پیروزی احتمالی «بایدن» چه تأثیری بر بازار دلار، خودرو، طلا و بورس دارد؟

مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمد و به احتمال زیاد «بایدن» انتخابات آمریکا را می‌برد و اکنون بیشتر دلالان، فروشنده دلار و سکه شده‌اند. از ظهر پنجشنبه ۱۵ آبان ۹۹ که خبر پیروزی نامزد حزب دموکرات آمریکا در چند ایالت کلیدی منتشر شد، روند نزولی قیمت‌ها در بازار‌های مالی ایران آغاز شد. درحالی‌که اغلب نظرسنجی‌ها از کاربران ایرانی، حکایت از گمانه‌زنی درباره انتخاب مجدد «ترامپ» داشت، تغییر نتایج انتخابات به نفع «بایدن»، توانست بازار ایران را شوکه کند و سقوط قیمت‌ها در بازار‌های مختلف به‌ویژه دلار و طلا را رقم بزند.

بررسی نتایج موتور جست‌وجوگر گوگل درباره کاربران نشان می‌دهد که ایران سومین کشوری بود که نتایج انتخابات آمریکا را به‌صورت لحظه‌ای پیگیری می‌کرد. شبکه‌های اجتماعی نیز محل ابراز نظر گسترده کاربران درباره نتایج انتخابات آمریکا بود. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی و حتی مسئولان به این رویداد سیاسی، واکنش نشان دادند. یکی از اظهارنظر‌های جنجالی که واکنش‌های زیادی را به‌همراه داشت، توئیت عضو شورای‌عالی بورس ایران بود.

 

شاهین چراغی سقوط قیمت ارز درصورت انتخاب شدن بایدن را با تجربه ریزش نرخ دلار بعد از قطعنامه ۵۹۸ مقایسه کرد و در توئیتر نوشت: «ترامپ و بایدن هر دو به‌شدت علاقه‌مند توافق با ایران هستند. با انتخاب ترامپ، نگران نباشید؛ فشار‌های ارزی بیش از این دیگر جواب نمی‌دهد و مسیر‌های جدید برای انتقال ارز ایجاد می‌شود. اما درصورت برنده شدن بایدن و برگشت او به برجام، سوای حجم و رشد نقدینگی در کشور، سقوط قیمت ارز، مشابه شرایط قطعنامه۵۹۸ حتمی است.».

صبح چهارشنبه ۱۴ آبان بعد از انتشار نتایج اولیه انتخابات آمریکا و بیشتر بودن شانس ترامپ برای ریاست‌جمهوری، بازار ارز سیر صعودی گرفته بود و دلار حتی در کانال ۳۰ هزار تومان هم قیمت خورده بود، اما از پنجشنبه و هم‌زمان با تغییر روند نتایج به نفع بایدن، نرخ دلار در بازار آزاد ایران با کاهش ۴ هزار تومانی به ۲۶ هزار تومان بازگشت.

 

نرخ طلا نیز کاهش محسوسی داشت و سکه امامی ظرف یک روز، با ۵/۱۶ درصد کاهش، معادل ۲ میلیون‌و ۱۳۹ هزار تومان سقوط کرد و به سطح ۱۲ میلیون‌و ۹۰۲ هزار تومان رسید. انتظار می‌رود با گشایش بازار‌های ایران در روز شنبه، هم‌زمان با تقویت شانس پیروزی بایدن، روند نزولی قیمت‌ها بازهم تشدید شود. برخی پیش‌بینی می‌کنند قیمت سکه وارد کانال ۱۰ میلیون تومانی شود. همچنین احتمال کاهش قیمت دلار تا مرز ۲۰ هزارتومان وجود دارد.

اکنون یک گمانه‌زنی درباره بازار بورس تقویت شده است. اینکه با ریزش نرخ ارز، بورس هم ممکن است دچار ریزش شود. اما واقعیت این است که پیش‌بینی درباره آینده بورس شاید سخت‌ترین پیش‌بینی در میان بازار‌های مالی باشد، زیرا بازیگران فعال در این بازار، اکنون به مرز ۱۵ میلیون نفر رسیده‌اند. اینکه مردم یا همان معامله‌گران بازار چه تصمیمی درباره آینده سبد خود بگیرند، آینده بازار را تعیین می‌کند. اگر بخواهیم نگاهی واقع‌بینانه به بازار سرمایه بیندازیم، بررسی دو عامل یعنی شاخص کل و نرخ دلار می‌تواند دستیارمان باشد.

