انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰؛ شروع آرایش سیاسی

به گزارش شهرآرانیوز؛ سرانجام پس از حرف و حدیث‌ها و گمانه زنی‌های دیروز بسیارِ چندین ساعته در فضای مجازی بر سر تأیید یا عدم تأیید خبر خبرگزاری «فارس» مبنی بر اعلام نامزد‌های تأییدصلاحیت شده ازسوی شورای نگهبان، دیروز به طور رسمی، فهرست هفت نفره نامزد‌های انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اعلام شد.

بر این اساس: سیدابراهیم رئیسی (رئیس قوه قضائیه و نایب رئیس اول مجلس خبرگان رهبری)، محسن رضایی (دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام)، محسن مهرعلیزاده (معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی در دولت دوم اصلاحات)، سعید جلیلی (عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی)، علیرضا زاکانی (نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس)، عبدالناصر همتی (رئیس کل بانک مرکزی و استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران) و سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی (نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی) توانستند از سد شورای نگهبان بگذرند و وارد گردونه رقابت‌ها شوند.

انصراف چهره‌های شاخصی همچون حسین دهقان، رستم قاسمی و قدرتعلی حشمتیان به نفع رئیسی به دنبال انتشار خبری غیررسمی توسط خبرگزاری «فارس»، از نکات عجیب خبر‌های روز گذشته بود.

استقبال ساکنان بهارستان

جواد نیک بین، نماینده اصولگرای کاشمر در مجلس، در جلسه علنی دیروز، طی تذکری در دفاع از عملکرد شورای نگهبان برای روند بررسی تأیید صلاحیت نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری گفت: «مجلسی که به فرموده امام راحل (ره) در رأس امور است، بدون شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد؛ بنابراین طبق فرمایش امامین که فرمودند حمله به این شورا از غلط‌ترین کارهاست، انتخابات را انتصابات خواندن دروغ است و موجب دلسری مردم می‌شود.» وی خطاب به نامزد‌های تایید نشده در انتخابات ریاست جمهوری نیز افزود: «مواظب باشید خودتان از قطار انقلاب پیاده نشوید، وقتی قانون به نفع شما نمی‌شود به مراجع قانونی می‌تازید. از شورای نگهبان تشکر می‌کنم؛ زیرا این شورا جای مصلحت اندیشی نیست؛ مهم حال فعلی افراد است، بنابراین خواهش می‌کنم شورای نگهبان به یاوه گویی‌های کسانی که قانون را قبول ندارند گوش نکنند.»

همچنین محمدصالح جوکار، دیگر نماینده اصولگرای مجلس، در گفتگو با «فارس» با اشاره به اعلام اسامی نامزد‌های ریاست جمهوری گفت: «ما باید نسبت به قانون و نهاد‌های قانونی تمکین داشته باشیم نه اینکه قانون را تا زمانی قبول کنیم و تا جایی تسلیم نهاد‌های قانونی باشیم که به نفعمان است و زمانی که به نفعمان نیست، تبعیت نکنیم. اینکه چه افرادی توسط شورای نگهبان برای انتخابات تأیید صلاحیت شوند، هیچ ارتباطی با بحث مشارکت مردم در انتخابات ندارد و از سوی دیگر، از تمام جریانات و سلایق سیاسی در بین نامزد‌های تأیید صلاحیت شده مشاهده می‌شود. کسانی در انتخابات ریاست جمهوری این دوره ثبت نام کرده بودند که در هشت سال گذشته، خسارات سنگینی به مردم وارد و مشکلات زیادی برای مردم ایجاد کرده بودند و اجازه مجدد برای فعالیت آن‌ها خطا بود.»

