پایداری شهر‌های سبز با تولید محصولات ارگانیک

عادل نجفی | شهرآرانیوز؛ امنیت و کیفیت محصولات غذایی مورد استفاده شهروندان از مهم‌ترین دغدغه‌های مدیران سلامت است. تجربه کووید ۱۹ به خوبی نشان داد که زیست در جهان شهر‌های امروزی تا چه حد یکپارچه و به هم پیوسته شده است که رخدادی در شرق عالم به سرعت توانست تا غربی‌ترین شهر‌های زمین را تحت تأثیر خود قرار دهد.

 

گسترش شهرنشینی و وابستگی بخش وسیعی از جمعیت به محصولات غذایی که در شهرک‌های صنعتی در شهر‌ها و کشور‌های دیگر جهان تولید می‌شوند باعث شده است مدیران سلامت و مدیران شهری به فکر تولید محصولات ارگانیک در سطحی وسیع باشند.

 

آلمان از صنعتی‌ترین کشور‌های جهان است. مصرف بیش از اندازه غذا‌های نیمه آماده و غیرارگانیک مقامات حوزه سلامت این کشور را درباره سلامتی شهروندان در دهه‌های آینده نگران کرده است. برای تغییر این رویه، به تازگی برنامه‌های متنوعی در شهر‌های مختلف آغاز شده است. در نورنبرگ، دانش آموزان کلاس اولی سال تحصیلی را با دریافت یک هدیه آغاز می‌کنند: کیف‌های ناهار زرد رنگ که با خوراکی‌های ارگانیک پر شده اند.

این کیف‌ها در روز‌های بعد نیز با محصولات ارگانیک پر می‌شوند و بخشی از ابتکار مشترک مقامات آموزش و پرورش و حوزه سلامت برای افزایش سهم خوراکی‌های محلی و ارگانیک در نهاد‌های عمومی است. این محصولات نه تنها در مدارس یا مهدکودک‌ها که در خانه‌های سالمندان، بیمارستان ها، زندان‌ها و ادارات دولتی نیز توزیع می‌شوند. پویش «شهر‌های ارگانیک» علاوه بر نورنبرگ در شهر‌های مونیخ، برمن و کارلسروهه آلمان نیز فعال شده است تا شبکه شهر‌های ارگانیک به تولید غذا‌های سالم‌تر و کمک به پایداری سلامت شهروندان کمک کند.

 

 

در دیگر شهر‌های آلمان نظیر برلین، کلن و کایل نیز شورا‌های سلامت و غذا پویش‌های مشابهی را تحت عنوان کلی «کشاورزی جامعه محور» آغاز کرده اند که شامل کمک به افزایش سرانه فضای سبز سازه‌های جدید و تبدیل اراضی صنعتی که آلودگی شیمیایی ندارند به باغ‌های عمومی مزروعی است. در برنامه‌های آن‌ها به پروژه‌هایی مانند مناطق بدون خودرو و بهره‌مند از انرژی خورشیدی نیز پرداخته شده است که در آن‌ها گیاهان خوراکی در پیرامون ساختمان‌ها پرورش داده می‌شوند.

 

در این مناطق شهروندان و ساکنان برای کشت و پرورش محصولات زراعی از انواع سبزی‌ها گرفته تا درختان مثمر با استفاده از فضا‌های سبز عمومی در فضا‌های عمومی اطراف خود تشویق می‌شوند. چنین فعالیت‌هایی بار خزانه و بودجه‌های مدیریت شهری را نیز سبک می‌کند؛ اجرای آن‌ها در مقایسه با طراحی و نگهداری فضا‌های سبز عمومی شهری با استفاده از گیاهان زینتی هزینه کمتری به شهروندان تحمیل می‌کند. فضا‌های کشاورزی شهری در این طرح‌ها به تدریج به نقاط کانونی تولید، فراوری و داد و ستد مواد غذایی تبدیل می‌شوند.

 

در برلین، با ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر جمعیت، در عمل، فضایی برای توسعه کشاورزی محلی وجود ندارد. این در حالی است که مطالبه عمومی برای مواد غذایی ارگانیک باکیفیت بسیار است. برای تحقق اهداف پویس، برلین به تازگی «سرای غذا» را تأسیس کرده است تا به شهر و شهروندان در فرایند حرکت به سوی محصولات ارگانیک کمک کند. این اقدام بدون افزایش هزینه‌های شهری و تا حد امکان بدون اختصاص یارانه‌های مازاد در حال انجام است.

 

برلین در این فرایند از الگوی پیاده شده در کپنهاگ پیروی می‌کند که از سال ۲۰۰۷ آغاز شد. مدیریت شهری پایتخت دانمارک ابتدا با فراخوان سرآشپزها، متخصصان تغذیه، معلمان و طراحان به گردآوری توصیه‌ها درباره شیوه نامه‌های طبخ غذا پرداختند. امروزه در حدود ۷۰ درصد از غذا‌های تولیدی در رستوران‌ها و آشپزخانه‌های کپنهاگ ارگانیک است. این رقم در نهاد‌های عمومی کوچک‌تر نظیر مهدکودک‌ها به ۹۰ درصد نیز می‌رسد.