درباره معلمانی که در این روز‌های سخت، درس مهرورزی را تعطیل نکردند

محدثه شوشتری | شهرآرانیوز؛ کرونا با تمام زورش دنیای معلمی و دانش آموزی را زیر و رو کرده است. ۱۵ ماه عجیب در عصر کرونا، دوران متفاوتی از معلمی و دانش آموزی رقم زده؛ معلم‌ها مجازی شده اند و دانش آموزان به جای پای تخته، پای گوشی و تبلت می‌نشینند. روز معلم هم در دل همین دوران عجیب و غریب از سال‌های دور فرا رسیده است، روزی که از معلمان گمنام و فراموش نشدنی و فداکاری‌های هایشان یاد می‌شد؛ برای مثال فداکاری معلم اردبیلی قبل از عصر کرونا که بخاری شعله ور را به دستانش گرفت و بیرون از کلاس درس برد تا دانش آموزانش نسوزند، اما خودش در میان شعله‌ها خاموش شد. یا معلم روستای درگز در خراسان که هر روز دانش آموز معلولش را کول می‌کرد و تا سر کلاس درس می‌برد. معلمی دیگر در همین حاشیه شهر مشهد وقتی فهمید مادر مبینا از اعتیاد هر روز او را کتک می‌زند، پناهی شد برای این دختر و راه مشاوره و کمک به خانواده این دانش آموز را در پیش گرفت.

 

یا معلم عشایر نیشابور که برای ۹ ماه خودش را چادرنشین کرد تا هر روز بچه‌های عشایر مثل بچه‌های دیگر درس و مدرسه داشته باشند. معلمانی مثل معلم ریاضی نمونه دو سال قبل مشهد هم بودند که با وجود بیماری سرطان و بدنی که از آثار شیمی درمانی توان راه رفتن نداشت، باز هم تا یک روز قبل از خاموش شدن، سر کلاس درس حاضر می‌شدند. شاید تصور شود مجازی شدن درس و مدرسه، فداکاری‌ها را برای دانش آموزان در شرایط کرونا متوقف یا کم رنگ کرده باشد، اما هنوز هم معلمان فراموش نشدنی هستند و مشق فداکاری را به گونه‌ای دیگر ادامه داده اند. فقط شکل و ظاهر و روش آن مانند همه کار‌های دیگر که کرونا چهره آن‌ها را تغییر داده، عوض شده است، اما هدف همان است؛ «فداکاری برای دانش آموز».

مبینا و هدا یک ماه است که از خیران تبلت دانش آموزی هدیه گرفته اند؛ قبل از آن، خانم معلم هفته‌ای دو بار سرمشق‌ها را روی برگه‌ها می‌نوشت و به در خانه شان می‌برد. مهدی آباد روی نقشه مشهد خیلی بزرگ نبود، اما فاصله رسیدن خانم معلم از خانه اش در قاسم آباد تا کوچه پس کوچه‌های مهدی آباد یک ساعت طول می‌کشید. برای مبینا و هدا که نه پدر و مادرشان گوشی هوشمند داشتند و نه دسترسی به اینترنت برای آموزش مجازی از شبکه شاد، سه ماه اول امسال در ترک تحصیلی گذشت. اما آن روز که خانم قاسمی فهمید آن‌ها برای نداشتن گوشی، از تحصیل بازمانده اند، هفته‌ای دو بار تمام سرمشق‌ها و کاربرگ‌ها را خودش می‌نوشت یا کپی می‌گرفت و تا خانه مبینا و هدی می‌برد.

بچه‌ها خیلی از درس عقب مانده بودند. بدون تدریس معلم و فقط با کتاب و کاربرگ چاپی پیشرفتی نداشتند. این بار خانم معلم تصمیم گرفت حیاط خانه آن‌ها را کلاس درس کند. قرار هفته‌ای دو بار را این بار با درس دادن حضوری در حیاط خانه ادامه داد و هم زمان دنبال خیّری برای خریدن تبلت یا گوشی برای این دانش آموزانش بود. روز خوش برای این معلم و دو دانش آموز کلاسش درست بعد از تعطیلات نوروز رسید.
به کمک یک خیّر دو تبلت دانش آموزی با مقداری لوازم التحریر مورد نیاز این دانش آموزان خریداری شد تا آن‌ها حداقل از مرور درس‌ها و امتحانات پایان ترم محروم نمانند.

