درجست و جوی اسکار

زوزنی | فیلم مستند «در جستجوی فریده» که در گروه هنر و تجربه در سینماهای کشور اکران شده، نه تنها افتخار حضور در دوره جدید آکادمی اسکار را کسب کرده بلکه لقب اولین فیلم مستند ارسال شده به اسکار را هم در سال های بعد از انقلاب به خود اختصاص داده است. این فیلم که بخش اعظمی از تصاویرش در مشهد ضبط شده است، داستان زنی به نام فریده را روایت می کند که 40سال پیش در حرم امام رضا (ع) رها شده و بعد از انتقال به شیرخوارگاه از سوی زوجی هلندی به فرزندی گرفته شده و به هلند برده می شود. فریده بعد از گذشت 40سال برای اولین بار و برای یافتن خانواده حقیقی اش راهی ایران می شود و فیلم داستان رویارویی او را با خانواده هایی که مدعی هستند فریده عضو گمگشته خانواده آن هاست روایت می کند. در صورتی که مخاطب انتظار این را دارد که فریده خانواده واقعی اش را بیابد، اما او به هویت گمشده اش در این شهر می رسد.

واکنش‌ها و حواشی
علاوه بر ارسال این فیلم به عنوان نماینده ایران در اسکار، «در جستجوی فریده» در بخش مسابقه نوزدهمین دوره جشنواره بین المللی فیلم های مستند فلاهرتیانا روسیه به نمایش در خواهد آمد.
آزاده موسوی و کوروش عطایی کارگردانان این فیلم مستند در پیامی از قرار گرفتن فیلمشان در کنار آثار شاخص سینمای ایران برای معرفی به اسکار ابراز خوشحالی کرده و از این انتخاب به عنوان یک انتخاب تاریخی و مهم برای سینمای مستند ایران نام برده اند.
موسسه سینمایی «هنر و تجربه» هم که «در جستجوی فریده» را در گروه خود بر پرده سینما برده بود، در پیامی انتخاب این فیلم مستند را به عنوان نماینده ایران در اسکار تبریک گفت.
رائد فریدزاده، سخن گوی هیئت معرفی فیلم ایرانی به اسکار ۲۰۲۰ هم تغییر در کادر اسکار در بخش فیلم های خارجی زبان را دلیل تعجیل در معرفی نماینده ایران در اسکار اعلام کرد و انتخاب «در جستجوی فریده» را به عنوان نماینده سینمای ایران در این رویداد سینمایی معتبر نشان از بالندگی سینمای ایران دانست: «معتقدم وقتی چنین هیئتی این انتخاب را انجام می دهد، نشان از یک بالندگی دارد که کلیت سینمای ایران در این بخش مورد توجه قرار گرفته است و خود را محصور سینمای داستانی و یا سینمای بدنه نمی کنند.»
البته انتخاب در جستجوی فریده برای ارسال به اسکار همه‌اش با تبریک و تهنیت همراه نبوده و بعضی از سینماگران به نحوه انتخاب این فیلم اعتراض کرده اند. مثلا حامد بهداد در پستی اینستاگرامی خواسته تا نحوه انتخاب این فیلم شفاف‌سازی شود. نوید محمد زاده هم که دیگر سینماگری بود که بلافاصله بعد از معرفی نماینده ایران در اسکار 2020 به این انتخاب به گفته خودش واکنشی «زشت» و «عجولانه» داشته است. او بعد از انتشار این اعتراض آن را از صفحه مجازی خود برداشت و ضمن عذرخواهی و آرزوی موفقیت برای سازندگان آن گفته که سعی می‌کند بعد از این «احساساتی» واکنش نشان ندهد.
«در جست‌وجوی فریده» با کنار زدن رقبایی چون «مغزهای کوچک زنگ‌زده» ساخته هومن سیدی، «بمب، یک عاشقانه» ساخته پیمان معادی، «سرو زیر آب» ساخته محمدعلی باشه‌آهنگر، «آشغال‌های دوست داشتنی» ساخته محسن امیر یوسفی، «قصر شیرین» ساخته رضا میرکریمی، «عرق سرد» ساخته سهیل بیرقی، «متری شیش و نیم» ساخته سعید روستایی، «سرخپوست» ساخته نیما جاویدی و «شبی که ماه کامل شد» ساخته نرگس آبیار به اسکار 2020 راه یافته است.
فرشته طائرپور، فاطمه معتمدآریا، ابوالحسن داوودی، تورج منصوری، رسول صدرعاملی، امیر اثباتی، مرتضی رزاق‌کریمی، مهرزاد دانش و رائد فرید‌زاده سینماگران اعضای کمیته‌ای هستند که «در جست‌وجوی فریده» را به آکادمی اسکار، به‌عنوان گزینه نهایی معرفی کردند و مهم‌ترین انتقاد به این تصمیم که دست‌به‌دست در رسانه‌ها و فضای مجازی می‌چرخد انتخاب ناگهانی و نیمه‌شبی گزینه نهایی است، آن‌ هم بیش از یک ماه مانده به پایان موعد قانونی معرفی نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار. در نتیجه این موضوع به عدم شفافیت این کمیته انتخاب دامن زده است.
اما موضوعی که در فضای مجازی در‌این‌باره جلب‌توجه می‌کند و تاکنون نیز مورد تأیید اعضای کمیته انتخاب قرار نگرفته این است که «در جست‌وجوی فریده» در جلسه دوم انتخاب نماینده ایران در اسکار، به‌ دلیل رقابت و آرای نزدیک 2 فیلم «قصر شیرین» و «متری شیش و نیم» و البته تغییر آرا و نظر هیئت انتخاب برای کنار زدن یکی از 2 فیلم «قصر شیرین» و «متری شیش و نیم»، نه به فیلمی که در جلسه نخست این داوری به آن رأی داده بودند، بلکه به «در جست‌وجوی فریده» رأی داده‌اند.