تخفیف‌های فروشگاهی به‌زیان شهروندان

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ قیمت روی کالا، قیمت تخفیف خورده اتیکت، رقم ثبت شده در فاکتور و قیمت کالا در خارج از فروشگاه هرکدام یک عدد است، این تجربه تکراری افرادی است که از فروشگاه‌های زنجیره‌ای موادغذایی خرید کردند و از آن خرید نقره داغ شدند. ۱۱ ماه قبل در گزارشی با عنوان «پشت پرده تخفیف‌های غیرواقعی در مشهد» نوشتیم که با وجود درج تخفیف روی کالا در برخی فروشگاه‌های زنجیره ای، شما با گران فروشی یا کم فروشی روبه رو هستید.

با وجود پرداختن رسانه‌های مختلف به این موضوع و پاسخ‌هایی از جانب مسئولان درباره نظارت و پیگیری جدی، هنوز این ماجرا ادامه دارد و راهی که برای ما می‌ماند، دقت در خرید است. اما اگر بازهم در دام این تخفیف‌ها افتادید و متوجه آن شدید، حتما مسیر مطالبه گری را انتخاب کنید تا شاید در آینده کمتر شاهد این نوع تخلفات باشیم. علاوه بر اینکه برخی از این فروشگاه‌ها به جیب مردم ضرر می‌رسانند، رشد قارچ گونه آن‌ها موجب جمع آوری تعداد زیادی از سوپرمارکت‌های کوچک شده است.

۳۰ درصد سوپر‌های محله‌ها حذف می‌شوند

در هر خیابان یا شاید بهتر باشد بگوییم محله، چشم که بگردانید، احتمالا یک شعبه از یک فروشگاه زنجیره‌ای را خواهید دید. در بعضی خیابان‌ها آن قدر فاصله شان از یکدیگر کم است و تعدادشان زیاد است که نقش سوپر محله را به خود گرفته اند و آن‌ها را به حاشیه رانده اند. آن قدر به فروششان اطمینان دارند که مثلا در چهارراه میدان بار مشهد، که پر است از مغازه‌های فروش موادغذایی، می‌توانید در فاصله‌ای کم چند شعبه از این فروشگاه‌ها را ببینید. برخی کارشناسان اقتصادی مدت هاست که به صدور مجوز بی رویه برای این فروشگاه‌ها انتقاد دارند و آن را به زیان بقای سوپر‌های محله‌ها و همچنین به ضرر جیب مردم می‌دانند.

رئیس اتحادیه عمده فروشان موادغذایی و سوپرمارکت‌های مشهد این موضوع را تأیید می‌کند و به شهرآرا می‌گوید: این موضوع بر وضعیت اقتصادی سوپرمارکت‌ها به ویژه در محله‌های متوسط به بالای شهر که تعداد این فروشگاه‌ها در آنجا زیاد است، بسیار تأثیرگذار بوده است. حسینعلی شرف زاده پیش بینی می‌کند که اگر شرایط به همین روال پیش برود، احتمالا تا ۲ سال آینده ۳۰ درصد سوپرمارکت‌ها و عمده فروشان به دلیل افزایش تعداد این فروشگاه‌ها از کسب وکارشان خارج می‌شوند. همچنین این مسئله سبب بیکاری چند هزار نفر می‌شود.

چند نرخ برای یک کالا

«قیمت یک قوطی رب روی اتیکت فروشگاه ۲۲ هزار و ۹۰۰ تومان بود، قیمت داخل فاکتور ۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان ثبت شده بود و با تخفیف ۲۶ هزار و ۹۰۰ تومان به من فروخته شد. همین کالا بیرون از فروشگاه ۲۰ هزار تومان بود.» این تجربه آقای بدیعی از مخاطبان شهرآراست. او می‌گوید که شکایت کرده و نتیجه آن دریافت پیامی از فروشگاه برای مراجعه کردن به شعبه مدنظر و احتمالا دریافت بقیه پولش بوده است.

خانم هاشمیان نیز تجربه‌ای مشابه درباره خرید ماکارونی از این فروشگاه‌ها دارد. او می‌گوید: ۲ روز قبل یک بسته ماکارونی ۷۰۰ گرمی خریدم. بعد از بررسی فاکتور در خانه متوجه شدم قیمت هر بسته ماکارونی ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان فاکتور شده است که با تخفیف ۳۰ درصدی مبلغ پرداختی من در فاکتور به ۹۷۳۰ تومان رسیده است، اما من می‌دانستم که قیمت مصوب ماکارونی ۸۶۰۰ تومان است و سوپر‌ها و مغازه‌های اطراف هم به همین قیمت می‌فروشند.

