مکان‌یابی اراضی مناسب راه‌اندازی شهرک‌های صنفی سوغات و پوشاک
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: ضروری است تا کمیته‌ای برای مکان‌یابی مناسب برای راه‌اندازی شهرک پوشاک شکل بگیرد.
به گزارش شهرآرانیوز، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی با تاکید بر لزوم مکان یابی برای اراضی مناسب جهت راه‌اندازی شهرک سوغات و سایر شهرک‌های صنفی تولیدی، گفت: ضروری است تا کمیته‌ای برای مکان‌یابی مناسب برای راه‌اندازی شهرک پوشاک شکل بگیرد.
علی رسولیان در نشستی که به منظور بررسی توسعه شهرک‌های صنفی و صنعتی برگزار شد، اظهار کرد: در مسیر این شهرک‌ها معاونت اقتصادی استانداری، شهرداری مشهد و وزارت صنایع باید با همکاری یکدیگر طی یک بازه دو ماهه مطالعات مربوط به طرح سوغات را به نتیجه برسانند.
وی ادامه داد: توسعه شهرک‌های صنفی یکی از موضوعات مهمی است که باید به آن توجه ویژه صورت بگیرد. سال‌های گذشته نیز این مسئله مورد توجه مسئولان بود و مقرر شده بود تا در حوزه راه‌اندازی شهرک صنفی سوغات در استان اقداماتی انجام بگیرد و حتی جلساتی نیز در این خصوص برگزار و طرحی هم برای این منظور تدوین شد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی گفت: براساس همان جلسات اتحادیه‌های صنفی نیز پای کار آمدند و همین موجب شد تا سهم آنان از سوغات زائر افزایش زیادی پیدا کند. همچنین در حوزه کیف، کفش و پوشاک نیز اقدامات خوبی صورت گرفت که البته ممکن است این وضعیت پایدار نباشد، اما باید به شکل پایدار درآید. به همین منظور از منطقه سپاد برای راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی بازدید شد و تفاهم‌نامه‌ای نیز با مجموعه سپاد به امضا رسید تا در آن منطقه، شهرک سوغات ایجاد شود. شهرداری نیز در این حوزه پای کار آمد.
رسولیان خاطرنشان کرد: جایگاه خراسان در حوزه پوشاک دارای اهمیت بسیاری است. خراسان رضوی در این حوزه از ظرفیت بالایی برخوردار است و ظرفیت جدیدی نیز قرار است طی روز‌های آینده در بردسکن به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان افتتاح شود. خشکبار نیز یکی دیگر از ظرفیت‌های سوغات استان به شمار می‌آید که باید روی آن کار بیشتری صورت بگیرد.
در ادامه محمود بنانژاد، رئیس اتاق اصناف مشهد، با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه بین استانداری، سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی و اتاق اصناف مشهد در خصوص ایجاد شهرک‌های صنفی، خاطرنشان کرد: علاوه بر این راه‌اندازی شهرک‌هایی برای صنوف کارگاهی نیز مدنظر است که در خصوص آن نقطه نظراتی وجود دارد. بخشی از این‌ها صنوف کارگاهی هستند و بخش دیگر با توجه به رسته خود توانایی تجمیع دارند. تجمیع این صنوف در مجموعه شرکت شهرک‌های صنعتی می‌تواند امکانات اشتراکی برای این دسته از اصناف ایجاد کند که به رشد آن کمک خواهد کرد.
وی اضافه کرد: عمده‌ترین مسئله مربوط به راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تولیدی، تغییر کاربری زمین‌های آن هاست. به عنوان نمونه زمین شهرک آجیل و خشکبار با سرمایه اصناف خریداری شده، اما باید تسهیلاتی در صدور مجوز‌ها ارائه شود. در حال حاضر برای تغییر کاربری‌ها با ارقام آنچنانی مواجه هستیم. جهاد کشاورزی استان نیز باید به این موضوع به صورت ویژه نگاه کند، چون این شهرک‌ها به نوعی صنایع تبدیلی نیز به‌شمار می‌آیند.
