نگاهی به تأسیس و عملکرد لشکر ‌۵ نصر، از یگان‌های رزم موفق و پرافتخار دفاع مقدس

لشکر ‌۵ نصر با فرماندهی سردارانی همچون قالیباف و اسماعیل قاآنی و جان‌فشانی دلاوران رزمنده در عملیات‌های بزرگی همچون بدر، میمک، والفجر‌۸، کربلای‌۴ و کربلای‌۵ شرکت کرد و در غرب کشور و ارتفاعات سربه‌فلک‌کشید‌ه‌اش در عملیات‌های برون‌مرزی نصر و بیت‌المقدس و... افتخارات بزرگی رقم زد.

سیدحسن هاشمی | شهرآرانیوز - زمستان سال‌۱۳۶۱ که بیش از دو سال از تجاوز ارتش بعثی عراق به سرزمین جمهوری اسلامی ایران می‌گذشت، سازمان نیرو‌های نظامی ایران (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیرو‌های بسیج) در‌حال تحول و تکمیل عِده و عُده خود بودند و با بهره‌گیری از حمایت و حضور نیرو‌های مردمی، تیپ و لشکر‌های جدیدی تاسیس و پس از تکمیل کادر فرماندهی، وارد عرصه جهاد و عملیات می‌شدند. ازجمله این تدابیر، تشکیل لشکر جدیدی از نیرو‌های اعزامی استان خراسان بزرگ بود که بعدا «لشکر ۵ نصر» نام گرفت و در اواخر بهمن، از ترکیب سه تیپ امام جعفرصادق (ع) و امام موسی کاظم (ع) و تیپ بزرگ و عملیاتی جوادائمه (ع) تشکیل شد.

در‌واقع لشکر‌۵ نصر اولین لشکری بود که از سپاهیان استان خراسان و قبل از عملیات والفجر مقدماتی، تشکیل شد. سازمان‌دهی با حسن باقری‌افشردی، فرمانده قرارگاه نصر، بود، اما عملیاتِ در‌شرفِ انجام، سبب شد تشکیل رسمی و معارفه افراد به بعد موکول شود. حسن باقری تنها ۱۰ روز عهده‌دار این مسئولیت بود که به شهادت رسید و کار به حمزه حمیدنیا واگذار شد. با آغاز سال ۱۳۶۲ لشکر با فرماندهی مرتضی قربانی در والفجر ۳، اولین عملیات خود، شرکت کرد، عملیاتی که منجر به آزاد‌سازی شهر مهران شد.

۵ نصر که از لشکر‌های آفندی و خط‌شکن جبهه‌ها به‌شمار می‌رفت، در مناطق مختلف عملیاتی جنوب، اعم از پدافندی و آفندی، نقش‌آفرینی می‌کرد و در عملیات بزرگ و غرورآفرین خیبر در اسفند ۱۳۶۲ با فرمانده جدیدش محمدباقر قالیباف حضور فعال و موثری داشت و توانست اهداف و مناطق واگذار‌شده به این لشکر را تصرف کند و با اقتدار، پیروزی دیگری را برای رزمندگان اسلام رقم بزند.

این لشکر سرافراز با فرماندهی سردارانی همچون قالیباف و اسماعیل قاآنی و جان‌فشانی دلاوران رزمنده در عملیات‌های بزرگی همچون بدر، میمک، والفجر‌۸، کربلای‌۴ و کربلای‌۵ شرکت کرد و در غرب کشور و ارتفاعات سربه‌فلک‌کشیده گرده‌رش، الاغلو، گلان و قمیش (منطقه عمومی پیرانشهر) در عملیات‌های برون‌مرزی نصر و بیت‌المقدس و... نیز افتخارات بزرگی رقم زد.

یاوران ۵ نصر

لشکر‌۵ نصر برای اجرای ماموریت‌های محوله، گردان‌های عملیاتی و خط‌شکن بزرگی همچون حزب‌ا...، نصرا...، یدا...، سیف‌ا...، روح‌ا...، اسدا...، عبدا... و... در‌اختیار داشت که فرماندهان اغلب این گردان‌ها در عملیات فوق‌الذکر به درجه رفیع شهادت نائل شدند، مثل عملیات بزرگ کربلای‌۵ که در آن، هر گردان چند فرمانده شهید داد؛ فرماندهانی که یکی پس از دیگری قبول مسئولیت می‌کردند و در اجرای ماموریت به فیض عظیم شهادت می‌رسیدند، اما اجازه نمی‌داند که ماموریت و انجام عملیات با مشکل روبه‌رو شود.

