شرح یک کارگاه کوچک از زبان هنرمندی که قصد ارتقای هنری ملزومات حرم را دارد

شهرآرانیوز - مصطفی آقایی، استاد دوخت‌های سنتی و رو دوزی است و در ۱۴ رشته صنایع‌دستی از سطح مربی تا استادی مهارت دارد. او بعد از ۱۱ سال پژوهش هنری سال ۹۲ یک طرح ۵ ساله را برای آموزش و اشتغال بانوان حاشیه شهر کلید می‌زند و طی آن ۸۰۰۰ نفر را رایگان آموزش می‌دهد. درست زمانی که می‌خواهد دوباره برای ادامه پژوهش‌هایش به خارج از کشور برود در حرم حضرت معصومه (س) شعله دیگری در وجودش روشن می‌شود تا درخواست ساخت پوش مضجع شریف حضرت رضا (ع) را به آستان قدس رضوی بدهد و از کارآموزانش که به درجه استادیاری رسیده‌اند برای کار در حرم دعوت می‌کند.

آشنایی با آیین‌ها و مراسم حرم و ملزومات آن، آقایی را ماندگار می‌کند تا طرح دو ساله ارتقای هنری ملزومات آستان را ارائه کند. سفره قرآن، شال خدام، جانماز و سجاده، روکش‌های جارو، بقچه قرآن، پرده دورو، سفره ۸۰ تکه نذورات، دستمال‌های مخصوص شست‌وشو، بقچه مخصوص لوازم غبارروبی و سجاده‌های مخصوص داخل ضریح، بخشی از ملزوماتی است که در این پروژه در حال آماده‌سازی است. برای این پروژه حدود ۱۵۰ میلیون کوک پیش‌بینی شده که تاکنون ۸ میلیون اجرا شده است.

پوش سنگ مقبره حضرت رضا (ع) و پوش سنگ مضجع شریف حضرت معصومه دو هدیه‌ای است که تاکنون از آن‌ها رونمایی شده است. پوش سنگ مقبره حضرت حدود ۸۸۰ هزار کوک دارد که در نوع خودش بی‌نظیر است. این کار حاصل تلاش ۲۵ نفر است که حدود ۵۶۰۰ ساعت وقت گذاشته‌اند. او آرزو دارد از میان کار‌های هنری که اجرا می‌کند، پوش ضریح مطهر و پوش سنگ مضجع شریف امام هشتم پس از تعویض در موزه حرم به یادگار بماند.

رویای آقایی ساخت یک کارگاه بزرگ صنایع دستی برای حضرت است که نسل‌های بعدی هنرمندان را در آن آموزش بدهد. طرح آقایی؛ دوخت یک دست ملزومات آیین‌های حرم و با تکنیک رودوزی است. هنری که قدمت و اصالتی به اندازه دوخت لباس برای بشر دارد. او از بهترین تکنیک‌ها و دوخت‌ها و نخ ابریشم برای این کار استفاده می‌کند. پارچه مورد استفاده در ملزومات هنری حرم ویژه رودوزی و سفارشی تهیه شده است. پوش مضجع شریف حضرت رضا (ع) رنگ خاکستری دارد و آقایی می‌گوید: «شاید عادت داریم رنگش سبز باشد، ولی این رنگ با مشورت با استادان به دست آمد.

این رنگ خنثی و میانه تیرگی و روشنی است و می‌شود هرچیزی را کنارش گذاشت. با این نگاه که هرکس به دیدار اهل بیت برود، بخشیده و خنثی از گناهان گذشته می‌شود. حالا انتخاب خودش است که به سوی سبزی‌ها گام بردارد یا به دنبال تیرگی‌ها برود.»

آقایی همچنین درباره ردیف کوک‌هایی که پارچه خاکستری را رو به سبزی برده است، می‌گوید: «از ابریشم‌دوزی‌های سنتی ایران استفاده کردیم که الگوی هشت خط دارد که عدد مقدس امام رضا (ع) است. در این کار‌ها ۳ نوع ستاره داریم، ستاره اربعین ۴۰ کوک دارد، ستاره امامت و ولایت که هرکدام ۲۴ کوک دارند. انتخاب رنگ‌ها نیز مهندسی شده است.

ما در ایران ۱۱ اقلیم جغرافیایی داریم. باید این دوخت‌ها و رنگ‌ها جوری طراحی می‌شد که حظ بصری برای همه اقوامی که از اقلیم‌های متفاوت می‌آیند، اتفاق بیفتد. ما ساعت‌ها با هنرمندان و استادان نشسته‌ایم و به این ترکیب رنگ خاص رسیده‌ایم.» در این کارگاه کوچک، پوش ضریح نیز در حال تهیه هست که «اسماء الحسنا» با تکنیک کتیبه‌دوزی روی آن دوخته می‌شود. تعداد کوک‌هایش ۲ میلیون است که تلاش می‌کنند آن را تا محرم آماده کنند.

روایتی از یک کارگاه نوپا و متفاوت که ملزومات مراسم و آیین‌های حرم مطهر رضوی را تهیه می‌کند