رئیس اتاق اصناف مشهد افزود: برای راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی چوب نیز بازدید‌هایی انجام و منطقه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است. اگر بتوان به سمت این رفت که تسهیلاتی برای این موضوع در نظر گرفته شود، می‌توان کار را آغاز کرد و کم‌کم شهرک صنفی صنعتی خصوصی ایجاد کرد. متاسفانه در حال حاضر ۸۰ درصد قیمت زمین بعد از تغییر کاربری، برای تغییر کاربری این زمین‌ها دریافت می‌شود که چنین ارقامی اصلا برای اصناف توجیه‌پذیر نیست.
وی در خصوص راه‌اندازی شهرک پوشاک نیز گفت: یکی از مشکلات موجود در روند راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تولیدی پوشاک، مسئله قیمت‌هاست که بر توجیه‌پذیری اقتصادی تاثیر می‌گذارد. در واقع مشکل کارگاره‌های تولیدی ما این است که باید هزینه‌های مکان فعالیت خود را به صورت تجاری بپردازند و در شرایط غیراستاندارد به کار ادامه بدهند. به همین جهت ضروری است تا با راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تولیدی، این وضعیت را از حالت غیراستاندارد خارج کنیم.
در ادامه مسعود مهدی‌زاده مقدم، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی، با اشاره به بی‌سرانجامی راه‌اندازی ۷ شهرک صنفی استان گفت: به نظر می‌رسد ۹۰ درصد مواردی که دنبال ایجاد شهرک صنفی هستند، در واقع با هدف تغییر کاربری و واگذاری آن در آینده این کار را دنبال می‌کنند. به همین جهت پیشنهاد می‌شود اراضی شهرک‌های صنفی تولیدی را شرکت شهرک‌های صنعتی مدیریت کند. در واقع شرکت اراضی را در اختیار گرفته و شهرک‌های صنفی تولیدی را در دست بگیرد.
وی افزود: بر این اساس شرکت شهرک‌های صنعتی زمین را در اختیار می‌گیرد و اصناف زیرساخت‌های خود را در آن ایجاد می‌کنند. این موجب می‌شود تا قیمت تمام شده برای اصناف در راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی کمتر شود.
مهدی‌زاده مقدم تصریح کرد: یکی دیگر از پیشنهادات ما این است که این شهرک‌ها در قالب نواحی صنعتی راه‌اندازی شود و به راحتی می‌توان مجوز نواحی صنعتی را در استان صادر کرد.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی با اشاره به زمین‌های موجود در اطراف شهر برای راه‌اندازی شهرک صنفی پوشاک بیان کرد: در حال حاضر شهرک صنعتی کلات ظرفیت لازم برای توسعه ۲۰۰ هکتاری را در اختیار داشته و در حریم مشهد نیز قرار دارد که این صنوف می‌توانند در آن مستقر شوند و حداقل فاصله با مشهد را داشته باشند.
در ادامه غلام‌علی رخصت، رئیس انجمن نساجی خراسان رضوی و عضو اتاق بازرگانی مشهد، با تاکید بر اینکه موفقیت ایجاد شهرک صنعتی پوشاک در نزدیک بودن آن به شهر است، یادآور شد: این مکان می‌تواند به مثابه یک محل گذران تفریح و سرگرمی مورد استفاده قرار گیرد. باید در نظر داشت اصناف تمایل چندانی به جا‌به‌جایی به شهرک‌ها ندارد. به همین جهت باید شرایط به گونه‌ای فراهم شود تا یک واحد صنفی بتواند در همان جایی که تولید می‌کند، محصول خود را عرضه کند.
وی تاکید کرد: اگر فاصله شهرک صنفی تولیدی پوشاک از ۲ تا ۳ کیلومتر از مشهد بیشتر شود، فایده‌ای از راه‌اندازی آن عاید هیچ کس نخواهد شد. همچنین زمین اختصاصی برای ایجاد شهرک باید حداقل ۱۰ هکتار باشد.
