خواص درمانی قارچ گانودرما چیست؟

جانقربان-شهرآرانیوز| قارچ گانودرما از مفیدترین و بهترین قارچ‌های جهان است که به‌دلیل داشتن خواص منحصربه‌فرد از زمان‌های گذشته به آن توجه می‌شده است. در گذشته این قارچ به‌‌طور طبیعی کشت می‌شد، اما با گذر زمان و شناخته‌شدن بیش از پیش این قارچ، نیاز بازار برای مصرف و به‌تدریج تولید و پرورش آن در محیط‌های کنترل‌شده نیز افزایش یافت.

تولید این قارچ در شهر مشهد نیز چند سالی شروع شده است و بازار روبه‌رشدی دارد و آینده خوبی برای این قارچ وجود خواهد داشت.

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشهد در گفت‌وگو با شهرآرانیوز در این زمینه گفت: قارچ گانودرما از محصولات غذایی بسیار محبوبی است که با یادگیری نحوه پرورش و کشت آن می‌توان سود چشمگیری به دست آورد.

امید طهماسبی‌زاده افزود: پرورش این قارچ در منزل یکی از شغل‌هایی است که می‌توان به‌عنوان کسب در آمد در خانه به آن نگریست. این قارچ از جمله قارچ‌هایی است که از نظر سلامتی و دارویی دارای اهمیت زیادی است و شرایط کشت و پرورش آن هم در کشور ما به‌خوبی امکان‌پذیر است. بنابراین می‌‌توان به‌عنوان شغل دوم یا روشی برای کسب درآمد در منزل به آن نگاه کرد.

وی اظهار کرد: این قارچ از کامل‌ترین موادغذایی در جهان است که ارزش تغذیه‌ای و درمانی بسیاری دارد و در طب سنتی چین و ژاپن از ۴۰۰۰ سال پیش استفاده می‌شده است. امروزه نیز به‌عنوان دارویی معجزه‌آسا برای بسیاری از بیماری‌ها در سراسر دنیا شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است.

وی گفت: این قارچ بو و طعم دل‌پذیری ندارد و خام آن قابل مصرف نیست. در کشورهای مختلف به‌غیر از چین، ژاپن و کره این قارچ به‌صورت ترکیب با سایر موادغذایی یا به‌صورت دم‌کرده با سایر نوشیدنی‌ها به‌ویژه قهوه استفاده می‏شود. محصولات تجاری قارچ گانودرما به‌صورت‌های مختلفی مانند پودر، مکمل غذایی و چای تولید می‌‏شود.

قارچی کاربردی در طب سنتی

از قارچ‌های گانودرما برای طب سنتی، درمان تومور و سرطان، تولید قهوه، چای، شکلات داغ، چای سبز و محصولات بهداشتی مانند صابون استفاده می‌شود.

تاکنون اشکال دارویی به شکل کپسول و پودر قارچ گانودرما تولید شده است که به‌عنوان مکمل غذایی در داروخانه‌ها فروخته می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی مشهد گفت: متداول‌ترین نوع مصرف قارچ‌های گانودرما استفاده از آن به‌عنوان دم‌نوش و همراه با دیگر گیاهان دارویی است.

این نوع قارچ به‌عنوان عصاره و پودر در چای‌، انواع قهوه و دسرها استفاده می‌شود. محصولات این نوع قارچ در بسته‌بندی‌های گوناگون عرضه و در بازار فروخته می‌شود.

واحدهای تولید و عرضه گیاهان دارویی نیز متقاضی خرید این نوع قارچ هستند و آن را به‌عنوان یک گیاه دارویی به مشتریان خود عرضه می‌کنند.

طهماسبی‌زاده اظهار کرد: این قارچ به‌صورت خشک آن اکنون با قیمت حدود ۴۵۰ تا ۷۵۰ هزار تومان برای هر کیلو خرید و فروش می‌شود و قیمت هر کیلو کمپوست این قارچ حدود ۵۰۰۰ تومان می‌باشد و از هر ۱۰۰ کیلو کمپوست بین ۲ تا ۳ کیلو محصول خشک تولید می‌شود.

وی افزود: از مزایای این قارچ این است که باتوجه‌به اینکه به‌صورت خشک عرضه می‌شود، برای مدت طولانی امکان نگهداری دارد و تولیدکنندگان می‌توانند تا مدت‌ها آن را انبار کنند و با صبر و حوصله و با قیمت مناسب بفروشند.