سرتسلیم نامزد‌ها در پیشگاه قانون

علی لاریجانی، که برای بسیاری از کاربران فضای مجازی بیش از همه تایید صلاحیت نشدنش محل پرسش بود، پس از اعلام رسمی فهرست نامزد‌های ریاست جمهوری ازسوی وزارت کشور، بیانیه‌ای منتشر کرد که در بخش‌هایی از آن آمده است: «در این دوره از انتخابات، بر حسب وظیفه اسلامی، ملی و انقلابی و براساس تأکید رهبر معظّم انقلاب اسلامی مبنی بر حضور حداکثری در انتخابات و توصیه مراجع عظام تقلید و برخی صاحب نظران دانشگاهی و اقشار مختلف مردم، لازم دیدم برای خدمتگزاری به ملت، به صحنه انتخابات وارد شوم. با حمایت شما عزیزان به خصوص نخبگان جامعه، برای رفع مشکلات پیش روی ملت، عزمی راسخ داشتم؛ اما حال که روند انتخابات این گونه رقم زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملت عزیز انجام داده ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانی که در این مدت کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاسگزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید.»

مهدی فضائلی، معاون اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، نیز در واکنش به عدم احراز صلاحیت لاریجانی در توئیتی نوشت: «آزمون دشوار و مهم سیاست ورزی مؤمنانه برای دکتر لاریجانی، ان شاءا... سربلند بیرون می‌آیند!». اما عزت ا... ضرغامی، دیگر چهره‌ای بود که عدم احراز صلاحیتش برای حضور در انتخابات را پذیرفت و در توئیتی نوشت: «بخش‌هایی از طرح مسکن، برنامه‌های بدون بودجه، اصلاح نظام بانکی، نظام مالیاتی، گمرک، تجارت خارجی و نظام یارانه‌ها در همین جا منتشر شده است. با تشکر از دو سال تلاش شبانه روزی مشاوران و کارشناسان و تیم‌های اقتصادی ام، به تدریج بقیه طرح‌های آماده شده را برای مدیران آینده، ارائه خواهم کرد.»

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری که شورای نگهبان برای ریاست جمهوری او را رد صلاحیت کرده، در بیانیه‌ای پایان فعالیت‌های انتخاباتی خود را اعلام کرد. او در این بیانیه همچنین گفته که «به خدا پناه می‌برم و عدم احراز صلاحیت بسیاری از شایستگان را تهدیدی جدی برای مشارکت همگانی و رقابت عادلانه گرایش‌ها و جریان‌های سیاسی به ویژه اصلاح‌گرایان می‌دانم و امیدوارم که جمهوریت نظام، مشارکت موثر مردم در تعیین سرنوشت خود، منافع ملی و آینده ایران فدای مصالح آنی سیاسی نشود».

همچنین آیت ا... صادق آملی لاریجانی، عضو شورای نگهبان در رشته توئیتی در اعتراض به تصمیم شورای نگهبان در انتخابات ۱۴۰۰ نوشت: ‏ «از اولین حضور این‌جانب در شورای‌نگهبان در سال ۱۳۸۰، قریب به بیست سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضاییه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در احرازنشدن صلاحیت‌ها.»

همچنین علی مطهری، داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری، با انتشار توئیتی نوشت: «از رد صلاحیت خودم با آنکه می‌دانم دلیل قانع کننده‌ای ندارد می‌گذرم، اما از رد صلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده است و تجربه گران سنگی برای امروز جامعه ما داشت، درحیرتم!»

بلاتکلیفی اصلاح طلبان

آذر منصوری، سخنگوی جبهه اصلاح طلبان، در واکنش به نتیجه بررسی صلاحیت نامزد‌های انتخابات توسط شورای نگهبان گفت: «متأسفانه مسیری که شورای نگهبان به صورت مکرر و مداوم در مواجهه با انتخابات و نهاد‌های انتخابی در پیش گرفته، نه تنها نقض حق انتخاب آزاد شهروندان و حاکمیت ملی است که در قانون اساسی بر آن تصریح شده، بلکه انتخابات را هم از معنا و مفهوم تهی کرده است و این رویه یکی از پایه‌های اصلی و مبانی انقلاب اسلامی را در نهایت به محاق خواهد برد.

بار‌ها گفته ایم این رویه بزرگ‌ترین تهدید برای امنیت و منافع ملی کشور است.» غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی هم در گفتگو با «ایلنا» در واکنشی متفاوت به انتشار اسامی نامزد‌ها در فضای مجازی و اینکه واکنش اصلاح طلبان به این مسئله چگونه خواهد بود، گفت: «در رابطه با واکنش نسبت به آن باید در جبهه اصلاح طلبان صحبت کنیم تا ببینیم که نظر مجموعه جریان اصلاحات در این زمینه به چه صورت است.