برای دانش آموزان مدرسه امام حسین (ع) که معلمشان را در هر شرایطی در حال پیگیری تکالیف و درس هایشان می‌دیدند، عجیب نبود که حتی وقتی به کرونا مبتلا شد و از روی تخت آی سی یو، معلم را درحال درس دادن ببینند. کادر بیمارستان اول اجازه استفاده از گوشی را نمی‌دادند، اما این معلم با اصرار و پرداخت هزینه بستری در اتاق جداگانه، بالاخره توانست با همان نفس نفس زدن‌ها و خِس خِس سینه، پای گوشی، درس را ادامه بدهد.

آقای حسینی نژاد، معلم پایه نهم، از دانش آموزانش می‌خواست که آن‌ها هم در هر شرایطی، درس را پشت گوش نیندازند. خودش این روز‌ها که بعد از ۴۰ روز بستری بودن در آی سی یو کرونا از مرگ رهایی یافته است، می‌گوید: باور کنید همان روز‌هایی که در آن وضعیت درس می‌دادم، بچه‌ها بیشتر گوش می‌دادند و بهتر درس می‌خواندند. واقعا شاعر هم بی دلیل نگفته است که «کاری که از دل برآید/ لاجرم بر دل نشیند».

معلم نمونه درس الکترونیک هنرستان دارالفنون و شهید بهشتی مشهد هم مثل آقای حسینی نژاد در هر شرایطی درس را رها نمی‌کرد. او خبر نداشت که کرونا به جان ریه هایش افتاده است و تصور می‌کرد سرماخوردگی عادی است و با همان وضعیت هر روز پیگیر تکالیف و درس دانش آموزانش بود.

 

آقای کامکار با وجود خطر کرونا، برای رفع اشکالات دانش آموزانش همیشه دنبال راهی بود. روز‌هایی که اجازه می‌دادند در شرایط زرد، آبی و نارنجی مدارس باز باشند، در مدرسه با دانش آموزانش قرار می‌گذاشت و روز‌های دیگر در هر ساعتی از روز با تماس تصویری، مسئله‌های سخت درس الکترونیک را فراتر از ساعت کلاس با دانش آموزانش کار می‌کرد. در همین رفتن‌ها و آمدن‌ها در روز‌هایی که مدارس باز بودند، کرونا در جانش رخنه کرد و بعد از بستری شدن در آی سی یو بیمارستان امام رضا (ع)، جان سپرد.

معلم ها، بخشی از خاطرات فراموش نشدنی هر کدام از ما هستند؛ از خانم معلم سخت گیر و سرسنگین تا خانم معلم مهربان و دلسوز. از آقای معلمی که از تُن صدایش هم می‌ترسیدیم تا آقای معلمی که باحوصله بود و مشوق همیشگی برای بهتر درس خواندن. بین معلم‌ها بودند آن‌هایی که همیشه دست خیر داشتند و به هر بهانه‌ای در طول سال و به اسم تشویق، از کیف و کفش تا لباس ورزشی و ... به دانش آموزان نیازمند هدیه می‌دادند. حالا شاید در شرایط کرونا معلمان سر و وضع دانش آموزان را نبینند و متوجه خیلی از کمبود‌های دانش آموزان نشوند، چه آن دانش آموز حاشیه شهر که وسط زنگ از گرسنگی ضعف می‌کرد و چه آن دانش آموزی که با کیف و کفش کهنه به مدرسه می‌آمد، اما اگر معلم دلسوز باشد و پیگیر کوچک‌ترین مسائل دانش آموزش، بی خبر از تنگناها، شب را بدون شام گذراندن‌ها و ... نخواهد ماند.