او ادامه می‌دهد: روی بسته ماکارونی را که مشاهده کردم، متوجه شدم به صورت غیرمعمول قیمت ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان چاپ شده است. بعد از تماس با فروشگاه، مدیریت آن پاسخ داد که این بسته‌ها قیمت جدید است و می‌توانم با مراجعه به فروشگاه آن را عوض کنم.
یکی از کاربران فضای مجازی نیز با انتشار تصویری از سطل ماست با برند و تاریخ مشابه نشان داده بود که قیمت این کالا در فروشگاه زنجیره‌ای ۲۰۰۰ تومان بیشتر از سوپرمارکت است.

تجربه آقای موسوی نژاد هم درباره خرید یک کیسه برنج ۱۰ کیلویی است که قیمت آن بعد تخفیف بیشتر از نرخ بازار برایش تمام شده و چند روز بعد از خرید متوجه این موضوع شده بود. افراد زیادی از تجربه هایشان درباره خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای ما گفتند؛ تجربه‌هایی از خرید مواد شوینده، محصولات لبنی، دستمال کاغذی، شامپو و... که همه در تله این تخفیف‌ها گرفتار شده بودند.

حتما میز‌های بزرگ جادویی وسط فروشگاه‌ها را که کالا‌های چیده شده روی آن با تخفیف‌های چشمگیری فروخته می‌شود، دیده اید. گزارش میدانی ما نشان می‌دهد که در کنار تخلفات صورت گرفته، این فروشگاه‌ها برخی محصولات را که قیمت مشخصی دارند با تخفیف زیادی عرضه می‌کنند و همین موضوع باعث جلب اعتماد مشتری‌ها و خرید از این واحد‌ها می‌شود.

آزادسازی به معنای رهاسازی نیست

کارشناس مسئول نظارت بر کالا و خدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با تأکید بر اینکه آزادسازی بازار به معنی رهاسازی آن نیست، به شهرآرا می‌گوید: این واحد‌ها رها نیستند و تحت نظارت اند. اینکه می‌گوییم آزادسازی قیمت ها، به معنی این نیست که هرکس هر قیمتی را که بخواهد روی کالا درج کند یا بفروشد.

عباس اخوان با تأکید بر اینکه مردم باید هوشیار باشند و در صورت مشاهده تخلف به ما گزارش دهند، ادامه می‌دهد: از آنجایی که تعداد گروه خدمات و کالا در سطح عرضه زیاد است، با میزان نیروی ما هماهنگی لازم را ندارد. این نظارت‌ها از سازوکار انسانی خارج شده است، بنابراین باید سازوکار هوشند و زیرساخت مناسب برای نظارت وجود داشته باشد.
او می‌افزاید: برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای با تولیدکننده‌ها بر سر قیمت گذاری تبانی می‌کنند و فروشگاه‌ها به کارخانه‌ها می‌گویند که چه قیمتی را روی کالا درج کنند؛ این موضوع در صورت مشاهده تخلف است و جرم تلقی می‌شود.

۱۸ درصد سود برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای

«با اصل تخفیف‌هایی که فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌دهند مخالفیم، چون تبلیغات خلاف واقعیت است. ملاک ما در بازرسی‌ها فاکتور خرید این فروشگاه هاست، اما همان طور که می‌دانید، برخی از آن‌ها با تولیدکننده بر سر قیمت تبانی می‌کنند.» این برشی از صحبت‌های مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد است.

امیر دلداری ادامه می‌دهد: وقتی ساختار خرید را بررسی می‌کنیم، با وجود تخفیفی که می‌دهند نیز بازهم گران فروشی می‌کنند. او به سود سرشار این فروشگاه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: از جمع سود خرده فروشی به علاوه سود عمده فروش و هزینه حمل ونقل، سود فروشگاه‌های زنجیره‌ای به دست می‌آید که برابر با ۱۸ درصد است. با وجود این برخی از این فروشگاه‌ها حتی بعد از احتساب تخفیف‌ها بازهم بیشتر از سود مجازشان سود می‌کنند.

مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد تأکید می‌کند که مردم در صورت مشاهده هرگونه تخلف آن را از طریق سامانه ۱۲۴، شماره ۳۱۷۳۰ یا شماره پیامک ۳۰۰۰۱۳۴۱۲۴ با ما در میان بگذارند. دلداری از تعداد زیاد اعلام شکایت از این فروشگاه‌ها در هر روز خبر می‌دهد و می‌گوید: از اول سال ۱۴۰۰ تا ۲۵ مهرماه ۵۲۱ بازرسی انجام شده که موجب ثبت ۲۰۶ فرم تخلف با ارزش ۲ میلیارد و ۱۹۲ میلیون ریال شده است.
تلاش کردیم یک طرفه به قاضی نرویم و صحبت‌های اعضای هیئت مدیره اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را نیز بشنویم، اما تا زمان تهیه این گزارش موفق به تماس با آن‌ها نشدیم.