«ایران درّودی» کیست؟ + بیوگرافی و تصاویر

شهرآرانیوز - زندگی من خلاصه میشه در یک کلمه”نقاشی”! فکر می‌کنم نقاش من و انتخاب کرده من نقاشی رو انتخاب نکردم. من شبی که مادرم رو به خاک سپردم اومدم بالا نقاشی کردم. این‌ها بخشی از صحبت‌های نقاش ایرانی، ایران درودی در یکی از مصاحبه هایش است.

ایران درّودی نقاش، کارگردان، نویسنده، منتقد هنری و استاد برجسته دانشگاه در ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ در مشهد و در خانواده‌ای سرشناس به دنیا آمد. خاندان پدری از بازرگانان صاحب نام خراسان، و خانواده­ ى مادری از بازرگانان قفقاز بودند که پس از انقلاب شوروی به ایران مهاجرت کرده و در مشهد اقامت گزیده بودند.

درّودی با علاقه‌ای که از کودکی به نقاشی داشت پس از اتمام تحصیلات متوسطه، راهی فرانسه شد و تحصیلات خود را در دانشکده­‌ی عالی هنر‌های زیبای پاریس بوزار به پایان رساند.

او در بروکسل برای شفاف کردن رنگ‌های نقاشی دوره­‌ی ویترای را درآکادمی سلطنتی بروکسل گذراند و تاریخ هنر را در مدرسه لوور پاریس فراگرفت.

درسال ۱۳۴۷ به سفارش شرکت آی. تی. تی که لوله کشی نفت آبادان به ماهشهر را انجام داده بود تابلوی نفت ایران را خلق کرد. تابلویی که تصویر آن با تیراژى چند میلیونی در مطبوعات مهم امریکا از قبیل لایف، تایمز، نیوزویک به چاپ رسید و احمد شاملو نام رگ‌های زمین، رگ‌های ما را بر این شاهکار نهاد.

داستان تابلوی نفت ایران درودی

در سال ۱۳۴۷ بود که شرکتی که لوله کشی نفت آبادان به ماهشهر را انجام داده بود به نام آی تی تی، افرادی را به ایران فرستادند تا هنرمندی را از بین تعدادی از هنرمندان منتخب برگزینند تا تابلویی از این لوله کشی‌ها بکشد. این گروه بعد از دیدن چندین اثر از مابقی هنرمندان به سراغ آتلیه کوچک ایران که در آن زمان در حال تکمیل اثر بزرگ خود به نام “رستاخیز” در آن بود رفتند. در آن زمان همسر ایران درودی برای راه اندازی تلوزیون بندرعباس به آنجا رفته بود که همان شب با ایران تماس گرفتند و به اون گفتند که از بین چندین هنرمند برای کشیدن این تابلو انتخاب شده است؛ و به مناسبت این موضوع مهمانی‌ای برای او در هتل هیلتون برپا کردند. همان شب بعد از مهمانی قرراداد را جلوی ایران گذاشتند، شرایط قرارداد به این شکل بود که تعدادی عکاس میفرستند تا از مرحله به مرحله‌ی کشیده شدن نقاشی عکس برداری کنند؛ و در مدت زمان یک ماهه‌ای که در اختیار او قرار می‌گیرد اگر نقاشی باب میل نبود باید نقاشی دیگری کشیده شود.