رخصت تصریح کرد: باید به تولید پوشاک توجه جدی داشت تا بتوان با ایجاد واحد‌های تولید پوشاک در حد ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر پرسنل، این صنعت را توسعه داد. ما نگران بازگشت قاچاقچیان پوشاک هستیم. چنانچه تولید پوشاک به صورت صنعتی در دستور کار قرار نگیرد، قاچاقچیان با دلار ۱۲ هزار تومان پوشاک را قاچاق خواهند کرد. پوشاک حتی با دلار ۱۵ هزار تومان نیز توجیه اقتصادی برای قاچاق دارد.
در ادامه رضا حمیدی، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، با اشاره به برخی تصمیمات مسئولان در گذشته مبنی بر لزوم بازگرداندن تولید پوشاک به روستا‌ها اظهار کرد: ترک‌ها حاضر بودند میلیون‌ها دلار به ما بپردازند تا پوشاک ایران به روستا‌ها برود. تولید پوشاک نیاز به این دارد که محل تولید جایی باشد که دسترسی آن به نیروی کار، تجار و گردشگر تسهیل شود و قیمت زمین نیز مناسب باشد.
وی اضافه کرد: همچنین ضروری است سرویس حمل و نقل، مراکز خدمات طراحی و مد، توزیع و فروش، خدمات فنی، شعبات بانکی، کمک‌های اولیه و اورژانس، تفریحات ورزشی و مفید، ارائه مواد اولیه مرکزی و... در مکان راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی مستقر شوند. باید توجه داشت صنعت پوشاک زنجیره ارزش بالایی داشته و حجم قاچاق را به شدت کاهش می‌دهد.
حمیدی تاکید کرد: به عقیده من تاسیس و توسعه شهرک‌های صنفی تولیدی باید همراه با برندینگ باشد. همچنین ضروری است به مرور شهرک‌های صنفی تولیدی به شهرک صنعتی تبدیل شود. این مسئه به حفظ استاندارد‌ها و کیفیت کمک زیادی می‌کند.
علیرضا ارزانی ممقانی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور، در ادامه این نشست بیان کرد: اگر هماهنگی بین اتاق اصناف و شرکت شهرک‌های صنعتی ایجاد شود، می‌توان مشکل را حل کرد. شهرک‌های صنفی چند مشکل اساسی دارد که یک مورد آن شهرداری است. راه نجات از این مسئله استفاده از ظرفیت شرکت شهرک‌های صنعتی است.
وی با اشاره به پیشنهاد دریافت زمین‌های دولتی تحت لوای شرکت شهرک‌های صنعتی برای راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تاکید کرد: زمین دولتی زمینی است که انتقال حامل انرژی به آن گران بوده و از همین جهت توجیه‌پذیر نیست. همچنین نزدیکی به محل زندگی نیروی کار و در دسترس بودن آن برای ایجاد شهرک صنفی اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این لازم است تا شهرک صنفی در جایی ایجاد شود که بتوان از ظرفیت زوار استفاده کرد.
پس از وی امیرحسین اکبری، از معاون اقتصادی شهرداری مشهد پشت تریبون قرار گرفت و با اشاره به ضرورت انجام پروژه‌های مطالعاتی برای مکان‌یابی شهرک‌های صنفی گفت: این مسئله نیازمند مطالعات عمیق مبتنی بر مطالعات بازار است. در واقع ما علاوه بر سهولت دسترسی و نیروی کار در یک شهرک صنفی باید در این حوزه پژوهش‌های میدانی نیز صورت دهیم تا نیاز‌ها شناسایی شود.
وی با ارائه پیشنهادی در خصوص استفاده از برخی اراضی برای راه‌اندازی شهرک‌های صنفی ادامه داد: در حال حاضر در محدوده شهر کوره‌های آجرپزی سابق بلااستفاده مانده که کاربری آن صنعتی است؛ لذا این فرصتی در منطقه ۴ شهرداری مشهد است که شاید بتوان به آن اندیشید.