 

اکنون شاخص کل روی پله یک‌میلیون‌و ۲۹۰ هزار واحدی ایستاده است و نرخ دلار در صرافی ملی، ۲۶ هزارو ۳۵۰ تومان است. شاید برایتان عجیب باشد که شاخص کل بورس دقیقا ۳۱ خرداد سال جاری روی همین پله، یعنی یک‌میلیون‌و ۲۹۰ هزار واحدی ایستاده بود و آن زمان نرخ دلار در صرافی ملی، ۱۸ هزارو ۶۰۰ تومان بود. به بیان ساده‌تر، یعنی اکنون بازار سرمایه نسبت‌به نرخ دلار، یک بازار جامانده از رشد است و حتی اگر با پیروزی بایدن، شاهد ریزش قیمت دلار تا نرخ ۱۸ هزار تومان باشیم، تازه نرخ تعادلی بورس و دلار به سطح برابری می‌رسد. ازسوی دیگر پیروزی بایدن می‌تواند در بلندمدت به بهبود روابط تجاری و مالی شرکت‌های ایرانی بینجامد و این امر تأثیر مثبتی بر درآمد شرکت‌های بورسی خواهد گذاشت.

گویا فعالان بازار خودرو در انتظار پایان نتایج انتخابات هستند و از دادوستد دست کشیده‌اند؛ اقدامی که موجب شد بازار، روند رو به رشد به خود بگیرد. گفته می‌شود درصورت قطعی شدن پیروزی بایدن، تقاضا بیشتر از بازار عقب‌نشینی می‌کند؛ چون انتظار کاهش قیمت را دارد. درواقع پیش‌بینی برای بازار خودرو در هفته‌های پیش‌رو، رکودی است. بسیاری انتظار دارند در بخش‌های مختلف بازار، قیمت‌ها افت کند. برخی نمایندگان فروش می‌گویند از دیروز که نتیجه انتخابات به نفع بایدن چرخیده است، برخی متقاضیان خودرو، خرید خود را به تاخیر انداخته‌اند. اگر همین رفتار در هفته آینده نیز ادامه داشته باشد، قیمت‌ها در بازار ممکن است کاهشی شود یا درصورت مقاومت سمت عرضه، در تعدیل جدی قیمت، رکود بازار تشدید شود.

بازار مسکن در ایران رابطه مستقیمی با نرخ دلار دارد. به‌طور میانگین قیمت هرمتر آپارتمان در تهران طی سال‌های اخیر، معادل هزار دلار بوده است. در تابستان امسال، زمانی که قیمت هر دلار حدود ۲۳ هزار دلار بود، قیمت هرمتر آپارتمان تازه‌ساز حدود ۲۳ میلیون تومان بود. اکنون نیز اگر قیمت دلار روی نرخ ۳۰ هزار تومان ثابت بماند، باید انتظار داشته باشیم که در ماه آینده، قیمت هرمتر آپارتمان در تهران، به متری ۳۰ میلیون تومان نزدیک شود.

اما اگر قیمت دلار کاهش معناداری پیدا کند و چند ماه در قیمت‌های کمتر ثابت بماند، بدون تردید باید منتظر واکنش بازار مسکن در میان‌مدت باشیم و از قیمت مسکن نیز کاسته خواهد شد.
با این حال نباید فراموش کرد که واکنش بازار مسکن به نرخ دلار، به‌طور معمول بعد از یک فصل اتفاق می‌افتد. اگر نرخ دلار بیش از یک فصل در محدوده ۲۰ یا زیر ۲۰ هزار تومان تثبیت شود، می‌توان انتظار داشت که قیمت زمین و مسکن نیز کم شود، در غیر این صورت، اگر صرفا نرخ دلار به مدت یک یا دو ماه کاهشی باشد و بعد دوباره به روند افزایشی بازگردد، بازار مسکن تنها چندماه، دچار رکود خواهد شد.