نگاهی گذرا به روند مجسمه‌سازی در ایران و مشهد
مجسمه‌سازی به‌معنای هنری و آکادمیک با تأسیس مدرسه صنایع مستظرفه، به‌همت کمال‌الملک و دوستانش ایجاد شد که پدیده‌ها و معجزه‌هایی در استعداد‌های ایرانی را معرفی کرد. شاگرد بنام کمال‌الملک، ابوالحسن‌خان صدیقی بود که به پیشنهاد کمال‌الملک مجسمه‌سازی را ادامه داد.
امیری | شهرآرانیوز، با پایان دوران ساسانی وقفه‌ای بسیار طولانی برای ساخت مجسمه در ایران به وجود آمد. درواقع از اواخر دوران ساسانی به‌معنای کلاسیک و آکادمیک مجسمه‌سازی نداشتیم و اگر آثاری تولید شده، به‌صورت نقش‌برجسته یا ساخت فیگور‌هایی از اژد‌ها در ظروف بوده است؛ بنابراین تا اواسط دوره قاجار مجسمه‌سازی به‌معنای فیگوراتیو، یعنی مجسمه به‌معنای انسان یا حیوانات، نداشتیم.
در دوره قاجار با سفر برخی پادشاهان قاجار به اروپا، اتفاق مهمی در مجسمه‌سازی رخ داد، همان‌طور که در نقاشی هم این اتفاق افتاد و نقاشان متوجه اتفاقات جدیدی در دنیا شدند و به‌این‌ترتیب نقاشی اروپا وارد هنر ایران شد.
در مجسمه‌سازی هم که اتفاقا مصادف شد با کشف آثار باستانی در ایران، اتفاقات مهمی افتاد و سبب شد در معماری قاجار هم نمود پیدا کند. ازاین‌رو در معماری‌ها و مجسمه‌سازها، صنعتگر و سنگ‌تراش به فرمان شاه نقش‌برجسته می‌ساختند که شبیه به دوران ساسانی هم بود.
اما مجسمه‌سازی به‌معنای هنری و آکادمیک با تأسیس مدرسه صنایع مستظرفه، به‌همت کمال‌الملک و دوستانش ایجاد شد که پدیده‌ها و معجزه‌هایی در استعداد‌های ایرانی را معرفی کرد. شاگرد بنام کمال‌الملک، ابوالحسن‌خان صدیقی بود که به پیشنهاد کمال‌الملک مجسمه‌سازی را ادامه داد. تعدادی از شاهکار‌های ابوالحسن‌خان صدیقی ازجمله مجسمه فردوسی در دهه ۳۰ و مجموعه مجسمه‌های آرامگاه نادرشاه در مشهد نصب شده‌اند.
شروع و اوج مجسمه‌سازی در ایران با ابوالحسن‌خان صدیقی
درحقیقت فعالیت ابوالحسن‌خان صدیقی، شروع و اوج مجسمه‌سازی فیگوراتیو ایران در مجسمه‌های شهری است که سبب شد آثار فاخر و ماندگاری از ایشان برجا بماند.
در میانه دوران پهلوی، هنر مجسمه‌سازی تقریبا به‌سمت مدرنیته رفت و هنرمندان از فرم‌های فیگوراتیو و انسان به‌معنای واقع‌گرایی و طبیعت‌پردازی دوری کردند.
در این زمان هنرمندانی ازجمله پرویز تناولی با سبک سقاخانه حجم‌هایی ساختند که جریان مجسمه‌سازی را به‌سمت مجسمه‌هایی بردند که انتزاعی‌تر بودند. این جریان، از جریان اول مجسمه‌سازی در ایران که با ابوالحسن‌خان صدیقی آغاز کرد، دور بود.
بعد از انقلاب وقفه‌ای در این جریان به وجود آمد، به‌گونه‌ای که تا دهه ۷۰ مجسمه چشمگیری ساخته نشده است.
«مشاهیر»ی که اواخر دهه ۷۰ به تهران آمدند
اواخر دهه ۷۰ کم‌کم حرکت‌هایی در تهران آغاز شد و مجسمه‌هایی که طبیعت‌پردازانه و کلاسیک بودند، در بوستان‌های تهران ازجمله بوستان ملت این شهر نصب شدند. ازجمله این آثار، سردیس مشاهیر بوستان ملت و پیکره رازی در میدان گمرک تهران است.
بازگشت مجسمه‌های کلاسیک شهری به مشهد
این سیر تاریخی در مشهد نیز به عنوان یکی از شهرهای تاریخی اتفاق می‌افتاد. همچنین در نیم قرن اول شاهد مجسمه‌های کلاسیک شهری ارزشمندی در شهر بودیم.
همین‌طورجریان تازه مجسمه‌های شهری در مشهد نیز همچون تهران، در حدود سال‌های ۷۷ با نصب پرتره‌هایی از «رضا صفاری»، هنرمند مجسمه‌ساز مشهدی در باغ‌ملی مشهد و مجسمه‌ای در میدان جانباز مشهد آغاز شد که می‌توان گفت اولین حرکت‌های مجسمه‌سازی مشهد به‌سمت سبک کلاسیک بود.
اما قبل از آن در دهه ۵۰ گنجینه‌ای عالی از مشاهیر خراسانی در بوستان ملت مشهد نصب شده بود که به‌دست استاد میرحسن ارژنگ‌نژاد ساخته شده بود.
پس از تأسیس خانه هنرمندان در اوایل دهه ۸۰، ساخت مجسمه‌ها، سردیس‌ها و پیکر‌هایی با سبک کلاسیک شهری در مشهد ادامه یافت. ساخت پیکر رستم و سهراب، آرش کمان‌گیر، برخی شخصیت‌های تاریخی ازجمله ملاصدرا، خیام و... از این‌دست آثارند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
