زنان پاکستان چگونه موفق به کسب حقوق کارگری شدند

شمیم بانو ۴۰ سال کارگری نامرئی بوده است. ۱۲ ساعت در روز، در شهر بندری کراچی، محصولات کشاورزی برداشت می‌کند. لباس رفو می‌کند و سمبوسه می‌پزد و برای فروش به مدارس می‌برد. بانو روزانه حدود ۲۵ روپیه (یک‌دهم یک پوند) درآمد دارد. کارگران مشاغل خانگی، در پاکستان، در نبود امنیت درآمدی یا حقوق بازنشستگی، زندگی پرمخاطره‌ای را می‌گذرانند و بسیاری از این کارگران غیررسمی زنان هستند.

اکنون بانو اولین کسی است که تحت پوشش قانونی جدید دیده شده و کار او به رسمیت شناخته شده است. ایالت سند پاکستان در شرف تصویب قانونی است که به واسطه آن، حدود ۳ میلیون نفر از حقوق و مزایای استخدام برخوردار خواهند شد. بانو به واسطه این قانون، از مزایای اجتماعی و درمانی و مادری برخوردار خواهد شد. او هم‌چنین می‌تواند از کمک‌هزینه‌های دولت برای مراسم ازدواج و ترحیم استفاده کند. بانو می‌گوید: «نمی‌دانم کی به حقوقم می‌رسم، اما خوشحالم در خط مقدم مبارزه برای رسیدن به این حقوق بودم و توانستم به زنان بسیاری، از جمله دختران خودم، کمک کنم که آینده بهتری داشته باشند.»

 

در سال ۲۰۱۸، ایالت سند با تصویب لایحه حمایت از کارگران پیشه‌های‌خانگی، به اولین کشور آسیای جنوبی تبدیل شد که کارگران غیررسمی را به رسمیت شناخت. اگرچه ۳ ایالت دیگر این کشور هنوز از این قانون تبعیت نکرده‌اند، آمار‌ها نشان می‌دهند که حدود ۱۲ میلیون نفر از جمعیت پاکستان کارگران مشاغل خانگی محسوب می‌شوند و حدود ۸۰ درصد از این تعداد را زنان تشکیل می‌دهند.

 

زنان پاکستان برای دستیابی به این پیروزی، مسیری طولانی را پشت سر گذاشته‌اند. اتحادیه کارگران زن مشاغل خانگی، مبارزه برای ۳۵۰۰ نفر از اعضای خود را از سال ۲۰۰۹ آغاز کرده بود. ریاست این اتحادیه، زهرا خان، این پیروزی «تاریخی» را حاصل اتحاد زنان و گرد‌هم‌آمدن سازمان‌دهی‌شده آن‌ها برای رسیدن به حقوق انسانی‌شان می‌داند.
اما همه‌گیری ویروس کرونا، مراحل اجرایی‌شدن این قانون جدید را به تأخیر انداخته است. در بازه‌ای که قرنطینه‌ها زندگی کارگران پاکستانی را بیش از پیش دشوار کرده است، تصویب بموقع این قانون می‌توانست زندگی بسیاری از این افراد را نجات دهد.

 

همسر بانو که در کیوسکی کوچک در خیابان غذا می‌فروخت، به دلیل محدودیت‌های کرونا درآمد خود را از دست داده است. دختر بانو می‌گوید که برای خرید مایحتاج روزمره‌شان از دیگران پول قرض می‌کنند و از ماه آوریل، مبلغ ۷۰۰۰ روپیه اجاره خانه و قبض‌های آب و برق و گاز را پرداخت نکرده‌اند.

موج دوم شیوع کووید ۱۹ برای پاکستانی‌ها در راه است و قحطی مواد غذایی در این کشور به اوج خود رسیده است. اگر اجرای این قانون با سرعت انجام شود، بسیاری از زنانی که با مشاغل خانگی روزگار خود را می‌گذرانند، این امکان را خواهند داشت تا از تسهیلات دولتی برای نجات زندگی خود استفاده کنند.