ولی ایران اینچنین پاسخ می‌دهد: «نیازی نیست عکاس بفرستید من تعداد زیادی نقاشی با موضوع نفت نقاشی خواهم کرد و تابلویی که چاپ خواهد شد تابلویی است که من انتخاب خواهم کرد.» او میگوید به اهمیت انتشار تابلویی با عنوان «نفت ایران» در مطبوعات مهم دنیا پی برده و از رسالتی که به من واگذار می‌شد آگاه بودم. در یک لحظه تصمیم گرفتم تمام امتیاز‌های مادی این کار را زیر پا بگذارم و روی حق انتخاب اثر پافشاری کنم. بنابران با پذیرش این شرط قرارداد دوباره نویسی می‌شود و این قرارداد به مهم‌ترین قرارداد زندگی ایران تبدیل می‌شود. نام این اثر را احمد شاملو “رگ‌های زمین، رگ‌های ما” انتخاب کرد؛ که چند ماه بعد این اثر با تیراژ چند میلیونی در دو صفحه‌ی رنگی همراه با نوشته‌ای از خود ایران درودی در مطبوعات مهم و معتبر دنیا از جمله «لایف»، «تایم»، «نیوزویک»، «نیوزفرانت» و بسیاری دیگر انتشار یافت. این چنین شد که ایران درودی در ۳۲ سالگی به شهرت جهانی دست پیدا کرد، ولی از صبح روز بعد این ماجرا مجدد ۸ صبح سر کار خود در تلوزیون حضور پیدا کرد. زیرا که می‌دانست عشقش به ایران و خاک وطنش اجازه نمی‌دهد ایران را ترک کند، زیرا که خاک این وطن است که منبع الهام اوست.(چوپی آرت)

ایران درّودی در دهه‌ی ۴۰ پس از نمایش آثارش در گالری­‌های مختلف، برای آموختن کارگردانی و تولید برنامه­‌های تلویزیونی به انستیتو آر. سی. ال نیویورک رفت. در نیویورک با پرویز مقدّسی که در رشته­‌ی کارگردانی سینما و تلویزیون تحصیل می­ کرد آشنا شد و با او ازدواج کرد. چندى بعد درّودی به همراه همسرش به ایران بازگشت و در سازمان تازه تاسیس تلویزیون در سمت تهیه کننده و کارگردان برای مدت ۶ سال به فعالیت پرداخت. حاصل این فعالیت تهیه و کارگردانی بیش از ۸۰ فیلم مستند تلویزیونی موفق از هنرمندان ایران و جهان بود که سبب شد دانشگاه صنعتی شریف از او دعوت به عمل آورد تا به عنوان استاد افتخاری، تدریس تاریخ و شناسایی هنر را در این دانشگاه برعهده گیرد.

برگزاری ٦٤ نمایشگاه انفرادی و شرکت در بیش از ۲۵۰ نمایشگاه گروهی در کشور‌های اروپایی، ایران، مکزیک، ژاپن وآمریکا است. انتشار مقالات و نقد‌های تحقیقی و هنری در مطبوعات ایران، ایراد سخنرانی در مراکز فرهنگی و هنری دنیا، تهیه و کارگردانی بیش از ۸۰ فیلم مستند تلویزیونی از هنرمندان ایران و جهان، نگارش و انتشار کتاب زندگینامه خودنوشت «در فاصله‌ی دو نقطه...!» حاصل بیش از٦٠ سال فعالیت همه جانبه ­ی او در عرصه ­ی هنر معاصر ایران است که تا امروز ادامه دارد. فعالیت‌‎هایی که در کنار نشست و برخاست با بزرگانی، چون آندره مالرو، سالوادور دالی، ژان کوکتو، آنتونیو رودریگز، احمد شاملو و... و بیان منحصر به فرد وی در نقاشی، او را به یکی از مهم‌ترین نقاشان ایران و جهان بدل کرده است.

موزه هنر‌های معاصر تهران، موزه هنر‌های زیبای کرمان، کاخ موزه سعد آباد، کاخ صاحبقرانیه، موزه ایکسل بلژیک و موزه هنر‌های معاصر نیویورک از جمله مکان‌هایی هستند که در کنار مجموعه داران سرشناس، آثار ایران درّودی را در گنجینه خود دارند.

ایران درّودی در آخرین فعالیتش، بعد از تاسیس بنیادی در سال ۱۳۹۰، ۱۹۵ اثر برگزیده­ ى خویش را که طى ٤٧ سال با هدف ارائه در موزه ­­ی شخصی خود حفظ کرده بود، به صورت محضری به این بنیاد و مردم ایران بخشید، وهزینه‌ی ساخت موزه را از محل فروش منزلش در پاریس تامین کرد.

