درباره سانسور رقابت‌های ورزشی به بهانه پخش‌نشدن شادی پس از گل عیسی آل‌کثیر

محمدناصر حق‌خواه | شهرآرانیوز؛ کارکنان و مدیرانش، مجموعه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند را مرغ عزا و عروسی می‌دانند و منتقدان و مخالفان، آن را سازمانی عریض وطویل با بودجه هنگفت می‌دانند که با وجود گستره مخاطب زیاد و امکان اثرگذاری ناکارآمد است. اما اگر نه در مقام منتقد و نه مدافع و به عنوان یک ناظر بیرونی به صداوسیمای ایران نگاه کنیم، این سازمان از بیرون بهترین، راحت ترین، کم خطرترین و البته در بعضی جا‌ها محق‌ترین نهاد کشور برای هجمه و انتقاد است. رسانه‌ای که با پول همه مردم اداره می‌شود و به طبع همه مردم برای خود و نظرهایشان دنبال سهمی در آن هستند و البته که در صورت هر قصوری خود را برای انتقاد از آن محق می‌دانند. تقریبا همه طیف‌های گوناگون سیاسی و افراد با سطوح مختلف تحصیلی و عقاید گوناگون اجتماعی به تلویزیون و رادیو انتقاد‌هایی دارند و اگر از زاویه دید هر کدام به ماجرا بنگریم، می‌توانیم به آنان حق بدهیم.

 

اما یادداشت امروز نه درباره کلیات اتفاقات صداوسیما از منظر مشکلات اداری این سازمان عریض وطویل یا بحث‌ها و انتظار‌های سیاسی و شکل فرهنگ سازی و الگو‌های برنامه سازی است، بلکه درباره مسئله سانسور رقابت‌های ورزشی یا مسائل مربوط به ورزش در صداوسیمای ایران است. یاداشتی که شاید اگر گل عیسی آل کثیر به السد‌قطر و شادی پرشورش پس از این گل نبود، در زمانی دیگر نوشته می‌شد!

بازی یک هشتم لیگ قهرمانان آسیا و تنها نماینده باقی مانده ایران و یک بازی پرشوروحرارت که یک گل دقیقه آخری در آن می‌توانست آتشی در جان هواداران بیندازد. سناریو دقیق همین طور پیش رفت و گل دقیقه ۸۸ می‌توانست همان آتش معهود باشد، اما این آتش ناقص سوخت!

 

اوضاع طوری پیش رفت که بینندگان تلویزیون حتی تا چند ثانیه اول از گل شدن توپ مطمئن نبودند! هیجانی که باید با فریاد‌های پس از گل خالی می‌شد، با شک به اینکه آیا داور خطا گرفت و سؤال‌های مثل چی شد یهو؟ برای مدتی خاموش شد تا اینکه پس از بازی و در‌های لایت‌هایی که مستقیم از شبکه‌های تلویزیونی دیگر گرفته شد، فهمیدیم عیسی آل کثیر پس از به ثمر رساندن گل برتری و صعود پرسپولیس در آن دقیقه و در آن بازی حساس لباسش را از تن بیرون آورده و به شادی پرداخته است.

 

البته برای این کاره‌هایی که سال هاست رقابت‌های ورزشی را از صداوسیما دنبال می‌کنند، دیدن این نوع سانسور‌ها طبیعی و اتفاق بعد از گل در همان ثانیه‌های اول قابل حدس بود. قطعا پیراهنی از تن به در شده که باتوجه به تأخیر چندثانیه‌ای پخش زنده، ناظر هم زمان پخش ترجیح داده است با پخش تکرار صحنه، تماشاچیان در منزل این صحنه را نبینند! اما چرا تماشاچیان چندین وچندساله تلویزیون این قدر راحت می‌توانند چنین اتفاقی را حدس بزنند و راحت هم با آن کنار بیایند؟ دلیلش تجربه است! تجربه‌ای که نمونه‌های مشابه و البته تاحدی غیرمشابهش را در ادامه مطلب خواهید خواند.

 

---

ببینید: فیلم گل بدون سانسور عیسی آل کثیر برای پرسپولیس مقابل السد قطر

تأخیر چندثانیه‌ای در پخش زنده مسابقات ورزشی چیز تازه‌ای نیست، اما گاهی این تأخیر‌ها به قطع ووصل مدام و روی اعصاب بیننده رفتن تبدیل می‌شود، چون در مسابقاتی مثل والیبال که جریان بازی هر چند ثانیه یک بار قطع می‌شود و بازیکنان برای سرویس زدن پشت توپ می‌روند، زمان بیشتری برای پرداختن کارگردان تلویزیونی به هواداران پیش می‌آید و سانسور‌ها هم دقیقا از همان جاست که آغاز می‌شود.

 

چون این نشان دادن تماشاچیان مثل فوتبال هر چند دقیقه یک بار نیست و دفعات پخش تصاویر آهسته و تکراری بالا می‌رود. این موضوع به شدت روی اعصاب تماشاچیان می‌رود. نمونه اش دوره اوج پخش بازی‌های والیبال تیم ملی بود که تقریبا بین تصویر‌های آهسته والیبال هم می‌دیدیم. برای همین هم تصویر هم وطنی که در یکی از این مسابقات به اشتباه! چند ثانیه‌ای روی آنتن رفت، صاحب حساب فیس بوکی با همان عکس شد و کلی توئیت و استاتوس فیس بوکی درباره اش زده شد و در دوره‌ای یکی از اسطوره‌های مجازی بود!

 

البته شهرت آن هم وطن احتمالا از گرگ روی نشان باشگاه رم بیشتر نیست، چون اگر یادتان باشد، همین یک سال پیش بود که در شبکه ۳ سیما لوگو باشگاه رم را که در آن گرگی به فرزندش شیر می‌دهد، کلا به شکلی دیگر نشان داده بودند که علاوه بر مضحک بودن و واکنش‌های طنز مردم، باعث شد حساب رسمی رم به زبان فارسی در توئیتر راه اندازی شود! البته شاید شانس آوردیم که سانسور کریستیانو رونالدو پس از به ثمر رساندن آخرین پنالتی در فینال لیگ قهرمانان اروپا به گوش خود او نرسید و شاید الان صفحه رونالدو به فارسی هم داشتیم!

به هرحال چه به این موضوعات بخندیم، چه در شبکه‌های مجازی درباره آن جوک بسازیم و چه نه، این اتفاقی تکراری و حالا دیگر عادی در صداوسیمای ماست که معلوم نیست دقیقا بر اساس کدام قانون یا نظر‌های چه کسانی اتفاق می‌افتد. شاید آن طور که عزت ا... ضرغامی، رئیس اسبق صداوسیما، در یک سخنرانی گفت: «هر چیزی نشان دهند یا ندهند، منتقدی پیدا می‌شود و تلفن روی میز رئیس سازمان یک بار به صدا درمی آید!» شاید این اتفاق‌ها هم پیشگیری از زنگ خوردن تلفن هاست!