نگاهی به پل ناممکن «بعثت» که برای پشتیبانی روی اروند احداث شد

سیدهاشم بنی‌هاشمی | شهرآرانیوز - پل از ۵۰۰۰ لوله به طول ۱۲ متر، دارای قطر ۱۴۲ سانتی‌متر، ضخامت ۱۶ میلی‌متر از نوع فولاد به وزن ۷ تن تشکیل شد که به‌وسیله بیش از ۱۷۰۰ کفی به رودخانه آورده شدند. لوله‌ها در هر ردیف توسط اتصالات گوشواره‌ای به یکدیگر متصل می‌شد. هر ردیف روی ردیف قبلی به‌گونه‌ای قرار می‌گرفت که شبکه‌ای لانه‌زنبوری به‌وجود می‌آورد. روی آخرین ردیف با قراردادن لوله‌هایی با قطر متفاوت، تراز شده و سپس آسفالت ریخته می‌شد.

 

 

 

ابتدای جنگ، عراق برای اشغال آبادان از اروند عبور نکرد. عراقی‌ها بااینکه از پشتیبانی تسلیحاتی کافی برخوردار بودند، می‌دانستند که از اروند نمی‌توان عبور نظامی کرد. اروند برخلاف بیشتر رودخانه‌های دنیا، ۲ بار در روز جذر دارد و ۲ بار مد. تمام تغییرات و تلاطمات آب خلیج فارس، به‌علاوه آب رودخانه‌های کارون، دجله و فرات روی آب اروند تأثیر می‌گذارد. این شرایط از اروند، رودی ساخته با سرعت آب تا ۷۰ کیلومتر در ساعت، اختلاف ارتفاع ۳ متری آب در زمان جزرومد، جریان‌های نامنظم گردابی و وضعیتی غیرقابل‌پیش‌بینی.

 

 

 

بلافاصله بعد از نتیجه دادن عملیات والفجر ۸، باید یک راه ارتباطی بین خاک خودمان و شهر فاو که تازه دست رزمندگان اسلام افتاده بود، ایجاد می‌شد. رزمندگانی که در فاو بودند، باید از نظر امکانات و نیرو پشتیبانی می‌شدند؛ چراکه عراق تمام توانش را برای پس‌گرفتن فاو گذاشته بود. قبل از والفجر ۸، پل‌هایی روی اروند زده بودند، اما اروند هیچ‌کدام را تحمل نکرده و همه را بلعیده بود. یک پل ساخته بودند به نام پل فجر، که شب‌ها نصبش می‌کردند و روز‌ها جمع می‌شد. این پل نیز چندان کارآمد نبود؛ باید پلی ساخته می‌‎شد که محکم و مطمئن باشد و بتوان با آن در شبانه‌روز تجهیزات و تدارکات و مهمات را به‌آسانی به آن طرف آب رساند. پلی که درمقابل اروند وحشی مقاومت کند، دراثر حمله‌های عراق به‌سرعت قابل ترمیم و بازسازی باشد و مهم‌تر از همه به‌سرعت احداث شود.

 

 

 

کار احداث پل بعثت در روز مبعث پیامبر (ص) در سال۶۵ شروع شد و حدود ۶ ماه به طول انجامید. شهید مهندس پورشریف، مسئول ستاد مهندسی رزمی قرارگاه کربلا، طرح این پل را داده و پروژه کار جمعی مهندسان بود و اصلا نمونه ثبت‌شده‌ای از آن، در تاریخ نظامی دنیا و در تاریخ غیرنظامی نداریم. پل بعثت فرایند طراحی و اجرایی داشت. مسئله این بود که چطور یک لوله به قطر ۵/۱ متر و با وزن حدود ۷تن را روی آب شناور نگه داریم و طوری سروته آن را ببندیم که به‌آسانی هم باز شود. من در مقطعی وارد شدم و تغییراتی در طرح‌های اولیه برای رفع مشکل شناوری پل دادم و مدیر اجرایی شدم.

 

 

 

لوله‌ها با اتصالات متحرک به هم متصل می‌شدند و از اسکله‌ای که برای همین منظور ساخته شده بود، به داخل آب هدایت می‌شدند. برای شناورکردن لوله‌ها، دو طرف آن‌ها را پارچه‌های برزنتی می‌بستیم که لوله‌ها در آب غرق نشوند. بعد در محل موردنظر در لوله‌ها را باز می‌کردیم تا لوله‌ها به زیر آب بروند و لوله‎‌ها غرق می‌شدند و چیزی دیده نمی‌شد. کم‌کم این لوله‌ها در بستر رودخانه آماده شدند و تازه زمانی‌که روی کار آمدند، دشمن متوجه شد و بمباران‌هایش را شروع کرد. البته ما بیشتر اوقات، شب‌ها کار می‌کردیم و موفق شدیم روی پل را آسفالت کنیم و تردد صورت می‌گرفت. هروقت هم که بمباران صورت می‌گرفت، تنها آسفالت خراب می‌شد. پل طوری طراحی شده بود که اگر بخشی از آن آسیب می‌دید، به‌سرعت توسط گروه‌های مهندسی قابل بازسازی و ترمیم بود. ماه رمضان، عطش و گرما و خستگی، و خطر فعالیت در منطقه جنگی، هیچ‌کدام مانع از تیم ۱۳۰۰ نفره مهندسی جهاد نشد تا شاهکار مهندسی‌رزمی تاریخ دفاع مقدس کامل شود و تمام جهان را متعجب کند.