مرتضی صادقی، مسئول پروژه ساماندهی و توسعه سوغات خراسان رضوی نیز در پایان پیشنهاد کرد: با توجه به اینکه گردشگران زیادی از طرقبه و شاندیز دیدن می‌کنند، می‌توان در همان محدوده شهرک‌های صنفی-تولیدی مانند پوشاک راه اندازی کرد.
علی رسولیان در نشستی که به منظور بررسی توسعه شهرک‌های صنفی و صنعتی برگزار شد، اظهار کرد: در مسیر این شهرک‌ها معاونت اقتصادی استانداری، شهرداری مشهد و وزارت صنایع باید با همکاری یکدیگر طی یک بازه دو ماهه مطالعات مربوط به طرح سوغات را به نتیجه برسانند.
وی ادامه داد: توسعه شهرک‌های صنفی یکی از موضوعات مهمی است که باید به آن توجه ویژه صورت بگیرد. سال‌های گذشته نیز این مسئله مورد توجه مسئولان بود و مقرر شده بود تا در حوزه راه‌اندازی شهرک صنفی سوغات در استان اقداماتی انجام بگیرد و حتی جلساتی نیز در این خصوص برگزار و طرحی هم برای این منظور تدوین شد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی گفت: براساس همان جلسات اتحادیه‌های صنفی نیز پای کار آمدند و همین موجب شد تا سهم آنان از سوغات زائر افزایش زیادی پیدا کند. همچنین در حوزه کیف، کفش و پوشاک نیز اقدامات خوبی صورت گرفت که البته ممکن است این وضعیت پایدار نباشد، اما باید به شکل پایدار درآید. به همین منظور از منطقه سپاد برای راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی بازدید شد و تفاهم‌نامه‌ای نیز با مجموعه سپاد به امضا رسید تا در آن منطقه، شهرک سوغات ایجاد شود. شهرداری نیز در این حوزه پای کار آمد.
رسولیان خاطرنشان کرد: جایگاه خراسان در حوزه پوشاک دارای اهمیت بسیاری است. خراسان رضوی در این حوزه از ظرفیت بالایی برخوردار است و ظرفیت جدیدی نیز قرار است طی روز‌های آینده در بردسکن به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان افتتاح شود. خشکبار نیز یکی دیگر از ظرفیت‌های سوغات استان به شمار می‌آید که باید روی آن کار بیشتری صورت بگیرد.
در ادامه محمود بنانژاد، رئیس اتاق اصناف مشهد، با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه بین استانداری، سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی و اتاق اصناف مشهد در خصوص ایجاد شهرک‌های صنفی، خاطرنشان کرد: علاوه بر این راه‌اندازی شهرک‌هایی برای صنوف کارگاهی نیز مدنظر است که در خصوص آن نقطه نظراتی وجود دارد. بخشی از این‌ها صنوف کارگاهی هستند و بخش دیگر با توجه به رسته خود توانایی تجمیع دارند. تجمیع این صنوف در مجموعه شرکت شهرک‌های صنعتی می‌تواند امکانات اشتراکی برای این دسته از اصناف ایجاد کند که به رشد آن کمک خواهد کرد.
وی اضافه کرد: عمده‌ترین مسئله مربوط به راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تولیدی، تغییر کاربری زمین‌های آن هاست. به عنوان نمونه زمین شهرک آجیل و خشکبار با سرمایه اصناف خریداری شده، اما باید تسهیلاتی در صدور مجوز‌ها ارائه شود. در حال حاضر برای تغییر کاربری‌ها با ارقام آنچنانی مواجه هستیم. جهاد کشاورزی استان نیز باید به این موضوع به صورت ویژه نگاه کند، چون این شهرک‌ها به نوعی صنایع تبدیلی نیز به‌شمار می‌آیند.
رئیس اتاق اصناف مشهد افزود: برای راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی چوب نیز بازدید‌هایی انجام و منطقه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است. اگر بتوان به سمت این رفت که تسهیلاتی برای این موضوع در نظر گرفته شود، می‌توان کار را آغاز کرد و کم‌کم شهرک صنفی صنعتی خصوصی ایجاد کرد. متاسفانه در حال حاضر ۸۰ درصد قیمت زمین بعد از تغییر کاربری، برای تغییر کاربری این زمین‌ها دریافت می‌شود که چنین ارقامی اصلا برای اصناف توجیه‌پذیر نیست.
