نایاب‌شدن دوباره سفته و سردرگمی متقاضیان وام

سعیده ساجدی‌نیا / شهرآرانیوز - سفته این روز‌ها به یکی از معضلات مردم تبدیل شده است. آن‌هایی که چک ندارند، معمولا سفته را برای ضمانت و راه‌انداختن کارشان تهیه می‌کنند، مبلغ کمی می‌دهند و آن را می‌خرند و کارشان را راه می‌اندازند. اما اکنون، سفته‌فروشی در بانک‌ها به یک چالش تبدیل شده است؛ چالش برای فروشندگان و البته خریداران.

آن‌گونه که مراجعات مردم به شعب بانک‌ها نشان می‌دهد، سفته‌هایی با ارزش پایین در بانک‌ها نایاب شده است. باجه‌نشینان، اما می‌گویند این مشکل به‌دلیل تغییریافتن مبالغ سفته و چاپ جدید بروز کرده است.

بازنشسته یکی از ارگان‌های نظامی درباره نایاب‌شدن سفته دست‌کم در یکی‌دو ماه گذشته می‌گوید: با کلی پیگیری و نامه‌نگاری از طرف مرکزی که اکنون در آن مشغول به‌کار هستم، قرار شد ۱۰ میلیون تومان وام ضروری از بانک رسالت بگیرم. همه کار‌های پرونده وام را هم انجام دادیم و فقط قسمت تحویل سفته ماند! اما بیش از ۲ هفته به هر شعبه‌ای از بانک ملی مراجعه می‌کردم، اظهار می‌کردند «نداریم!»

او ادامه می‌دهد: این در حالی است که به توصیه یکی از دوستان به دکه مطبوعات نزدیک خانه مراجعه کردم و در نهایت تعجب متوجه شدم گویا انواع سفته را دارند، اما همین کمبود‌ها موجب شده است سفته را دوسه برابر قیمت واقعی به متقاضیان بفروشند. با اینکه مبلغ وام خیلی برایم ضروری بود، پول زور ندادم و منتظر می‌مانم تا از خود شعبه بانک خریداری کنم.

 

 

متقاضی دیگری که خانم جوانی است با انتقاد از برخی سوءمدیریت‌ها می‌گوید: معلوم نیست دوباره قحطی کاغذ آمد یا وسط مشکلاتی که به‌ویژه بعد از شیوع کرونا بر سر مردم سرازیر شد، مسئولان مربوط حواسشان به چاپ مجدد سفته نبوده است؟! علت هر چه باشد، واقعا قابل قبول نیست که در این اوضاع افزایش ابتلا به کرونا، این‌طور سرگردان پیداکردن سفته باشیم!

همسر او می‌گوید: خودرو نداشتیم و به‌دلیل آلودگی‌هایی که وسایل نقلیه عمومی و قطارشهری سلامتی خود و فرزندانمان را تهدید می‌کرد، تصمیم به خرید خودرو برای رفت‌وآمد‌های اجباری گرفتیم. از این رو مجبور شدیم طلا‌های همسرم را بفروشیم، مبلغی هم قرض کنیم و باقی را از طریق درخواست وام ۵۰ میلیون تومانی تأمین کنیم، اما چشمانتان روز بد نبیند. با افزایش نجومی قیمت خودرو باتوجه‌به اینکه همه کار‌های وام انجام شده بود و بانک مرجع اعلام کرد دوسه روز بعد از وصول سفته، مبلغ مدنظر را واریز خواهد کرد، گفتیم تا قیمت‌ها بالاتر نرفته است، پول قرض کنیم و از محل وام در چند روز آن را تسویه کنیم. اما متأسفانه خوردیم به کمبودی که دوباره ایجاد شده بود و برایمان دردسر شد و حسابی بی‌اعتبار شدیم!

 

یکی دیگر از جست‌وجوگران سفته در بانک ملی نیز می‌گوید: جالب است در این مدت نایاب‌شدن سفته، اگر کفش آهنی به پا و همه جا پرس‌وجو می‌کردی، ممکن بود برای مبالغ زیاد سفته پیدا کنی، اما برای وام‌های زیر ۵۰ میلیون به‌هیچ‌وجه سفته نبود!