من هنوز صحبتی با دوستان نکرده ام. گزینه‌ای که بتواند مورد حمایت قرار گیرد وجود دارد، اما اینکه اصلاح طلبان درباره شرایط کنونی چه نظری داشته باشند و چه موضعی اتخاذ کنند، باید بررسی شود. مسئله اصلی کشور، کارآمدی و حل مشکلات مردم است؛ باید ببینیم که ایشان در این زمینه چه اندازه می‌تواند کار کند و چه برنامه کاری در این حوزه دارد. البته اصل این موضوع باید در جبهه اصلاح طلبان بررسی شود و بعد درباره آن اعلام نظر صورت گیرد.» مصطفی مولوی، از نزدیکان مسعود پزشکیان، نیز خبر داد که او به رد صلاحیتش اعتراضی نخواهد کرد.

جفا در حق رئیسی؟!

سایت «دانشجو» زیرمجموعه بسیج دانشجویی کشور پس از اعلام غیررسمی نامزد‌های نهایی انتخابات ریاست جمهوری در فضای مجازی در خبری مدعی شد رئیسی، پس از اطلاع از آخرین نتایج احراز صلاحیت نامزد‌های ریاست جمهوری، رایزنی‌هایی را با برخی بزرگان نظام و مسئولان کشوری آغاز کرده است تا در صورت امکان درباره امکان حضور یافتن برخی نامزد‌ها در رقابت‌های انتخاباتی تجدید نظر صورت گیرد.

در همین راستا، مهدی نصیری، مدیرمسئول سابق روزنامه «کیهان»، نیز در توئیتی نوشت: «اگر ورود آیت ا... رئیسی به انتخابات را حاصل یک سناریو برای بی اعتبار کردن او در افکار عمومی بدانیم، این سناریو با این مدل مهندسی شورای نگهبان هم اینک به بار نشسته است. خداحافظ ابراهیم!».

نظر به همین دست انتقادات، رئیسی صبح روز گذشته، در دیدار با جمعی از جوانان دانشگاهی در پاسخ به دغدغه برخی از حاضران گفت: «از دیروز عصر که از نتایج تعیین صلاحیت‌ها مطلع شدم، شاید شما‌ها و خود آقایان هم خبر نداشته باشند، تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود.»

احتمال تغییر ترکیب نامزد‌های نهایی؟

محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا، در واکنش به فهرست نهایی نامزد‌های انتخابات ۱۴۰۰، در توئیتی نوشت: «با اطلاع می‌گویم حسن روحانی رئیس جمهور در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب از ایشان درخواست کرده است که تغییراتی در لیست اعلام شده از سوی شورای نگهبان انجام گیرد. رئیس جمهور همچنین به وزیر کشور دستور داده است فعلا از اعلام لیست شورای نگهبان خودداری کند. از سوی دیگر فشار سیاسی برای اعلام اسامی به وزیر کشور به شدت افزایش یافته است.»، اما در نهایت فهرست نامزد‌های نهایی انتخابات ریاست جمهوری منتشر شد. با این حال، مجموع رایزنی‌ها برای بازگرداندن نامزد‌های رد صلاحیت شده به کارزار انتخابات، اگر به حکم حکومتی مقام معظم رهبری منتهی شود، می‌تواند سبب تغییر فهرست نهایی نامزد‌های انتخاباتی شود.

این امر مسبوق به سابقه است؛ چنان که در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۸۴، شورای نگهبان صلاحیت تنها شش نفر از نامزد‌های ریاست جمهوری را احراز کرد، اما یک روز پس از اعلام نظر شورای نگهبان، رهبر معظم انقلاب طی نامه‌ای به آیت ا... جنتی، دستور تجدیدنظر در احراز صلاحیت مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده را صادر فرمودند و بدین ترتیب این دو چهره سیاسی به عرصه انتخابات بازگشتند.