در اسفند ماه سال ۱۳۹۴ شهردارى تهران قطعه زمینى واقع در خیابان سید جمال الدین اسد ابادى، جهت بهره بردارى موزه­‌ی اثار نقاشی ایران درّودی در نظر گرفت. متاسفانه مراحل ادارى ان بیش از انتظار به طول انجامید، سرانجام در خردادماه ۱۳۹۷ شوراى اسلامی شهر تهران بهره بردارى از زمین مذکور را پس از دوسال وچهار ماه با اکثریت آراء تصویب کرد. اکنون بنیاد بی ­صبرانه منتظر ابلاغ رسمى آن است تا کار ساختمان موزه شروع شود.

نمایشگاه­ها و فعالیت­های هنری «ایران درّودی»

تحصیلات:

«دانشکده‌ی عالی هنر‌های زیبای» پاریس (بوزار) رشته­‌ی نقاشی.

«مدرسه­‌ی لوور» پاریس، رشته­‌ی تاریخ هنر.

«دانشکده­‌ی سلطنتی» بروکسل، رشته­‌ی ویترای.

«انستیتو آر. سی. آ.» نیویورک، رشته­‌ی تهیه و کارگردانی سینما و برنامه­‌های تلویزیونی.

نمایشگاه­‌های فردی:

۱۳۳۷ (۱۹۵۸) - «مرکز هنر‌های میامی بیچ».

۱۳۳۷ (۱۹۵۸) - دانشگاه کلمبیا، آمریکا.

۱۳۳۸ (۱۹۵۹) - هتل «هیلتون»، تهران.

۱۳۳۸ (۱۹۵۹) - «تالار فرهنگ»، تهران.

۱۳۳۸ (۱۹۶۱) - «انجمن ایران و امریکا»، تهران.

۱۳۴۰ (۱۹۶۱) - «تالار فرهنگ»، ایران.

۱۳۴۲ (۱۹۶۳) - موزه­‌ی «ایکسل»، بروکسل.

۱۳۴۳ (۱۹۶۴) - گالری «سنتاماریا پیزا»، میلان.

۱۳۴۳ (۱۹۶۴) - گالری «بورخس»، تهران.

۱۳۴۴ (۱۹۶۵) - «انجمن ایران و آمریکا»، تهران.

۱۳۴۸ (۱۹۶۹) - گالری «نگار»، تهران.

۱۳۴۹ (۱۹۷۰) - هتل «هیلتون»، تهران.

۱۳۴۹ (۱۹۷۰) - دانشگاه «صنعتی شریف»، تهران.

۱۳۵۱ (۱۹۷۲) - انستیتو «گوته»، تهران.

۱۳۵۲ (۱۹۷۳) - گالری «اسپس ۲۰۰۰» نیویورک.

۱۳۵۲ (۱۹۷۳) - انستیتو «گوته»، آبادان، شیراز، مشهد، اصفهان.

۱۳۵۲ (۱۹۷۳) - گالری «دروآن»، پاریس.

۱۳۵۲ (۱۹۷۳) - گالری «آرتیوم آرتیست»، ژنو.

۱۳۵۳ (۱۹۷۴) - گالری «۲۱»، زوریخ.

۱۳۵۳ (۱۹۷۴) - «شرکت ملی نفت ایران»، آبادان.

۱۳۵۳ (۱۹۷۴) - دانشگاه «فردوسی» مشهد.

۱۳۵۴ (۱۹۷۵) - گالری «دروّدی»، تهران.

۱۳۵۴ (۱۹۷۵) - گالری «دروآن»، توکیو.

۱۳۵۴ (۱۹۷۵) - گالری «لاگالریا»، مکزیکوسیتی.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - گالری «اریتاژ»، تورنتو.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - موزه­‌ی «هنر‌های زیبا»، مکزیکوسیتی.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - دانشگاه «فردوسی» مشهد.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - دانشگاه اصفهان.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - «شرکت ملی نفت ایران»، آبادان.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - «تلویزیون ملی ایران»، شیراز.

