سفر ریلی، هم گران‌تر و هم کندتر از سفر هوایی
افزایش قیمت بلیت قطار موجب شد که برخی از این بلیت‌ها با هزینه بلیت هواپیما برابر شود.
به گزارش شهرآرانیوز؛ قیمت بلیت قطار‌های پنج‌ستاره به پای پرواز رسید. اگر در روز‌های گذشته اخباری درباره افزایش قیمت بلیت قطار شنیده‌اید، ماجرا از این قرار است که به روال هر سال، انجمن صنفی و شرکت‌های ریلی مسافری، پیشنهاد افزایش قیمت بلیت را مطرح کرده است و پس از بررسی‌های صورت گرفته، شرکت شورای‌عالی ترابری کشور در نهایت تا ۳۰درصد افزایش نرخ بلیت برای حمل‌ونقل عمومی ریلی و جاده‌ای را تصویب کرده است.
اکنون همین موضوع باعث شده است که قیمت برخی بلیت‌ها با نرخ بلیت پرواز‌ها در مسیر تهران-مشهد برابری کند. به عنوان مثال در زمان تهیه این گزارش، قیمت بلیت قطار پنج ستاره و چهار تخته تهران-مشهد به حدود ۲ میلیون‌تومان رسیده است. در همین زمان می‌توان با حدود ۲ میلیون‌و ۱۰۰ هزار تومان برای این مسیر، بلیت پرواز تهیه کرد. البته باید اضافه کنیم بلیت قطار‌های لوکس‌تر تا ۲ میلیون‌و ۴۰۰ هزارتومان هم فروخته می‌شود.
حالا این سؤال مطرح می‌شود که این افزایش قیمت چه تأثیری بر نرخ دیگر وسایل حمل و نقل عمومی خواهد داشت؟ نرخ جدید بلیت قطار و کاهش فاصله قیمت بلیت پرواز با نرخ برخی از این قطار‌ها چقدر اهمیت دارد؟ آیا این افزایش قیمت به دنبال بهبود کیفیت در ارائه خدمات ریلی است یا تکرار یک روال هرساله به دنبال تورم؟
دومینو افزایش قیمت حمل‌ونقل
اینکه افزایش قیمت بلیت قطار چقدر بر نرخ سایر وسایل مؤثر است، باید گفت در همین یکی دو روزه تأثیر خود را گذاشته است. اگر افزایش قیمت‌ها بدون اقدام مطالعاتی و کارشناسی صورت بگیرد، دومینووار بر سایر حوزه‌ها نیز تأثیرگذار خواهد بود.
وقتی حرف افزایش نرخ بلیت قطار پیش کشیده شد خبر‌های ضدونقیضی از افزایش قیمت بلیت اتوبوس نیز مطرح شد، هرچند بلافاصله برخی مسئولان آن را تکذیب کردند، اما برخی سایت‌ها اخباری درباره افزایش موردی قیمت بلیت اتوبوس تا ۲۰ درصد بیان کردند.
از سوی دیگر تأثیرگذاری این افزایش قیمت که به گفته برخی فعالان حوزه گردشگری غیرمنطقی و بدون در نظر گرفتن قیمت سایر وسایل حمل‌ونقل عمومی بوده است، بر نرخ بلیت پرواز بعید نیست. چرا؟ چون وقتی تفاوتی بین قیمت بلیت قطار با فاصله زمانی حدود ۱۰ ساعت و هواپیما با حدود یک ساعت‌وربع نباشد، بیشتر مسافران، هواپیما را ترجیح می‌دهند. همین موضوع باعث افزایش تقاضا برای پرواز و ریزش تقاضا برای بخشی از مسافران قطار خواهد شد.
در نهایت این روند موجب افزایش قیمت بلیت پرواز‌ها خواهد شد. البته باید این نکته را اضافه کرد که از ابتدای سال تلاش‌هایی از سوی شرکت‌های هواپیمایی برای افزایش قیمت بلیت به دنبال افزایش نرخ سوخت این وسایل مطرح شد، اما بروز جنگ تحمیلی دوازده‌روزه، لغو پرواز‌ها و بسته‌شدن آسمان کشور این موضوع را به حاشیه راند.
کاهش تفاوت نرخ بلیت قطار و هواپیما
شاید این توجیه مطرح شود که این قیمت‌ها مربوط به قطار‌های ویژه است. اما ظرفیت همین قطار‌ها نیز کم نیست و برای مقصدی مانند مشهد بسیار بااهمیت است. چرا؟ چون علاوه‌بر ضعف سیستم حمل‌ونقل عمومی و ریلی در کشور، مشهد به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم زیارتی و گردشگری ایران، سالانه میزبان میلیون‌ها زائر و گردشگر از سراسر کشور است، پس همه ظرفیت وسایل حمل‌ونقل عمومی بااهمیت است.
باید این نکته را در نظر گرفت که سهم درخور توجهی از قطار‌هایی که در مسیر تهران و مشهد در حرکت هستند، مربوط به آن دسته‌ای است که با برند‌های ویژه و ستاره‌های بیشتر قیمت‌های بالایی دارند.
به عنوان مثال از ۲۵ رام قطاری که امروز در مسیر تهران به مشهد در حرکت هستند، هشت رام قطار قیمت حدود ۲ میلیون‌تومان تا ۲ میلیون‌و ۴۰۰ هزار تومان دارند. شش رام قطار قیمتی بین ۹۰۰ تا حدود یک میلیون‌و ۱۰۰ هزار تومان دارند و ۱۰ رام قطار قیمت ۴۴۰ تا ۸۵۰ هزار تومان دارند. بدیهی است که ظرفیت این قطار‌ها با یکدیگر متفاوت است، اما در مجموع این قطار‌ها نیز ظرفیت درخور توجهی دارند.
