قدر سبزپری را بدانیم

سال‌های کودکی من در روستا با موسیقی مقامی گره خورده بود و تاآنجا که یادم می‌آید، همیشه در خانه ما صدای استادانی همچون جبار رحمتی، کریم کریمی، عبدا... امینی، غلامحسین غفاری، دوتار ذوالفقار عسکریان و... به گوش می‌رسید. این در معرض موسیقی مقامی قرار گرفتن باعث علاقه من به این نوع موسیقی شد؛ چیزی که در سال‌های اخیر بیش از پیش شده است. یعنی این سال‌ها به این نوع موسیقی نگاهی جدی‌تر دارم که بخش مهمی از فرهنگ این آب وخاک به حساب می‌آید؛ هرچند ما قدرش را ندانسته ایم.

چند روز قبل از رادیوی ماشینم، برنامه‌ای از رادیوخراسان شنیدم به نام «سبزپری»؛ برنامه‌ای در معرفی موسیقی مقامی خراسان. وقتی نوبت به معرفی عوامل برنامه رسید، متوجه شدم یکی از دوستان اهل ذوق یعنی غفور محمدزاده به عنوان کارشناس با این برنامه همکاری می‌کند. خوشحال شدم که تهیه کنندگان برنامه سراغ یکی از اهالی موسیقی خراسان رفته اند که اتفاقا پنجه‌ای شنیدنی دارد، در این حوزه تحقیق کرده است، با اکثر بزرگان موسیقی مقامی خراسان نشست وبرخاست کرده است، در این حوزه صاحب تالیفات ارزشمندی است و به قول معروف، کننده کار است.

برنامه که تمام شد، هم خوشحال بودم و هم دوباره انبوهی از فکر‌ها سراغم آمد که چرا باید برنامه‌هایی همچون سبزپری کم باشند؟ چرا رسانه ملی ما تابه حال آن گونه که شایسته وبایسته موسیقی مقامی است، سراغ این سبک موسیقی نرفته است؟ اگر هم گاهی سراغ این حوزه رفته اند، به دعوت از نوازنده یا خواننده‌ای آن هم در مناسبتی خاص بسنده کرده و از این نکته غافل شده اند که این نوع موسیقی که اتفاقا یکی از گونه‌های اصیل موسیقی این سرزمین است، حتی در جذب مخاطب به رادیو و تلویزیون، می‌تواند سهم مهمی داشته باشد. یعنی اگر فکرشده و با برنامه سراغ این بخش از فرهنگ برویم، متوجه می‌شویم که این نوع موسیقی مخاطب کمی ندارد.

این استدلال برگرفته از بازتاب‌هایی است که بعد از گذاشتن هر پست در فضای مجازی، با موضوع موسیقی مقامی، دریافت می‌کنم. آدم‌های فراوانی ضمن تشکر از اشتراک گذاری این قطعات، می‌خواهند که قطعه پست شده را برای آن‌ها ارسال کنم. این موضوع نشان می‌دهد که ما برای موسیقی مقامی خراسان، مخاطب کم نداریم، اما عرصه را بر این موسیقی در جایی مثل رادیو و تلویزیون تنگ کرده ایم. ازطرفی داد تهاجم فرهنگی سرمی دهیم و ازطرف دیگر نمی‌توانیم یا بلد نیستیم یا نخواسته ایم که از داشته‌های اصیل خودمان استفاده بکنیم.

به نظرم با وجودکم بودن زمان، برنامه سبزپری برنامه‌ای ارزشمند دربین ساخته‌های رادیوخراسان است، پس به جد باید این برنامه را تقویت کرد. با افزایش زمان پخش آن و با افزایش روز‌های پخش برنامه و این اتفاق خوب را به یک نوبت در هفته خلاصه نکنیم. فراموش نکنیم که بخش مهمی از جمعیت خراسان را روستاییان عزیز تشکیل می‌دهند که بیشتر آن‌ها موسیقی مقامی را دوست دارند و حتی خیلی از آدم‌های شهری را دیده ام که با این موسیقی پیوند برقرار می‌کنند؛ چه در همین خراسان‌های خودمان و چه خارج از این حوزه جغرافیایی. ناگفته پیداست که این نوع موسیقی حتی خارج از مرز‌های ما و دربین کشور‌های همسایه و هم زبان ما نیز مخاطب خود را دارد، پس باید این علاقه و اشتیاق را به فال نیک گرفت و از آن به شکل درست استفاده کرد.

برنامه‌ای مثل سبزپری نباید به یک برنامه رادیویی خلاصه شود. این برنامه می‌تواند نسخه تلویزیونی هم داشته باشد. به راحتی و با صرف کمترین هزینه‌ می‌شود سراغ ساخت مستند‌هایی ارزشمند از موسیقی خراسان رفت و آن‌ها را از تلویزیون نمایش داد. امیدوارم رادیو و تلویزیون خراسان بیش از پیش مقوله موسیقی مقامی و آداب و سنن پیوندخورده با این موسیقی را جدی بگیرد. وقتی قطعه‌ای موسیقی می‌شنویم، باید بدانیم که این قطعات، پیوندی محکم با جزءبه جزء زندگی مردم این خطه در گذشته‌ها داشته است. مردم در گذشته هنگام کاشت محصول، هنگام دروی محصول، هنگام بردن گوسفندان به چرا و در عزا و عروسی و شادی و مناسبت‌های مذهبی و... با این موسیقی پیوند داشتند، پس باید سراغ این سرچشمه‌ها رفت و از آن بهره گرفت؛ هم به منظور معرفی فرهنگ اصیل خراسانی و هم به منظور جذب مخاطب برای رسانه.