یادداشتی به مناسبت مرگ کارتونیست آرژانتینی، خواکین سالوادور لاوادو ملقب به «کینو»

امیرمنصوررحیمیان | شهرآرانیوز - وقتی تفکر و بینش یک آدم وسیع، بزرگ و زیبا باشد، وقتی ابزاری مثل هنر یا ادبیات یا هر چیز دیگری را برای بیان آن‌چیز‌هایی که در جانش می‌گذرد پیدا بکند، وقتی فیلسوفی در هیبت یک هنرمند در می‌آید تا مفاهیم پیچیده فلسفی را بیان کند، آن هنگام است که دیگر هیچ‌چیز نمی‌تواند جلوی نشر تفکراتش را بگیرد. فرقی هم نمی‌کند که آن آدم در اتاقی کوچک در خانه‌ای گوشه‌ای از تهران باشد یا دفتری خاک گرفته در قفقاز یا در خانه‌ای در «بوینس آیرس»، آن‌وقت است که آن تفکر و زیبایی تفکر او مثل باران در همه‌جای دنیا می‌بارد. «خواکین سالوادور لاوادو» -کینو- یکی از همین آدم‌ها بود. هنرمند کاریکاتوریستی که در کشور دور و بعید آرژانتین زندگی می‌کرد و همین سه روز قبل چشمانش را برای همیشه به روی دنیا بست. کینو را همه آدم‌هایی که دستی بر آتش هنر و طنز ترسیمی –کاریکاتور- دارند به خوبی می‌شناسند، از آثار او الهام گرفته‌اند و تحت تاثیر قلم قدرتمند او بوده‌اند.

ولی آثار کینو نه فقط مربوط به این دسته از هنرمندان و هنردوستان که برای همه آدم‌ها ست. هنرمندی بزرگ و اصیل با فلسفه و تفکر درخشانی که در جان او لانه داشت و سعی می‌کرد بی‌پیچیدگی بیانش کند. او متولد هفده ژوئیه سال ۱۹۳۲ در «من‌دوزا»‌ی آرژانتین است.

او را از همان کودکی ‏ «کینو» صدا می‌زدند -نامی ‏که بعد‌ها در کنار همه آثارش دیده می‌شود- او در ابتدا تحت آموزش عمویش که تصویرگر ‏موفقی هم بود، قرار گرفت. در سیزده سالگی پس از مرگ مادرش، وارد دانشکده هنر شد. اما پس از گذشت ‏سه سال، تحصیلات خود را نیمه‌کاره رها کرد و به صورت حرفه‌ای به دنیای کارتون و کاریکاتور پیوست. کینو در بیست‌ودوسالگی با سفری که از زادگاهش به «بوینس آیرس» در آرژانتین داشت، حرکتی را آغاز کرد که سرانجام دنیا را تسخیر نمود. او کارش را با تهیه پوستر‌های تبلیغاتی برای یک شرکت تجاری آغاز کرد. نخستین کارتون او در ‏مجله هفتگی «استواس» به چاپ رسید که آغازی بود برای انتشار بقیه آثارش در مطبوعات ‏آرژانتین. این فعالیت‌ها ادامه داشت تا این‌که کتاب طنز او با نام «ماندو کینو» در ۱۹۶۳ به چاپ رسید.

پس از آن با معرفی شخصیت‏ «مافالدا» در قالب کمیک استریپ که به صورت سریالی از‌سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۳ در روزنامه‌های ‏آرژانتین منتشر می‌شد، محبوبیت و شهرت فراوانی به‌دست آورد. کتاب‌های متعدد او با شخصیت ثابت و مشهورش به‌نام «مافالدا» با تیراژ‌های بالا عملا در سراسر جهان ترجمه و منتشر شده است. مافالدا دختر خردسالی است که نگران آینده ‏بشر و صلح جهانی بود و علیه بی‌عدالتی و زشتی‌ها طغیان کرد. انتشار این سلسله داستان‌های ‏کمیک در آمریکای لاتین و بسیاری از کشور‌های اروپایی از او چهره‌ای جهانی ساخت؛ هنرمندی که ‏استعداد فوق‌العاده‌ای در خلق شوخی‌های اجتماعی دارد.

 

طنزی که هوش و ذکاوت خواننده را از ساده‌ترین جنبه بشری اش برمی انگیزد. کینو با سبک و سیاق ویژه‌ای که در آثارش نهفته و با وسواسی خاص که در آثارش مشاهده می‌شود، توانسته بود شهرتی جهانی پیدا کند. او با آثاری که در تمام زوایای آن نکته‌ها و مضامین طنزآمیزی نهفته است حامل پیام‌های منطقی در مورد مشکلات پیچیده جهان معاصر بود. کار‌های او عمدتا خطی و سیاه و سفید بود و با مفاهیم ساده سعی می‌کرد با آدم‌هایی که تا به حال کاریکاتور و کارتون هم ندیده‌اند ارتباط برقرار کند. فیلسوفی که جهان را خطی می‌دید و پیچیده‌ترین مفاهیم را در چند کادر توضیح می‌داد.