وی در خصوص راه‌اندازی شهرک پوشاک نیز گفت: یکی از مشکلات موجود در روند راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تولیدی پوشاک، مسئله قیمت‌هاست که بر توجیه‌پذیری اقتصادی تاثیر می‌گذارد. در واقع مشکل کارگاره‌های تولیدی ما این است که باید هزینه‌های مکان فعالیت خود را به صورت تجاری بپردازند و در شرایط غیراستاندارد به کار ادامه بدهند. به همین جهت ضروری است تا با راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تولیدی، این وضعیت را از حالت غیراستاندارد خارج کنیم.
در ادامه مسعود مهدی‌زاده مقدم، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی، با اشاره به بی‌سرانجامی راه‌اندازی ۷ شهرک صنفی استان گفت: به نظر می‌رسد ۹۰ درصد مواردی که دنبال ایجاد شهرک صنفی هستند، در واقع با هدف تغییر کاربری و واگذاری آن در آینده این کار را دنبال می‌کنند. به همین جهت پیشنهاد می‌شود اراضی شهرک‌های صنفی تولیدی را شرکت شهرک‌های صنعتی مدیریت کند. در واقع شرکت اراضی را در اختیار گرفته و شهرک‌های صنفی تولیدی را در دست بگیرد.
وی افزود: بر این اساس شرکت شهرک‌های صنعتی زمین را در اختیار می‌گیرد و اصناف زیرساخت‌های خود را در آن ایجاد می‌کنند. این موجب می‌شود تا قیمت تمام شده برای اصناف در راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی کمتر شود.
مهدی‌زاده مقدم تصریح کرد: یکی دیگر از پیشنهادات ما این است که این شهرک‌ها در قالب نواحی صنعتی راه‌اندازی شود و به راحتی می‌توان مجوز نواحی صنعتی را در استان صادر کرد.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی با اشاره به زمین‌های موجود در اطراف شهر برای راه‌اندازی شهرک صنفی پوشاک بیان کرد: در حال حاضر شهرک صنعتی کلات ظرفیت لازم برای توسعه ۲۰۰ هکتاری را در اختیار داشته و در حریم مشهد نیز قرار دارد که این صنوف می‌توانند در آن مستقر شوند و حداقل فاصله با مشهد را داشته باشند.
در ادامه غلام‌علی رخصت، رئیس انجمن نساجی خراسان رضوی و عضو اتاق بازرگانی مشهد، با تاکید بر اینکه موفقیت ایجاد شهرک صنعتی پوشاک در نزدیک بودن آن به شهر است، یادآور شد: این مکان می‌تواند به مثابه یک محل گذران تفریح و سرگرمی مورد استفاده قرار گیرد. باید در نظر داشت اصناف تمایل چندانی به جا‌به‌جایی به شهرک‌ها ندارد. به همین جهت باید شرایط به گونه‌ای فراهم شود تا یک واحد صنفی بتواند در همان جایی که تولید می‌کند، محصول خود را عرضه کند.
وی تاکید کرد: اگر فاصله شهرک صنفی تولیدی پوشاک از ۲ تا ۳ کیلومتر از مشهد بیشتر شود، فایده‌ای از راه‌اندازی آن عاید هیچ کس نخواهد شد. همچنین زمین اختصاصی برای ایجاد شهرک باید حداقل ۱۰ هکتار باشد.
رخصت تصریح کرد: باید به تولید پوشاک توجه جدی داشت تا بتوان با ایجاد واحد‌های تولید پوشاک در حد ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر پرسنل، این صنعت را توسعه داد. ما نگران بازگشت قاچاقچیان پوشاک هستیم. چنانچه تولید پوشاک به صورت صنعتی در دستور کار قرار نگیرد، قاچاقچیان با دلار ۱۲ هزار تومان پوشاک را قاچاق خواهند کرد. پوشاک حتی با دلار ۱۵ هزار تومان نیز توجیه اقتصادی برای قاچاق دارد.
