یادی از سنت برپایی جشن و شادمانی در حرم مطهر امام رضا (ع) هم‌زمان با شروع ماه ربیع‌الاول
عزیزا... عطاردی در کتاب «تاریخ آستان قدس رضوی» درباره این مراسم چنین می‌گوید: «در اعیاد و موالید اهل‌بیت (ع) مجلس جشن و سرور برپا می‌شود. خدام اماکن متبرکه، سردرها، ایوان‌ها و مناره‌ها را چراغانی و نور افشانی می‌کنند.
به گزارش شهرآرانیوز؛ ربیع‌الاول شادی بعد از اندوه است. آرامی که از پس شدتی به آدم می‌رسد. صفر می‌رود، پرچم بالای گنبد، رنگ سیاهش را کنار می‌گذارد و ربیع با اندک فاصله‌ای، لب مومنان را با گلِ لبخند می‌آراید. از دیرباز تا‌کنون، هنگامه جشن و سرور که می‌شود، در آستان قدس رضوی نیز مراسم جشن و شادمانی برپا می‌گردد.
برپایی مراسم جشن و سرور
عزیزا... عطاردی در کتاب «تاریخ آستان قدس رضوی» درباره این مراسم چنین می‌گوید: «در اعیاد و موالید اهل‌بیت (ع) مجلس جشن و سرور برپا می‌شود. خدام اماکن متبرکه، سردرها، ایوان‌ها و مناره‌ها را چراغانی و نور افشانی می‌کنند. در این ایام نقاره‌خان‌ها شب و روز نقاره می‌نوازند و در تالار بزرگ اجتماعی برپا می‌کنند که در آن، مداحان مدیحه‌سرایی کرده و خطیبان سخنرانی. در زمان حاضر این مجالس در صحن موزه در رواق دارالزهد برپا می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «در‌میان همه اعیاد مذهبی، میلاد رسول‌اکرم (ص)، امیرالمومنین (ع)، حضرت‌رضا (ع)، امام‌حسین (ع) و نیمه‌شعبان بسیار مجلل و باشکوه برگزار می‌شود. در این روز‌ها گروهی از زائران و دعوت‌شدگان علاوه‌بر پذیرایی با غذای حضرت (ع) اطعام هم می‌شوند. در پرونده‌های آستان قدس و اسناد آن آمده است که در روز میلاد امام‌رضا (ع) مجلس سلام رسمی تشکیل می‌گردد که در حضور اعیان، رجال و بزرگان شهر، خطبه‌ای بلند می‌خوانند.
همچنین در این مراسم، پرده‌ای که در آن شمایل حضرت‌رضا (ع) نقاشی شده به تالار می‌آورند و از آن پرده‌برداری می‌کنند. در پایان نیز به حاضران در این مجلس هدایایی تقدیم می‌شود.»
شعرخوانی ملک‌الشعرا و مداحان
عطاردی در بخشی از پژوهش خود به شعرخوانی ملک‌الشعرا و دیگر شاعران در این اعیاد نیز اشاره می‌کند و می‌نویسد: «در این مراسم همچنین ملک‌الشعرای آستان قدس یا شعرای دیگر، قصیده‌ای را که به‌مناسبت میلاد مطهر زاده آن عید سروده، در جمع حضار می‌خواند و مداحان هم ابیاتی در مناقب و فضایل امام رضا (ع) و دیگر ائمه اطهار قرائت می‌کنند. پخش نقل و نبات در بسته‌هایی که از پیش آماده شده، از دیگر مراسم این روز است که هر‌ساله برگزار می‌شود.» بیت‌های زیر نمونه‌ای از اشعار نخستین ملک‌الشعرای آستانه در مدح ائمه معصوم (ع) است:
هر چه گفتم زمدحت و زغزل، روسیاهی برای دیوان بود
به جز ازمدح آل پیغبر هر چه گفتم تمام هذیان بود
شب اگر مدح ناکسی گفتم، روز طبعم از آن پریشان بود
هر که را گفتم این فرشته بود، چون بدیدم بتر زشیطان بود
پرداخت هزینه‌های جشن از محل موقوفات
ناگفته نماند که در اعیاد مختلف بر‌اساس وقف‌های بی‌شماری که وجود دارد، مراسمی برپا می‌شود. در کتاب «تاریخ آستان قدس» پخت ناهار در روز تولد امام‌حسین (ع) یکی از این مراسم است که به آن اشاره شده است؛ «ناهار روز تولد حضرت امام‌حسین (ع) که برای مدعوین طبخ می‌شود، بسیار مفصل است و مخارج آن از محل موقوفه فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان، که در ماه مبارک رمضان سال۱۳۱۰ قمری آن را وقف کرده، پرداخت می‌شود.»
غبارروبی حرم
غبارروبی از مرقد مطهر حضرت‌رضا (ع) یکی دیگر از مراسم ایام شادمانی است که از دیرباز انجام می‌شده است. البته این رسم تنها در ایام شادمانی خلاصه نمی‌شود و می‌توان نشان آن را در مناسبت‌های دیگر در طول سال نیز مشاهد کرد؛ «برای تنظیف و غبارروبی ضریح و قبر مطهر ساعت و روز معینی در نظر گرفته، سپس از گروهی که مسئولان، نامداران و بزرگان آستانه هستند، دعوت می‌شود تا در زمان تعیین‌شده در حرم حضور داشته باشند.
در گام بعدی، محدوده ضریح و رواق‌ها خلوت می‌شود. بعد از آمدن دعوت‌شدگان، نخست کلید‌دار ضریح مبارک جلو می‌آید و با گرفتن اجازه از متولی در ضریح را باز می‌کند. در این هنگام افرادی که اجازه حضور دارند، لباسی سپید پوشیده، وارد ضریح شده و مشغول غبارروبی می‌شوند. در این مراسم همچنین خادمان نذورات ریخته‌شده به داخل ضریح را جمع‌آوری کرده، در کسیه‌های مخصوصی بسته‌بندی و لاک و مهر می‌کنند و به مقامات مسئول تحویل می‌دهند.»
تصویری از اعضای انجمن ادبی شعر خراسان- ۱۳۰۵ خورشیدی
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
