سکته ناقص دلار در بازار

محسن موسوی‌زاده | شهرآرانیوز؛ همین دیروز ۳۰ تیر ۹۹ بود که نوشتیم «نوسانات شدید قیمت‌ها از ابتدای سال، هرگونه پیش‌بینی درباره بازار ارز را غیرممکن ساخته است» و تنها یک روز بعد، پیش‌بینی ما از «سرگیجه در بازار ارز» محقق شد و درحالی‌که همه انتظار تداوم روند رو به رشد و افزایش قیمت دلار را داشتند، دلار با افت ٣هزار تومانی‌اش در قیمت، به حقیقت غیرقابل پیش‌بینی قیمت ارز صحه گذاشت. براین اساس دیروز هم‌زمان با نزدیک‌شدن به پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی و کاهش تقاضا در بازار، قیمت ارز در بازار کاهش یافت، تاجایی‌که قیمت دلار به ٢٢هزار و ٧٠٠تومان رسید.

دیروز اولین کاهش قیمت دلار پس از ٧روز افزایش متوالی به ثبت رسید. این افت به آن دلیل مهم بود که در ابتدای روز یکشنبه، دلار حتی تا کانال ۲۶هزارتومانی پیشروی کرد، ولی از حدود ساعت۱۲ ظهر، میزان فروش افزایش یافت و طی یک فرایند ریزشی وارد کانال ٢٢هزار تومانی شد. دیروز بهای ارز‌های دلار و یورو در صرافی‌های بانکی نیز با کاهش شایان‌توجهی همراه بود. صرافی‌های بانکی قیمت فروش هر دلار را با کاهش قیمت ۵۰۰تومانی، ۲۲هزار و ۶۰۰تومان عرضه کردند.

 

قیمت خرید دلار نیز در این صرافی‌ها نسبت‌به روز یکشنبه، کاهش ۶۰۰تومانی داشت و ۲۱هزار و ۶۰۰تومان اعلام شد. کاهش بهای ارز درباره یورو هم صورت گرفت و در صرافی‌های بانکی هر یورو به بهای ۲۵هزار و ۱۰۰تومان به فروش رسید و به قیمت ۲۴هزار و ۱۰۰ تومان خریداری شد. همچنین در سامانه نیما هر حواله فروش یورو با قیمت ۲۰هزار و ۵۷۱تومان معامله شد. برای فروش حواله دلار نیز قیمت ۱۷هزار و ۳۳۴تومان ثبت شد.

یکی از نشانه‌هایی که کارشناسان ارزی را به کاهش قیمت ارز در روز‌های آینده امیدوار کرده، اختلاف قیمت خرید و فروش ارز در صرافی‌های بانکی است. فعالان بازار معتقدند بانک مرکزی به‌زودی با ورود جدی به بازار قیمت‌ها را برمی‌گرداند و شاید اتفاقی مشابه شهریور٩٧ درانتظار بازار باشد. شایان ذکر است در اواخر شهریور ١٣٩٧، قیمت دلار تا نزدیک ١٩هزار تومان رسید، اما مداخله بانک مرکزی سبب ریزش قیمت دلار تا ١۴هزار تومان شد.

پیش از این کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی کرده بودند که با پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی، قیمت ارز در بازار کاهش یابد؛ چراکه در هفته‌های اخیر سیل تقاضا برای خرید ارز ازسوی صادرکنندگان به‌منظور ایفای تعهداتشان موجب تشکیل صف خرید ارز در بازار شده بود.

 

هرچند رئیس کل بانک مرکزی در یادداشتی دراین‌باره تأکید کرده که «متأسفانه در مقطع ٢هفته اخیر، درکنار تعلل برخی صادرکنندگان برای عرضه ارز خود، برخی سودجویان درصدد فروش ارز به واردکنندگان به‌نرخ‌های نامتعارف بوده‌اند. به واردکنندگان محترم توصیه می‌کنم چند روزی را تحمل کرده و از چند روز آینده، به‌تدریج نیاز خود را از سامانه نیما تأمین کنند. از صادرکنندگان محترم نیز انتظار می‌رود در فرصت چندروز باقی‌مانده از فرصت ایفای تعهد، ارز‌های خود را با نرخ‌های منطقی در بازار عرضه کنند تا خریدار لازم را داشته باشد.» فعالان بازار می‌گویند بعد از اطمینان‌دادن همتی به واردکنندگان برای تامین ارز با قیمت مناسب در روز‌های آینده، تقاضا برای خرید ارز ازسوی واردکنندگان نیز در بازار بسیار کم می‌شود.

روند کاهشی قیمت دلار آغاز شد؛ این گزاره‌ای است که ازسوی مدافعان روند‌های کاهشی بازار بسیار شنیده می‌شود؛ آن‌ها اعتقاد دارند بازار پس از طی‌کردن حدود ۱۶درصد افزایش قیمت طی ۱۰روز به نقطه‌ای رسیده که معامله‌گران بزرگ تصمیم به تخلیه خرید‌های پیشین خود گرفته‌اند. این افراد پیش‌بینی می‌کنند که به‌زودی ریزش شدید قیمت‌ها در بازار ارز رخ خواهد داد و به خریداران هشدار می‌دهند که ارز را با قیمت‌های زیاد نخرند.

میثم هاشم‌خانی، تحلیلگر اقتصاد، ۴راهکار برای آرامش بازار ارز مطرح کرد که طبق آن، براساس قوانین بدیهی عرضه و تقاضا، قیمت دلار به سادگی می‌تواند کم شود اگر دلار ۴۲۰۰تومانی و نیمایی حذف و اجازه داده شود که دلار در یک نرخ بینابین به تعادل شکاف و تک‌نرخی برسد؛ زیرا به گفته وی ساختار فعلی دلار چندنرخی به‌معنی جریمه صادرکنندگان و سوبسید واردکنندگان است.

وی دومین راهکار در این زمینه را انتشار اوراق مشارکت «مصون از تورم» با سررسید هشت تا دوازده‌ساله دانست که دارندگان این اوراق در پایان هر فصل، سودی به میزان نرخ تورم رسمی بانک مرکزی دریافت خواهند کرد. طبق گفته این کارشناس اقتصادی، انتشار این اوراق به‌شکل قابل معامله در بورس می‌تواند بخشی از نقدینگی سرگردان را از بازار‌های طلا و دلار جذب کند.

 

هاشم‌خانی با بیان اینکه «در حوزه دیپلماسی نیز نباید همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد باختن ترامپ بچینیم»، گفت: قطعا شکست ترامپ وقیح و نژادپرست اتفاق خوبی در سطح بین‌المللی است، اما این اشتباه است که دستگاه دیپلماسی ما به‌جای طراحی برنامه‌های منطقی، فقط منتظر باخت ترامپ باشد. وی در پایان توصیه کرد: بهتر است همه قوانین محدودکننده صادرات (بخشنامه‌های خلق‌الساعه درباره ممنوعیت‌های صادراتی و اجبار صادرکنندگان به فروش دلارهایشان با قیمت بخشنامه‌ای) را حذف کنیم؛ زیرا گشودن گره از پای صادرکنندگان به‌معنای افزایش عرضه دلار و درنتیجه ثبات بازار ارز است.