در ادامه رضا حمیدی، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، با اشاره به برخی تصمیمات مسئولان در گذشته مبنی بر لزوم بازگرداندن تولید پوشاک به روستا‌ها اظهار کرد: ترک‌ها حاضر بودند میلیون‌ها دلار به ما بپردازند تا پوشاک ایران به روستا‌ها برود. تولید پوشاک نیاز به این دارد که محل تولید جایی باشد که دسترسی آن به نیروی کار، تجار و گردشگر تسهیل شود و قیمت زمین نیز مناسب باشد.
وی اضافه کرد: همچنین ضروری است سرویس حمل و نقل، مراکز خدمات طراحی و مد، توزیع و فروش، خدمات فنی، شعبات بانکی، کمک‌های اولیه و اورژانس، تفریحات ورزشی و مفید، ارائه مواد اولیه مرکزی و... در مکان راه‌اندازی شهرک صنفی تولیدی مستقر شوند. باید توجه داشت صنعت پوشاک زنجیره ارزش بالایی داشته و حجم قاچاق را به شدت کاهش می‌دهد.
حمیدی تاکید کرد: به عقیده من تاسیس و توسعه شهرک‌های صنفی تولیدی باید همراه با برندینگ باشد. همچنین ضروری است به مرور شهرک‌های صنفی تولیدی به شهرک صنعتی تبدیل شود. این مسئه به حفظ استاندارد‌ها و کیفیت کمک زیادی می‌کند.
علیرضا ارزانی ممقانی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور، در ادامه این نشست بیان کرد: اگر هماهنگی بین اتاق اصناف و شرکت شهرک‌های صنعتی ایجاد شود، می‌توان مشکل را حل کرد. شهرک‌های صنفی چند مشکل اساسی دارد که یک مورد آن شهرداری است. راه نجات از این مسئله استفاده از ظرفیت شرکت شهرک‌های صنعتی است.
وی با اشاره به پیشنهاد دریافت زمین‌های دولتی تحت لوای شرکت شهرک‌های صنعتی برای راه‌اندازی شهرک‌های صنفی تاکید کرد: زمین دولتی زمینی است که انتقال حامل انرژی به آن گران بوده و از همین جهت توجیه‌پذیر نیست. همچنین نزدیکی به محل زندگی نیروی کار و در دسترس بودن آن برای ایجاد شهرک صنفی اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این لازم است تا شهرک صنفی در جایی ایجاد شود که بتوان از ظرفیت زوار استفاده کرد.
پس از وی امیرحسین اکبری، از معاون اقتصادی شهرداری مشهد پشت تریبون قرار گرفت و با اشاره به ضرورت انجام پروژه‌های مطالعاتی برای مکان‌یابی شهرک‌های صنفی گفت: این مسئله نیازمند مطالعات عمیق مبتنی بر مطالعات بازار است. در واقع ما علاوه بر سهولت دسترسی و نیروی کار در یک شهرک صنفی باید در این حوزه پژوهش‌های میدانی نیز صورت دهیم تا نیاز‌ها شناسایی شود.
وی با ارائه پیشنهادی در خصوص استفاده از برخی اراضی برای راه‌اندازی شهرک‌های صنفی ادامه داد: در حال حاضر در محدوده شهر کوره‌های آجرپزی سابق بلااستفاده مانده که کاربری آن صنعتی است؛ لذا این فرصتی در منطقه ۴ شهرداری مشهد است که شاید بتوان به آن اندیشید.
مرتضی صادقی، مسئول پروژه ساماندهی و توسعه سوغات خراسان رضوی نیز در پایان پیشنهاد کرد: با توجه به اینکه گردشگران زیادی از طرقبه و شاندیز دیدن می‌کنند، می‌توان در همان محدوده شهرک‌های صنفی-تولیدی مانند پوشاک راه اندازی کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
