قوطی گران‌تر از کنسرو!

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ اگر هوس خوردن هر نوع خوراکی در ظرف فلزی یا به‌اصطلاح همان کنسروجات را داشته باشید، باید به اندازه خوراکی که نوش‌جان می‌کنید، پول ظرف بدهید. این را فعالان حوزه صنایع غذایی به شهرآرا می‌گویند؛ یعنی اگر شما ۱۱ هزار تومان بابت یک کنسرو لوبیای ۴۰۰ گرمی هزینه کنید، در خوش‌بینانه‌ترین حالت فقط ۵۵۰۰ تومان لوبیا خواهید خورد. شاید در یک ماه اخیر، تن ماهی یا انواع دیگر کنسرو نخریده باشید، اما باید بدانید که در همین مدت، میانگین قیمت تن ماهی با وزن ۱۸۰ گرم به بیش از ۳۰ هزار تومان رسیده است. همچنین میانگین قیمت کنسرو‌هایی مثل لوبیا، عدس و بادمجان در وزن ۴۰۰ گرم به بیش‌از ۱۱ هزار تومان جهش داشته است.

 

آن‌طور که آقای آشوری، یکی از کلی‌فروشان بازار مصلی، به ما می‌گوید، پیش از این قیمت این کنسرو‌ها حدود ۶۰۰۰ تومان بوده است. او می‌گوید: میزان فروش این اقلام، بسیار کم شده است. ما هم نمی‌خواهیم خرید کنیم، اما شرکت‌ها درکنار جنس‌های موردنیازمان، انواع کنسرو از تن ماهی تا لوبیا و عدس را به‌اجبار به ما می‌فروشند. پیش از این گرانی‌ها، کنسرو‌هایی مثل تن ماهی، لوبیا و عدس جزو اقلام پرطرفدار دهک‌های پایین جامعه بود، ولی اگر تاکنون از سبد غذایی نیمی از دهک‌های درآمدی حذف نشده باشد، به‌زودی این اتفاق می‌افتد.

 

همین دو روز پیش بود که عیسی گلشاهی، مدیرکل دفتر بهبود کیفیت، فرآوری و توسعه بازار آبزیان سازمان شیلات، علت این گرانی را درگیری کارخانه‌ها برای به‌دست آوردن قوطی فلزی اعلام کرد و گفت: ورقی وجود ندارد تا کارخانه‌ها قوطی فلزی تولید کنند، حتی در صنعت روغن با وجود تولید این محصول، ورق برای بسته‌بندی آن وجود ندارد که البته انتشار کلیپی از بسته‌بندی روغن نیمه‌جامد در پت‌های پلاستیکی، حرف‌های او را تایید می‌کرد.

آقای رضایی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های تولید فرآورده‌های غذایی در مشهد، به خبرنگار شهرآرا می‌گوید: مهرماه از بورس فولاد خرید کردیم که قرار بود ۳۰ دی به ما تحویل دهند، اما هنوز هیچ خبری نیست. تماس هم که می‌گیریم، می‌گویند از ۵۰ تن فقط ۱۵ تن آماده است. اگر شما خواباندن پول تولید‌کننده را به گران بودن ورقه‌های تولیدی اضافه کنید، آن‌وقت متوجه می‌شوید که چرا تولید‌کننده‌ها به تولید این محصولات رغبت ندارند.

 

او ادامه می‌دهد: قیمت هر کیلوگرم ورق به‌همراه برش، ارزش افزوده و هزینه حمل برای ما ۲۵ هزار تومان تمام شده است، اما در همین مدت با وجود کاهش نرخ ارز، قیمت هرکیلوگرم ورق ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان افزایش یافته است. آقای رضایی می‌افزاید: هزینه بسته‌بندی یک کنسرو حدود ۵۰ درصد قیمت تمام‌شده است، از این‌رو به‌دلیل گران بودن قوطی، ما از ابتدای سال خط تولید رب و کمپوت را تعطیل کرده‌ایم. نیاز ما به قوطی برای بسته‌بندی روغن نیمه‌جامد بود که حالا به‌دلیل نرسیدن ورق‌هایمان، این محصول را نیز تولید نمی‌کنیم.

«اگر نظارت درستی بر قیمت فولاد و همچنین عملکرد کارخانه‌های قوطی‌سازی بشود، قیمت نهایی بسته‌بندی ۵۰ درصد و درنتیجه بهای تمام‌شده حداقل ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت.» این برشی از صحبت‌های رئیس انجمن صنایع تبدیلی کشاورزی خراسان‌رضوی با شهرآرا درباره تأثیر قیمت بسته‌بندی بر بهای تمام‌شده کنسروجات است.

 

علیرضا بوستانی که خود مدیرعامل یکی از برند‌های معروف صنایع غذایی در کشور است، می‌گوید: به نظر من، کمبود فلز وجود ندارد، بلکه کارخانه‌های قوطی‌سازی با قیمت ارزان، ورق را خریداری می‌کنند و پس از تبدیل به قوطی، حداقل با ۱۰۰ درصد سود و قیمت بیشتر به بازار عرضه می‌کنند و هیچ نظارتی بر کار آن‌ها نیست. او ادامه می‌دهد: اکنون ظرف از مظروف گران‌تر شده است.

 

بیشتر گرانی‌ها مربوط به مواد خوراکی نیست، بلکه مربوط به ظروف بسته‌بندی است. نظارت بر روی کالا‌های اساسی هست، اما بر قسمت مواد اولیه و تولید ظروف بسته‌بندی هیچ نظارتی وجود ندارد.
قیمت این ظروف نیز آخر از جیب مردم می‌رود و گاهی این هزینه از ۵۰ درصد نیز بیشتر می‌شود؛ مثلا مصرف‌کننده ۶۰۰۰ تومان برای کنسرو بادمجان پول می‌دهد، اما ۲۰۰۰ تومان بادمجان می‌خورد و مابقی را بابت پول ظرف می‌دهد.

 

بوستانی با تاکید بر اینکه باید بر روی مواد بسته‌بندی چه فولاد و چه پتروشیمی مانند کالا‌های اساسی نظارت شود، می‌گوید: وقتی یک قوطی‌ساز، قوطی ۲۰۰۰ تومانی را به ۴۰۰۰ تومان می‌فروشد، یعنی ۱۰۰ درصد سود می‌کند. حالا تصور کنید قوطی‌ساز‌هایی که روزی یک‌میلیون قوطی تولید می‌کنند، چقدر در این بازار سود می‌برند. باتوجه‌به وضعیت بازار، تولیدکننده‌ها یا مجبورند چندماهی پول خود را در کارخانه‌های فولاد بخوابانند یا قوطی را از بازار آزاد تهیه کنند که درهرصورت، هزینه گزاف بسته‌بندی از جیب مصرف‌کننده نهایی خواهد رفت.