خانم لطیفی یکی از همین معلمانی است که فراتر از وظیفه تدریس، به رفع کمبود‌ها و مشکلات دانش آموزانش هم می‌پردازد. او در سال تحصیلی امسال دو ماه از حقوقش را برای تغذیه پنج دانش آموز کلاسش گذاشته است. معصومه، مهسا، نسرین، زهرا و عاطفه هرکدام روز‌های چهارشنبه، به اسم «چهارشنبه‌های مهربانی» که روز زیارتی امام رضا (ع) است، چشم به در می‌دوزند تا خانم معلم، بسته‌های غذایی برایشان بیاورد. خانم معلم به بچه‌ها نگفته که این بسته‌ها را برای اینکه خانواده آن‌ها ناتوان از تهیه یک وعده غذای گرم در روز است، برای آن‌ها می‌برد، بلکه به دانش آموزان گفته هر کدام از تکالیف را درست و به موقع انجام دهند، روز آخر هفته کلاس، یعنی چهارشنبه‌ها برایشان جایزه خوراکی می‌برد. حالا این پنج دانش آموز در بین دانش آموزان کلاس، درس هایشان بهتر است.

خانم لطیفی می‌گوید: چند معلم دیگر هم برای چهارشنبه‌های مهربانی همین شیوه را در پیش گرفته اند. در چند منطقه مختلف حاشیه شهر، معلمان همکار خودم بخشی از حقوقشان را برای تهیه غذای گرم و توزیع آن بین دانش آموزان نیازمندشان می‌گذارند.

تعداد معلمانی که اداره آموزش و پرورش خراسان رضوی برای روایت از فداکاری در ایام کرونا به خبرنگار ما معرفی می‌کند، بین جامعه ۹۰ هزار معلمی این استان کم نیست. از معلمانی که برای خرید گوشی و تبلت دانش آموزانشان به این در و آن در زده اند، تا معلمانی که در هر شرایطی چه در منزل خودشان و چه منزل دانش آموزانی که به خاطر نداشتن گوشی هوشمند از تحصیل بازمانده بودند، به فکر تحصیل آن‌ها بوده اند. حتی معلمانی بودند که در روز‌های بازگشایی مدارس، به کرونا مبتلا شدند و جان سپردند و معلمان دیگری که با وجود بیماری‌های سخت و صعب العلاج همچنان در روز‌های سخت، نگذاشتند دانش آموزانشان از درس عقب بمانند.

در همین زمینه مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: کرونا مهم‌ترین تجربه‌ای که برای آموزش و پرورش داشت، این بود که نشان داد هیچ چیزی جای معلم را نمی‌گیرد و چقدر نقش معلم در آموزش‌ها اثر گذار است. چنان که می‌بینیم سطح کیفی دانش آموزان بدون کلاس‌های درس معمول با معلم، فرق کرده و پایین‌تر آمده است. قاسمعلی خدابنده با بیان اینکه «معلمان نمونه ما، در ایام کرونا هم نمونه بودند»، می‌افزاید: هزاران گوشی، تبلت، لوازم تحریر، پوشاک و بسته‌های غذایی را همین معلمان در شرایطی که دور از دانش آموزان بودند، به دست آن‌ها رساندند و دانش آموزانشان را رها نکردند. درزمینه تدریس نیز با وجود سختی‌های آموزش مجازی، ساعت‌ها برای بررسی تکالیف و پیگیری درس دانش آموزان وقت گذاشتند.

از مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی درباره میزان ابتلا و فوت معلمان بر اثر کرونا جویا می‌شویم که اعلام می‌کند: متأسفانه تعدادی از معلمان ما بر اثر کرونا خاموش شدند و دیگر بین ما نیستند. اما آمار آن‌ها را طبق دستور العمل‌های ستاد کرونای استان، باید مرجع رسمی این آمار‌ها که دانشگاه علوم پزشکی است، اعلام کند. خدابنده به این نکته نیز تأکید می‌کند که خراسان رضوی با داشتن بیش از یک میلیون و ۲۹۰ هزار دانش آموز خطه خورشید، بزرگ‌ترین جامعه معلمان کشور را دارد که این معلمان برای پیشبرد اهداف آموزشی این جمعیت براساس اسناد آموزشی و دستورالعمل‌های وزارتخانه تلاش می‌کنند.