ثبت زیارت رضوی در فهرست میراث معنوی ملی ایران

به گزارش شهرآرانیوز، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: «به پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی با همکاری آستان قدس رضوی، موضوع «زیارت رضوی» در فهرست میراث فرهنگی معنوی ملی ایران به شماره ۲۰۱۵ ثبت شد.»

به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، ابوالفضل مکرمی‌فر با اعلام این خبر افزود: «زیارت» مفهومی است جهان شمول که در میان ادیان مختلف مشترک بوده که به حضور مکان‌های مقدس به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن با تشرف باطنی و یا حضور معنا نموده اند. زیارت عامل ارتباط و اُنس روحی و تکریم قلبی انسان به منشأ خیرات و برکات محسوب می‌شود.

او ادامه داد: در دین اسلام به ویژه در آیات قرآن کریم به موضوع زیارت اشاره شده و روایات متعددی بر فضیلت زیارت خاندان نبوت و امامت تأکید دارد و اهداف و آثار فراوانی برای آن شمرده شده که در فرهنگ اسلامی برای اعمال عبادی ازجمله زیارت، آداب و دستور‌های ویژه‌ای وجود دارد.

مکرمی‌فر تصریح کرد: پس از هجرت تاریخی-سیاسی حضرت رضا (ع) از مدینه به مرو، به استناد منابع موثق، ارادتمندان آن امام همام در طول مسیر و در شهر‌ها و روستا‌های ایران به زیارتش می‌شتافتند، اما پس از شهادت ایشان در سال ۲۰۳ هـ. ق، محل خاکسپاری امام هشتم (ع)، به نام «مَشهدِ طوس» مطاف زائران‌اش از اطراف و اکناف شد و اولین بارقه‌های زیارت رضوی درخشیدن گرفت و به تدریج ابعاد این موضوع گسترش یافت.

او گفت: حال با گذشت حدود ۱۲۰۰ سال از واقعه شهادت ثامن الحجج (ع) زیارت رضوی از جنبه‌های مختلف مشحون از آداب و رسوم و باور‌هایی است که به اهمیت این موضوع به عنوان میراث‌فرهنگی ناملموس مذهبی افزوده که می‌توانیم به مواردی نظیر چاووش خوانی در مبدأ، توقف در تپه سلام‌های متعدد قبل از مشهد مقدس، سلام دادن به آن حضرت در داخل شهرمشهد، تشرف بارگاه ملکوتی حضرت (ع)، خواندن زیارت‌نامه و ادای احترام و تعظیم و زیارت از راه دور و نسبت دادن عنوان «مشهدی» به زیارت کنندگان پس از بازگشت از سفر زیارتی، اشاره کنیم.

مکرمی‌فر افزود: زیارت کنندگان آن حضرت در بین تمام ادیان اسلامی وحتی در بین سایر مذاهب نیز به عنوان یک سنت پسندیده متداول است.

او تصریح کرد: آداب زیارت معصومان علیهم السّلام که رعایت آن‌ها در همه مشاهد مشرفه مستحب است.
مکرمی ادامه داد: برخی از این آداب شامل غسل زیارت قبل از تشرف به حرم، پوشیدن لباس پاک، کوتاه برداشتن گام‌ها هنگام حرکت به سمت روضه مقدس و با آرامی و وقار حرکت کردن، پا برهنه بودن هنگام تشرف به روضه منوّر، خوش بو کردن، توجه و حضور قلب داشتن در وقت رفتن به حرم مطهّر، توقف در آستانه حرم شریف و اجازه ورود خواستن، بوسیدن آستانه مبارک، سجده کردن برای خدا به شکرانه توفیق زیارت، داخل شدن به حرم با پای راست و خارج شدن از آن با پای چپ، نزدیک شدن به ضریح از پیش روی، ایستاده بودن هنگام زیارت، گفتن تکبیر، خواستن حاجت برای خود و برادران دینی است.

مکرمی‌فر گفت: ثبت این اثر معنوی با گستره ملی ایران مقدمه‌ای بر انجام بر پژوهش‌های مرتبط با آداب و رسوم، باورها، سنت‌ها و اعتقادات اقوام ایرانی و زمینه‌ای برای بازشناسی، حفظ وترویج آن‌ها در تمام کشور خواهد بود.

مدیرکل میراث فرهنگی در پایان یادآور شد: با توجه به غنای موضوع «زیارت رضوی» با گستره ملی و جهانی به پیشنهاد این اداره کل و همکاری مؤثر آستان قدس رضوی، موضوع فوق الذکر در تاریخ نهم دیماه سال ۱۳۹۸ به شماره ۲۰۱۵ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسیده و اکنون به استانداران سراسر کشور ابلاغ شده است.