او اضافه می‌کند: وقتی علت را جویا می‌شدم، می‌گفتند، چون بعد از کرونا انواع وام‌ها رونق گرفت و آمار متقاضیان به یک‌باره افزایش پیدا کرد، به همین دلیل سفته نایاب شد. از طرفی به‌دلیل تورم زیاد دیگر مبالغ پایین به کار مردم نمی‌آید و سفته برای وام‌های ۱۰ میلیونی و ۳۰ میلیونی دیگر چاپ نمی‌شود. سؤالم از مسئولان این است که آیا از آمار تقاضا‌های وام بی‌اطلاع بودند؟! چرا نباید به میزان لازم سفته در اختیار بانک ملی باشد که مردم به پرداخت هزینه‌های چندبرابری برای خرید سفته از بازار آزاد مجبور نشوند؟!

برای پیگیری مطالبه مردم راهی چند شعبه بانک ملی در نقاط مختلف شهر می‌شویم. بخش اعتبارات بیشتر شعب همان ابتدا اعلام می‌کنند که «سفته نداریم!»‌

می‌پرسم تا کی این وضع ادامه دارد؟ مگر نه اینکه بانک باید پیگیر مشکل مردم باشد؟! پاسخی که داده می‌شود این است: بانک صرفا عاملیت فروش دارد و چاپ، توزیع، مبلغ و درصد فروش سفته با سازمان اوراق بهادار است.

به شعبه بانک ملی حوالی محدوده بولوار جانباز می‌رویم. درباره خرید سفته مورد نیاز وام ۱۰ میلیون تومانی پرس‌وجو می‌کنیم. متصدی مربوط می‌گوید: اکنون فقط تعداد محدودی سفته ۵۰ میلیون تومانی داریم! اگر کارتان ضروری است، می‌توانید همین را بخرید و برای اینکه خیالتان راحت باشد، هنگام تحویل به بانک پرداخت‌کننده وام، روی آن درج شود «تا مبلغ ۲۰ میلیون تومان!»

 

او درباره تفاوت قیمتی انواع سفته برای وام‌های ۵۰ و زیر ۵۰ میلیون تومان توضیح می‌دهد: خیلی تفاوت قیمت ندارند. مبلغ سفته مورد نیاز را در نیم درصد ضرب کنید و بعد تقسیم بر ۱۰۰۰، قیمت سفته مشخص می‌شود.

شعبه دیگری از بانک ملی در جنوب مشهد هم وضعش به همین شکل است. مسئول بخش اعتبارات بانک می‌گوید: بیش از یک‌ماه، هر روز پیگیری می‌کنیم، اما هنوز به جواب مشخص یا نتیجه خاصی نرسیده‌ایم!

او با اشاره به اینکه «برای هر یک میلیون تومان وام، ۵۰۰ تومان سفته باید تهیه کرد»، اظهار می‌کند: اکنون سفته ۲ میلیون تومانی داریم که می‌توانید ببرید اداره دارایی و تا مبلغ سفته، برای وام مدنظرتان مهر بزنند و تبدیل کنند.

مسئول شعبه دیگری از بانک ملی در منطقه مرفه‌نشین شهر نیز درباره شرایط به وجود آمده می‌گوید: خانم بروید از اداره دارایی پیگیری کنید. هر بار سفته نایاب می‌شود، دلیلی را مطرح می‌کنند، یک بار کمبود کاغذ و این بار هم معلوم نیست پای کاغذ در میان است یا مسئله دیگری موجب این سردرگمی شده است.

در میان شعبه‌هایی که پیگیر خرید سفته شدیم، یکی از شعب محدوده احمدآباد بیان کرد که «سفته داریم، اما به میزان محدود!»

متصدی مربوط تأکید می‌کند اگر لازم دارید، زودتر مراجعه کنید، زیرا در دوسه روز تمام می‌شود!