به عنوان مثال در مشخصات برخی از این قطار‌ها ظرفیت هر واگن چهل نفر و ظرفیت مجموع واگن‌ها بین ۳۲۰ تا ۴۰۰ نفر است. این اعداد را گفتیم تا نشان دهیم ظرفیت قطار‌های به اصطلاح پنج‌ستاره با قیمت‌های نجومی نیز برای مسیر پرتردد تهران- مشهد بااهمیت است.
تغییر برچسب قیمت‌ها بدون کارشناسی
یک کارشناس و فعال حوزه گردشگری، زمان اجرای افزایش نرخ بلیت قطار را نامناسب توصیف می‌کند. به گفته او، درست در شرایطی که کشور از یک دوره بحران عبور کرده و مردم به آرامش و تسهیل در سفر نیاز دارند، این تصمیم گرفته شده است.
مجید فرقانی اشاره می‌کند که مردم، بعد از روز‌های دشوار، انتظار همراهی و درک شرایطشان را دارند، نه آنکه ناگهان با بلیت‌های گران‌قیمت روبه‌رو شوند. فرقانی انتقاد می‌کند که فعالان این حوزه افزایش قیمت را به ضرورت تعدیل سالانه نرخ‌ها نسبت می‌دهند، اما روشن نیست این تعدیل بر چه مبنایی انجام شده است. آیا سطح خدمات ارتقا پیدا کرده؟ آیا امکانات جدیدی به ناوگان افزوده شده؟ یا اینکه تنها بر اساس نرخ تورم تصمیم گرفته‌اند؟
به‌گفته او برخی قطار‌ها تنها با کمی تغییر ظاهری واگن‌ها به عنوان پنج ستاره معرفی می‌شوند و بلیت آنها با قیمت‌های نجومی عرضه می‌شود.
این فعال حوزه گردشگری با اشاره به قیمت بلیت قطار در مسیر مشهد–تهران که به حدود ۲میلیون و ۴۰۰هزار تومان رسیده، این عدد را با نرخ بلیت هواپیما مقایسه می‌کند و می‌گوید: الان در برخی روز‌ها بلیت هواپیما یا با همین قیمت عرضه می‌شود یا حتی پایین‌تر.
فرقانی از این تصمیم به‌عنوان یک سیاست ناپخته یاد می‌کند؛ سیاستی که نتیجه‌اش، کاهش تقاضای سفر با قطار در همین چند روز اخیر بوده است. او تأکید می‌کند که همیشه دود این تصمیمات به چشم مردم می‌رود و ادامه می‌دهد: مردم ناچارند خودشان را با هر شرایطی تطبیق بدهند، حتی اگر به ضررشان باشد.
او به افزایش قیمت بلیت اتوبوس در برخی مسیر‌ها هم اشاره می‌کند و می‌گوید: شرکت‌های هواپیمایی هم منتظر فرصت‌اند تا نرخ‌ها را بالا ببرند. فعلا به خاطر فشار دستگاه‌های دولتی عقب‌نشینی کرده‌اند، اما قطعا اگر شرایط مناسب شود، آنها هم افزایش خواهند داد.
این کارشناس حوزه گردشگری اعتقاد دارد که این وضعیت حاصل نادیده‌گرفتن واقعیات اقتصادی مردم است. او می‌گوید: مگر درآمد مردم افزایش یافته که حالا باید سهم بیشتری از آن را صرف هزینه حمل‌ونقل کنند؟
از نگاه فرقانی تا وقتی توسعه واقعی در بخش ریلی اتفاق نیفتد، افزایش قیمت‌ها غیرقابل دفاع است: هیچ تحول زیربنایی رخ نداده است، قطار‌ها همان قطار‌ها هستند، فقط برچسب قیمت عوض شده است. او به استدلال برخی تشکل‌های صنفی اشاره می‌کند که معتقدند نرخ‌ها باید متناسب با تورم بالا برود. اما فرقانی این استدلال را «شعار» می‌داند و می‌افزاید: تا وقتی کیفیت خدمات ارتقا پیدا نکند، افزایش قیمت فقط فشار بیشتری به مردم وارد می‌کند. شما نمی‌توانید صرفا به بهانه تورم، نرخ‌ها را بالا ببرید.
فرقانی بر لزوم ورود دستگاه‌های دولتی تأکید می‌کند، هرچند باور دارد که مسیر واقعی، واگذاری امور به بخش خصوصی است. اما واقعیت این است که هنوز زمینه این واگذاری‌ها فراهم نشده است و بدون عزم ملی برای بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، این وضعیت اصلاح نخواهد شد.
ضرورت توجه به پروژه‌های ریلی و جاده‌ای
مشهد به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم زیارتی و گردشگری ایران، سالانه میزبان میلیون‌ها زائر و گردشگر از سراسر کشور است. همین موضوع باعث شده است تا ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقلی این شهر، همواره یکی از مطالبات اصلی مردم و مسئولان باشد. از سوی دیگر خراسان رضوی دروازه ارتباط ایران با آسیای میانه و در مسیر راه ابریشم است.
در اسناد بالادستی این استان، مسیر ترانزیتی برای اتصال به دریای عمان و بندر چابهار است و بی‌تردید نقشی که راه‌آهن در ترانزیت کالا می‌تواند ایفا کند جایگزین ندارد. حالا به همه اینها مسائلی مانند سوخت و آلودگی هوا را که روز به روز بر اهمیت استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی می‌افزاید، اضافه کنید.
بااین‌حال، نیاز روزافزون به تسهیل سفر زائران و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، توجه به طرح‌هایی مانند آزادراه حرم تا حرم، قطار سریع‌السیر و قطار برقی را به یک ضرورت تبدیل کرده است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