۱۳۵۵ (۱۹۷۶) - گالری «الکساندر»، تهران.

۱۳۵۷ (۱۹۷۸) - «باشگاه نخست وزیری» تهران.

۱۳۵۷ (۱۹۷۸) - هتل «انترکنتیناتال»، ژنو.

۱۳۶۱ (۱۹۸۲) - گالری «موت»، ژنو.

۱۳۶۶ (۱۹۸۷) - گالری «بایول»، پاریس.

۱۳۶۷ (۱۹۸۸) - سالن «رولان گاروس»، «پاله دوشایو»، پاریس.

۱۳۶۷ (۱۹۸۸) - استودیو «کیو»، نیوجرسی.

۱۳۶۷ (۱۹۸۸) - گالری «آرت دکور»، واشنگتن دی. سی.

۱۳۶۸ (۱۹۸۹) - «فرست کردیت بانک»، لوس آنجلس.

۱۳۷۰ (۱۹۹۱) - مرکز فرهنگی «M.O.R.C. A» پاریس.

۱۳۷۰ (۱۹۹۱) - «بنیاد فرهنگی ایران»، دوسلدرف.

۱۳۷۱ (۱۹۹۲) - «مجموعه ­ی فرهنگی آزادی»، تهران.

۱۳۷۱ (۱۹۹۲) - گالری «سپهری»، تهران.

۱۳۷۳ (۱۹۹۴) - گالری «۵۴» نیویورک.

۱۳۷۳ (۱۹۹۴) - «سازمان ملل»، نیویورک.

۱۳۷۴ (۱۹۹۵) - نگارخانه­‌ی «برگ»، تهران.

۱۳۷۸ (۱۹۹۹) - گالری «حوریان» سانفرانسیسکو.

۱۳۷۸ (۱۹۹۹) - دانشگاه «ویرجنیاتک» ویرجنیا، امریکا.

۱۳۷۸ (۱۹۹۹) - دانشگاه «U.C.L.A.» لس‌آنجلس.

۱۳۸۱ (۲۰۰۲) - «خانه­­‌ی هنرمندان»، تهران.

۱۳۸۱ (۲۰۰۲) - موزه­‌ی «هنر‌های معاصر»، اصفهان.

۱۳۸۲ (۲۰۰۳) - گالری «پگاه»، کرمان.

۱۳۸۷ (۲۰۰۸) - موزه­‌ی «هنر‌های معاصر»، تهران.

۱۳۸۷ (۲۰۰۸) - گالری «شیرین»، تهران.

۱۳۹۲ (۲۰۱۳) - «خانه­‌ی هنرمندان»، تهران.

۱۳۹۲ (۲۰۱۳) - موزه­‌ی «هنر‌های معاصر» تهران، رونمایی از چاپ پانزدهم کتاب «در فاصله­‌ی دو نقطه...!» همراه با نمایش آثار ایران درّودی متعلق به گنجینه موزه.

برخی از نمایشگاه‌های «ایران درّودی» همراه با پوسترها

نمایشگاه گروهی

بیش از ۲۵۰ نمایشگاه گروهی درکشور‌های ایران، فرانسه، بلژیک، سویس، آمریکا، مکزیک، ژاپن، استرالیا و هم­چنین نمایشگاه­‌هایی با هنرمندان ایرانی در ایران، فرانسه، آمریکا، کانادا، موناکو، آلمان و امارات­ متحده­­‌ی عربی.

فعالیت در سایر زمینه­ ها

از سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴) عضو کنگره­‌ی بین­ المللی هنرمندان و منتقدین «ریمنی­»، «وروکیو» ­، و «سان مارینو­»، ایتالیا.

از سال ۱۳۴۶ (۱۹۶۷) تا ۱۳۵۱ (۱۹۷۲­) تهیه­ کنندگی و کارگردانی بالغ بر ۸۰ فیلم مستند برای تلویزیون ملی ایران تحت عنوان «شناسایی هنر».