وقتی درباره علت این کمبود از او می‌پرسیم، می‌گوید: شاید می‌خواستند سفته‌های شعب تمام شود تا به‌زودی سفته‌های الکترونیکی که اطلاع‌رسانی کرده‌اند، جایگزین شود. اگر هم می‌بینید برخی دکه‌های شهر سفته دارند، قطعا مربوط به الان نیست و از گذشته دپو داشته‌اند و اکنون که سفته در بانک‌ها ناموجود شده، فرصتی برای آن‌ها پیش آمده است که از نیاز مردم سوءاستفاده کنند و با قیمت‌های بیشتر بفروشند.

در پایان این گزارش به سراغ شعبه مرکزی بانک ملی مقابل باغ ملی می‌رویم. خوشبختانه از شارژشدن سفته خبر می‌دهند و می‌گویند: توزیع در شعب از دیروز (سه‌شنبه اول مهرماه) آغاز شده و احتمالا در دوسه روز آینده به شعب باقی‌مانده نیز می‌رسد!

مردم و متقاضیان وام در این روز‌های سخت کرونایی در شرایطی با این معضل دست به گریبان‌اند که دی‌ماه ۹۸، بار دیگر نایاب‌شدن سفته در شعب بانک ملی موجب شد به وزیر تذکر داده شود.

حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر، به فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، به‌علت کمبود سفته در بانک‌های ملی سراسر کشور تذکر داد و گفت: جناب وزیر! چند ماهی است مردم در مراجعه به بانک ملی برای خرید سفته با این جمله مواجه می‌شوند که به‌دلیل مشکل تأمین کاغذ، اداره دارایی قادر به چاپ و در اختیار گذاشتن سفته نیست و کار بانک ملی صرفا فروش و توزیع سفته است. این در حالی است که جوانان جویای کار برای سپردن سفته به کارفرما و مردم برای دریافت تسهیلات بانکی موظف به تودیع وثیقه از نوع سفته نزد بانک‌ها هستند. بانک ملی و مراکز فروش سفته نیز فقط سفته‌های با قیمت بالا را در اختیار دارند. به‌عبارتی مثلا برای دریافت تسهیلات ۵ میلیون تومانی چاره‌ای جز خرید سفته ۵۰ میلیون تومانی وجود ندارد، یعنی اجحاف در حق مردم و تضییع حقوق افراد ضعیف و متوسط جامعه. لطفا به فوریت تمهیدی بیندیشید مشکل یادشده حل شود و مردم را از سرگردانی نجات دهد.

در همین حال ۲۹ شهریور ۹۹، معاون فناوری اطلاعات بانک ملی با اشاره به ارائه تسهیلات با سفته الکترونیکی، گفته است: بیش از ٨۰۰۰ پرونده تسهیلاتی را بدون اینکه افراد نیازی به مراجعه به شعب بانکی ملی پیدا کنند، تکمیل و تسهیلاتشان را پرداخت کردیم.
مسعود خاتونی با اشاره به پیاده‌سازی امضای دیجیتالی در بخش ارائه تسهیلات برای کسب‌وکار‌های آسیب‌دیده از کرونا گفت: در یک ماهی که این فضا مهیا شده، بیش از ۵۰ هزار امضا برای مشتریان صادر شده است و با این شیوه تا پایان شهریورماه از ۱۰۰ هزار امضا رد خواهیم شد. در شرایط فعلی از صفر تا ۱۰۰ پرونده تسهیلاتی را مشتری انجام می‌دهد، اگر نیاز باشد سفته الکترونیکی تهیه می‌کنند، پای آن تمبر الکترونیکی الصاق می‌کنند و در پایان نیز پیام‌های لازم ردوبدل می‌شود و شخص متقاضی تسهیلات را دریافت می‌کند و به این ترتیب متقاضی در کمتر از ۲ دقیقه می‌تواند تسهیلات خود را دریافت کند و برای کسی که آشنایی کمتری دارد در ۱۰ دقیقه تکمیل می‌شود.
به‌گفته او، در کنار صدور امضای دیجیتالی برای پرداخت تسهیلات مربوط به کسب‌وکار‌های آسیب‌دیده از کرونا تاکنون بیش از ۲۰ هزار فقره سفته و بیش از ۳۰ هزار تمبر به‌صورت دیجیتالی صادر شده است.