قارچی سازگار با آب‌وهوای مشهد

قارچ گانودرما با شرایط آب‌وهوایی شهرستان مشهد سازگار است و در صورت فراهم‌کردن شرایط مناسب رشد (دمای محیط، مواد غذایی، اکسیژن مناسب، غلظت یون کلسیم و...) در محیط‌های کوچک قادر به رشد است و بنابراین امکان درآمدزایی از پرورش این قارچ وجود دارد. از نظر شرایط آب‌وهوایی برای رشد این قارچ، تابستان به‌دلیل داشتن دمای بالا فصل مناسبی برای پرورش قارچ گانودرماست.

پرورش این قارچ به این صورت است که ابتدا باید کیسه‌هایی (۱۸ در ۲۵ سانتی‏متر) پر از کاه بهداشتی و تمیز (پلی پروپیلن) تهیه کنید. استریل‌بودن کاه باعث جلوگیری از بروز بیماری‏ها و رشد ترکیبات سمی در محیط کشت می‏شود. به جای استفاده از کاه برای کاشت قارچ می‌توان درون کیسه‌ها از خاک اره به‌علاوه ۱۰درصد سبوس برنج و 3درصد آهک استفاده کرد. در زمان اضافه‌کردن سبوس به محتویات کیسه باید به میزان رطوبت آن توجه داشته باشیم، زیرا رطوبت برای رشد این قارچ ضروری است.

علاوه بر سبوس گندم باید کلسیم فسفات و کلسیم کربنات هم به آن افزوده شود. در طول دوره پرورش قارچ، کیسه‌ها در تاریکی و در دمای ۲۵ درجه سانتی‏گراد نگهداری می‏شوند و سپس به اتاق کشت با دمای ۲۵ تا ۳۲ درجه سانتی‏گراد (همراه با دی‌اکسیدکربن بالا)، رطوبت بین ۸۵ تا ۹۵ درصد و روشنایی ۲۵۰ تا ۳۵۰ لوکس (واحد اندازه‌‏گیری روشنایی) قرار داده می‏شوند. آب باید هر روز ۴ تا ۵ مرتبه به محیط کشت اسپری شود. هوادهی مناسب برای جوانه‌زدن قارچ ضروری است.

لازم به ذکر است اکنون واحدهای تولید کمپوست این نوع قارچ نیز در شهرستان فعال هستند که کمپوست آماده را به تولیدکنندگان عرضه می‌کنند.

چگونه قارچ گانودرما پرورش دهیم؟

پس از خنک‌کردن کیسه‌ها زمان بذرپاشی همراه با دانه‌های گندم می‌رسد. این مرحله به‌صورت کاملا بهداشتی و با استفاده از هود بر روی کیسه‌ها انجام می‌شود. محل کشت این قارچ باید کاملا تاریک و دمای محیط کشت حدود ۲۸ سانتی‌گراد و با دی‌اکسیدکربن بالا باشد. ریسه‌های قارچ شامل جلینه، میسلیوم، نخینه‌های قارچ بعد از گذشت ۳ تا ۴ روز در کیسه‌ها مشاهده می‏شود. زمان برداشتن و بازکردن در کیسه‌ها بسیار مهم و حساس است.

زمانی که ریسه‌ها نیمی از کیسه را گرفته‌اند (نه بیشتر و نه کمتر) مناسب‌ترین موقع است. وقتی این اتفاق افتاد، قسمت بالای کیسه بریده می‌شود تا نتیجه بهتری گرفته شود. سپس کیسه‌ها به سالن تولید منتقل و بر روی قفسه‌ها قرار می‌گیرند. در این شرایط رطوبت باید ۸۵ درصد تا ۹۵ درصد باشد و آب ۴ تا ۵ بار در روز اسپری شود. یک تا دو هفته زمان می‌برد تا قارچ‌ها ظاهر شوند.

تشکیل کلاه قارچ زردرنگ نشان‌دهنده آن است که باید رطوبت کاهش یابد و هوای تازه به درون کیسه‌ها وارد شود. وقتی که کلاهک قارچ‌‏ها کاملا شکل گرفت، زردشدن لبه‌های آن‌ها نشان‌دهنده کاهش دما به زیر ۲۵ درجه سانتی‏گراد است. زمانی که کلاهک قارچ به رنگ قرمز نمایان شد، نشان‌دهنده کامل‌شدن دوره رشد و زمان برداشت است. بعد از آنکه قارچ‌ها را برداشت کردیم، برای رشد دوباره آن‏ها وضعیت محل نگهداری را به حالت اولیه برمی‏گردانیم.

رشد قارچ گانودرما کند است. هر دوره تولید این قارچ حدود 3 ماه زمان می‌برد که در 3 دوره یک‌ماهه برداشت می‌شود.