۱۳۴۷ (۱۹۶۸) کارگردان فیلم مستند «بی­ینال ونیز» به مدت ۵۵ دقیقه.

از سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰) تا ۱۳۵۱ (۱۹۷۲) استاد مدعو دانشگاه «صنعتی شریف»، برای تدریس «تاریخ و شناسایی هنر».

سخنرانی­‌ها در باره­‌ی «هنر ایران»

۱۳۷۷ (۱۹۹۸) - «انجمن فرهنگی ایرانیان مقیم بلژیک»، بروکسل و کتابخانه «مرکز مطالعات ایران»، لندن.

۱۳۷۸ (۱۹۹۹) - دانشگاه «ویرجینیاتک» ویرجینیا، دانشگاه «یو. سی. ال. ای.» لوس­ آنجلس و دانشگاه «برکلی» سانفرانسیسکو، همچنین «انجمن متخصصین» سن­خوزه، و «انجمن سخن» سانفرانسیسکو، «انجمن سخن» لوس­ آنجلس، «انجمن فرهنگی ایرانیان» سکرمنتو و «انجمن فرهنگی ایرانیان» نیوجرسی.

تحقیق درباره­‌ی «هنر هخامنشیان» چاپ در مجله «سخن» و «نگین» ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷.

سلسه مقالات و نقد درباره­‌ی نقاشی درمطبوعات ایران.

سلسه سخنرانی­‌های درباره­‌ی «نقاشی» و «نقش زن در تاریخ و هنر باستان و معاصر ایران» و هم­چنین درباره­‌ی کتاب «در فاصله­‌ی دو نقطه...!» که از زندگی­نامه هنرمند است.

انتشارات

۱۳۵۲ (۱۹۷۳) - ایران درّودی (آثار نقاشی ۱۳۵۲-۱۳۳۸) چاپ اول، ناشر: مولف.

۱۳۵۵ (۱۹۶۶) - ایران درّودی (آثار نقاشی ۱۳۵۲-۱۳۳۸) چاپ دوم، ناشر: انتشارات «امیرکبیر».

۱۳۷۵ (۱۹۹۶) - در فاصله­‌ی دو نقطه ...! (زندگی­نامه­ ی­ نقاش به قلم خود او) ناشر: «نشرنی».

۱۳۸۳ (۲۰۰۴) - چشم شنوا (آثار نقاشی) ناشر: مولف.

۱۳۸۷ (۲۰۰۷) - قصه­‌ی انسان و پایداری­اش...! (شناخت­نامه ­­ی ایران دروّدی) مولف: مهدی مظفری ساوجی، ناشر: «سخن».

۱۳۹۶ (۲۰۱۷) - در فاصله­‌ی دو نقطه ...! چاپ بیستم، ناشر: «نشرنی».

۱۳۹۷ (۲۰۱۸) - گفتگو با ایران درّودی - مصاحبه گر: مهدی مظفری ساوجی - ناشر: نشر ثالث

ایران درودی در فاصله دو نقطه…!

