پساکرونا؛ آغازی بر پایان شهرنشینی

عماد پورشهریاری | به گزارش شهرآرانیوز؛ سازمان ملل وقتی هنوز اسمی از کرونا به میان نیامده بود، پیش‌بینی می‌کرد که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ۷۰ درصد جمعیت جهان در شهر‌ها زندگی می‌کنند. علاوه‌بر‌این پیش‌بینی می‌شد تا آن سال، تعداد مگاشهر‌ها (شهر‌هایی با جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفر) از ۳۱ شهر کنونی به ۴۳ شهر برسد. اما اگر قرار باشد کرونا دنیا را تغییر دهد، چه اتفاقی برای آینده شهر‌ها رخ خواهد داد؟ آیا افزایش جمعیت آن‌ها به همین شکل ادامه خواهد یافت یا جمعیت زندگی پراکنده‌تری را ترجیح می‌دهد؟

با گسترش شهر‌ها و توزیع نامتوازن امکانات میان شهر‌های بزرگ، کوچک و روستاها، خانواده‌های بیشتری به زندگی در شهر‌های شلوغ ترغیب شده‌اند؛ امکاناتی مثل سیستم بهداشت، آموزش و شاید از همه این‌ها مهم‌تر، کسب‌وکار و وضعیت اقتصادی، مردم را به شهر‌های بزرگ‌تر سوق می‌دهد. در دوران کرونا گرچه شهر‌ها همچنان امکانات درمانی بهتری دراختیار شهروندان خود قرار می‌دهند، ریسک ابتلا به این ویروس هم با فشردگی جمعیت بیشتر و بیشتر می‌شود.

 

از سوی دیگر، زندگی و قوانین در شهر‌های بزرگ، شما را به بیشتر ماندن در خیابان و رفت‌وآمد و استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی مجاب می‌کند؛ همه این‌ها یعنی احتمال گسترش سریع‌تر ویروس کرونا میان شهروندان.

وب‌سایت Raconteur در گزارشی به موضوع دورکاری در شهر‌های مختلف پرداخته و با صاحبان کسب‌وکار در این شهر‌ها صحبت کرده است. در شهر مگاشهر لاگوس، پرجمعیت‌ترین شهر نیجریه، باوجود مشکلات زیرساختی عمیق، بسیاری از شرکت‌ها دورکاری را برای کارکنان خود در نظر گرفته‌اند. همه شهروندان لاگوس امکان استفاده از برق شهری را ندارند و حتی مشترکان در طول روز با قطعی‌های مکرر روبه‌رو می‌شوند. از سوی دیگر سرعت بسیار اندک اینترنت خانگی در این کشور آفریقایی، مانع از دورکاری کارآمد اهالی این شهر شده است. با همه این‌ها استفاده از ژنراتور خانگی و اینترنت شبکه تلفن همراه، چنین کاری را مقدور کرده است. تعدد نصب نرم‌افزار‌های مکالمه گروهی در چند ماه اخیر در این شهر نشان می‌دهد بسیاری از کسب‌وکار‌ها به‌سمت دورکاری حرکت می‌کنند.

 

در هند، کشور برنامه و وب‌نویسان قدرتمند جهان، تا پیش از کرونا، زنان فعال در این حوزه، سهم بیشتری از کار در منزل را به خود اختصاص داده بودند، اما درآمد‌های کمتری نصیب آن‌ها می‌شد. امروز، اما در مومبای، کووید ۱۹ بسیاری از مردان را هم مجبور به دورکاری کرده است. با برابری شرایط کاری میان زنان و مردان، انتظار می‌رود میزان پرداختی‌ها به عدالت نزدیک‌تر شود و کیفیت، ملاک دستمزد واقعی افراد باشد. درصورت افزایش حقوق زنان، درآمد خانواده‌های هندی نیز افزایش خواهد یافت.

ماجرا در تالین استونی، اما متفاوت است. امروز استونی پیشرفته‌ترین جامعه دیجیتال جهان است. حتی پیش از کرونا، حذف کاغذ‌های اداری، دفترچه‌های بیمه فیزیکی، پرداخت آنلاین مالیات، امضای دیجیتال و بسیاری از موارد دیگر در پایتخت استونی اجرایی شده بود. نشریه Wired در گزارشی از دولت دیجیتال در این کشور نوشته است با داشتن چنین زیرساختی، هیچ‌یک از امور روزمره کاری در این شهر و کشور در دوران اوج کرونا متوقف نشده است.

 

در حال حاضر بسیاری از کارکنان و مدیران شرکت‌ها در استونی، خارج از مرز‌های این کشور زندگی می‌کنند، اما کسب‌وکار در این کشور همچنان ادامه دارد. تجربه‌های لاگوس و مومبای نشان می‌دهد کرونا گرچه دنیا را از پا درآورده است، در فاصله‌ای اندک، بسیاری از زیرساخت‌های عملیاتی برای دورکاری را در یک زمان محدود ایجاد کرده است. عملکرد تالین در استونی نیز نشان می‌دهد چطور می‌توان از راه دور کسب‌وکار‌ها را توسعه داد بدون اینکه آسیبی به اقتصاد وارد شود.

 

در دنیای پس از کرونا، چه دلیلی وجود خواهد داشت که شهروندان را به مرکز شلوغی و آلودگی بکشاند درحالی‌که همان میزان درآمد و حتی بیش از آن در جایی آرام و ساکت نصیب آن‌ها خواهد شد؟ همین امروز هم، در میانه بحران کرونا، قیمت منازل مسکونی در بسیاری از شهر‌های بزرگ دنیا مانند لندن کاهش یافته است، درحالی‌که مناطق توسعه‌یافته حاشیه‌ای با اقبال بیشتری روبه‌رو بوده‌اند. چنین چشم‌اندازی شاید شهر‌های پساکرونا را به‌طور کامل متحول کند.