یاوران صلح

پس از اتمام جنگ تحمیلی، این لشکر پرافتخار به مشهد مقدس نقل مکان کرد، اما خدماتش همچنان ادامه یافت، چه در‌زمینه‌های امنیتی‌نظامی در سرکوب اشرار و قاچاقچیان شرق استان و شرق کشور و چه در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و عمرانی و با اجرای پروژه‌های عظیم راه‌سازی در نقاط مرزی شرق کشور، کمک فراوان به آبادانی استان کرد. پیش از این هم لشکر بزرگ ۵ نصر دارای گردان‌های مهندسی، مخابرات، بهداری، ادوات و زرهی و واحد‌های تخصصی طرح و عملیات و اطلاعات و تخریب و همچنین واحد‌های پشتیبانی و ستادی مقتدری بود که همه این گردان‌ها و واحد‌ها در طول حیات خود، حماسه‌ها خلق کرده و شهدای بزرگی تقدیم اسلام و میهن اسلامی کردند. یادشان گرامی و راهشان پر‌رهرو باد.

جا دارد اینجا با ذکر نام شهیدانی همچون علی‌اصغر محراب، برادران عامل، جوان، سیدحسن هاشمی‌زو، محمدرضا ارفعی، مهدی میرزایی، مهدی فضل‌خدا، مسعود توکلی، سیدمحسن حسنی، محمدعلی قدمیاری، سیدعلی‌اصغر درودی‌نایب، رجبعلی نجفی، غلامرضا جنگی، محمدقاسم موحدی محصل‌طوسی، هاشم بندار، حسن غفوریان، محمدعلی پلیان، ابراهیم محبوب، سیدمهدی فاضل‌الحسینی، حسن انفرادی‌حسن‌آباد، علیرضا آزمایش، گل‌محمد غزنوی، حسین جوان نامی، رضا خضرائی‌راد، سیدمحمود حسینی ادیب، محمدحسن حسین‌زاده، سیدابراهیم شجیعی، مهدی حشمتی‌فر، محمود ساعدی، حسین امینی‌مقدم، محمد‌باقر صادق‌جوادی و‌... از ایثارگری‌های این دلاورمردان تجلیل کنیم.

مردانی که میدان را خالی نمی‌کردند

دکتر محمدباقر قالیباف
رئیس مجلس و فرمانده لشکر ۵ نصر در دوران دفاع مقدس

قرار بود بچه‌های لشکر خط‌شکن ۵‌نصر در عملیات والفجر‌۸ شرکت کنند. در این عملیات حدود سه‌ردیف موانع خورشیدی وجود داشت که ارتفاعش از قد نیرو‌ها بلندتر بود.

از حدود یک سال پیش می‌دانستیم که می‌خواهیم در این منطقه عملیات کنیم و آگاه بودیم که چقدر دشوار است. برای این عملیات باید افرادی را انتخاب می‌کردیم که صددرصد آماده شهادت باشند و ۹۰‌روز قید تماس با خانواده را بزنند و پس‌از ۹۰‌روز نیز وارد عملیات شوند. پیش از عملیات در اهواز حدود ۴ تا ۵‌هزار نفر از بچه‌های بسیجی لشکر جمع شده بودند و من برای آن‌ها سخنرانی می‌کردم.

وقتی که شرایط را اعلام کردیم، حدود هزار و ۵۰۰‌نفر بلند شدند و گفتند که ما هستیم. هر شرایط سختی گذاشتیم از این تعداد کم نشد. ما تنها به ۵۰۰‌نفر نیاز داشتیم؛ بنابراین در حمیدیه اهواز اردوگاه زدیم و دوره آموزشی را بسیار سخت گرفتیم. دوباره جلسه گذاشتیم و توانستیم حدود ۵۰۰‌نفر را هر‌طور شده کم کنیم، اما باز حدود هزار نفر باقی ماندند.

کار به نحوی پیش رفت که وقتی بچه‌ها می‌خواستند موانع خورشیدی را منفجر کنند، یکی کنار موانع ایستاده بود و تعدادی دیگر هم‌زمان با آرپی‌جی، سنگر عراقی‌ها را هدف می‌گرفتند؛ چرا‌که اول باید خط را منهدم می‌کردیم. تعدادی هم وسط آب با تیربار و تجهیزات حضور داشتند و از کنار به‌صورت هم‌زمان به مواضع دشمن حمله کردند. دلاوری و سرعت عمل بچه‌های لشکر‌۵ نصر به حدی بود که فقط در ۱۵‌دقیقه به همه اهداف رسیدیم. ضمن اینکه آن شب یک شهید بیشتر ندادیم تا به خط رسیدیم.

*برگرفته از سخنرانی در حاشیه بازدید از مناطق عملیاتی - ۱۲ فروردین ۹۲