ایران درودی همچون آیدین آغداشلو نیز دستی در نویسندگی دارد که کتاب در فاصله دو نقطه داستان زندگی ایران درودی به نگارش خود این هنرمند است. او می‌گوید کتاب دو نقطه نقاشی من است با کلمات، او واژه‌ها را جایگزین رنگ‌ها کرده و تا آنجا که امکان داشته است سعی کرده تا فضاى کلى نوشتار شبیه فضاى نقاشى‌هایش باشد. برای همین است که می‌گوید: ««در فاصله‌ی دو نقطه…!» یکى دیگر از نقاشى‌هاى من است که واژه‌ها جایگزین رنگ‌ها و فرم‌ها شده‌اند». ایران درودی سعی کرده است تا باری دیگر نور و امید و عشقی که در نقاشی هایش جاری ست را این بار به شکل کلمات در آورد تا بتواند کتاب زندگینامه خود را با نثری دوست داشتنی به مردم تقدیم کند. این کتاب ۱۸ با تجدید چاپ شد که این آمار کم نظیر به حساب می‌آید. داستان شروع نوشتن این کتاب به این شکل است که از آنجایی که بازو‌های ایران درودی برای جا‌بجایی تابلو‌های اختتامیه نمایشگاه سازمان ملل نیویورک بسیار آسیب دیده و دردناک شده بود و دیگر در آن زمان توانایی کشیدن نقاشی نداشت و از آنجایی که نمی‌تواند مدت طولانی‌ای بیکار باشد شروع به نوشتن می‌کند. در همان زمان‌ها خواهرش پوران به ایران می‌آید و بخش‌هایی از نوشته هایش را که صرفا جهت سرگرم کردن خود شروع به نوشتن کرده بوده است را برایش می‌خواند و استقبال زیاد خواهرش از کتاب باعث می‌شود تا تصمیم به تکمیل و انتشار کتاب بگیرد. به گفته‌ی خود ایران درودی تکمیل کتاب دقیقا ۳ ماه طول کشید؛ و گفته است که محتوای و فرم کتاب دقیقا به همان شکلی است که در ابتدا بوده است و تغییری نکرده است. فصل‌بندى و روایت داستان همانی است که در سه ماه اول شکل گرفته بود و هرگز تغییرى نکرد. با این تفاوت که ۶٢٠ صفحه که اول نوشته بود به ٢۴٠ صفحه تبدیل شد از زمانی که تصمیم جدی برای نوشتن این کتاب می‌گیرد درست ۳ ماه بعد کتاب را تکمیل می‌کند.(چوپی آرت)

ویدئو | رونمایی چاپ پانزدهم کتاب در فاصله‌ی دو نقطه...!

فیلم‌هایی که در مورد «ایران درّودی» ساخته شده است

فیلم «مستند درباره نمایشگاه ایران درّودی در موزه‌ی هنر‌های معاصر تهران» - کارگردان حسن امامی
فیلم «چه شگفت است عشق، که هم درد است و هم مرهم» به کارگردانی بنکدار و علیمحمدی
فیلم «ایران درّودی، نقاش لحظه‌های اثیری» - کارگردان بهمن مقصودلو
فیلم «ایران درّودی» - کارگردان مستانه مهاجر
فیلم «زن، نور، نقاشی» - کارگردان محمود شکراللهی
فیلم رونمایی پانزدهمین چاپ کتاب «در فاصله‌ی دو نقطه...!»

آثار برجسته «ایران درّودی»

نام اثر: ره آورد سفر (ژاپن)
سال: ۱۹۷۵
ابعاد: ۱۳۰×۸۰
نام اثر: به زلالی یک عشق
سال: ۱۹۷۷
ابعاد: ۱۸۳×۲۹۷
نام اثر: پایداری
سال: ۱۹۸۷
ابعاد: ۸۹×۱۱۸
نام اثر: بهت دشت
سال: ۱۹۹۲
ابعاد: ۸۹×۱۱۸

نام اثر: رگ‌های زمین، رگ‌های ما
سال: ۱۹۶۹
ابعاد: ۱۰۵×۸۰
نام اثر: محرم راز
سال: ۱۹۸۵
ابعاد: ۶۵×۸۱
نام اثر: سلطه‌ی بودن
سال: ۱۹۷۰
ابعاد: ۱۹۵×۲۹۶
نام اثر: سنگ، برگ، خاک
سال: ۱۹۷۶
ابعاد: ۱۲۰×۸۰
نام اثر: سرزمین بیگانه
سال: ۱۹۶۳
ابعاد: ۱۰۰×۶۳
نام اثر: اشراق
سال: ۱۹۹۲
ابعاد: ۱۰۱×۶۰
نام اثر: مرثیه آب – به یاد پرویز
سال: ۱۹۸۷
ابعاد: ۹۲×۶۵
نام اثر: بلور طلوع
سال: ۱۹۸۸
ابعاد: ۹۲×۶۵