمادهایی مثل ماست را بر کل صورت و بدن آن‌ها می‌مالیدند، اسکان دادند.»

بیش از نیم میلیون حمله شیمیایی به ایران توسط عراق

اسناد نظامی مربوط به جنگ تحمیلی ایران و عراق نشان می‌دهد، تعداد حملات شیمیایی رژیم بعثی عراق به ایران ۵۷۲ مرتبه بود که از این تعداد، ۱۶۵ بار توسط توپخانه، ۷۹ بار توسط خمپاره، ۱۴ بار توسط هلی‌کوپتر و ۳ واحد توسط کاتیوشا شلیک شد.

همچنین آمار مصدومین سلاح‌های شیمیایی در ایران ۱۰۰ نفر مصدوم و ۱۰ هزار نفر شهید است و براساس اطلاعات و آماری که از دوران جنگ تحمیلی داریم، تعداد عراقی‌هایی که خود، قربانی سلاح‌های شیمیایی رژیم بعثی شدند، حدود هشت هزار نفر کشته و ۳۰ هزار مصدوم است.

بمباران شیمیایی شهر مرزی سردشت فجیع‌ترین تهاجم شیمیایی در تاریخ جنگ‌های بشر بود که آثار و مشکلات منفی بسیاری به وجود آورد. جمهوری اسلامی ایران، این تهاجم را غیرانسانی اعلام داشت و شهر سردشت را «نخستین شهر قربانی جنگ‌افزار‌های شیمیایی در جهان پس از بمباران هسته‌ای هیروشیما» نامید. مجامع جهانی به دلیل نفوذ پشتیبانان صدام‌حسین، قادر به انجام اقدام قابل‌توجهی نبودند. کشور‌های اروپایی و آمریکایی هم که به‌نوعی با فروش سلاح به صدام، بانی این فاجعه بودند، سعی کردند این اتفاق را نادیده بگیرند و واکنش خاصی انجام ندادند و حتی درصدد انکار آن برآمدند.

با پیشنهاد و پیگیری گروهی از مردم سردشت با نام «انجمن دفاع از قربانیان شیمیایی سردشت»، سالروز حمله شیمیایی به سردشت به عنوان «روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی» نام‌گذاری شده‌ است. این روز از سال ۱۳۸۲ هر سال در سردشت و در رسانه‌های داخلی گرامی داشته می‌شود.

در ادامه حتما بخوانید آرزو‌های دست نیافتنی رژیم بعث عراق در حمله به ایران چه بود؟