ظرفیت‌های رضوی برای توسعه اقتصادی مشهد

محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ گردشگری رویدادمحور، گونه جدیدی از گردشگری فرهنگی و یکی از راهکار‌های جذب گردشگر محسوب می‌شود. در این نوع از گردشگری، شهر‌های مختلف تلاش می‌کنند با برگزاری مراسم و آیین‌های مختلف در مناسبت‌های تاریخی و فرهنگی هم گردشگر بیشتری جذب کنند و هم فرهنگ خودشان را به جهان بشناسانند.

کارشناسان معتقدند که گردشگری رویدادمحور ضمن رونق بخشیدن به اقتصاد سبب می‌شود گردشگران با فرهنگ شهری که به آن سفر کرده اند.

بیشتر آشنا شوند و به بهترین سفیران برای معرفی فرهنگ آن جامعه به جهانیان تبدیل شوند. اهمیت این موضوع سبب شده است سیدعبدا... ارجائی، شهردار مشهد، یکی از برنامه‌های خود را تقویت رویداد‌های معروف فرهنگ رضوی و مقوم فرح بخشی شهر در پهنه‌های تبادلی زیارت و شهر قرار دهد. فعالان و کارشناسان گردشگری از ورود مدیریت شهری به این مسئله استقبال می‌کنند و آن را گامی مهم در راستای رونق اقتصاد شهر و تحقق هدف تبدیل مشهد به جهان شهر می‌دانند.

تقویت گردشگری

عضو شورای اسلامی شهر مشهد درباره تأثیر برگزاری رویداد‌های فرهنگی رضوی بر اقتصاد شهر می‌گوید: محور طرح جامع گردشگری مشهد باید سفر‌های ارزان قیمت باشد. باتوجه به اینکه ارزش پول ما در مقابل ارز‌های خارجی بسیار ناچیز است، شرایط بسیار خوبی برای افزایش حضور زائران خارجی از طریق برگزاری رویداد‌های فرهنگ محور فراهم است.

 هاشم دائمی می‌افزاید: برای رونق صنعت گردشگری رویدادمحور باید دامنه فعالیت‌ها و تبلیغات ما به خارج از کشور نفوذ پیدا کند، از این رو باید تمرکز ویژه‌ای بر حوزه جذب زائران خارجی و معرفی ظرفیت‌های موجود داشته باشیم.

عضو کمیسیون اقتصادی، سرمایه گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد ادامه می‌دهد: گردشگری کشاورزی و بوم گردی که بخشی از گردشگری رویدادمحور است، هم می‌تواند ماندگاری زائران را در مشهد افزایش دهد.

وی می‌گوید: جمعیت زیادی از کشور‌های همسایه به ویژه در حوزه خلیج فارس علاقه‌مند هستند در زمان حضور در مشهد علاوه بر زیارت از خدمات درمانی و پزشکی نیز استفاده کنند، بنابراین ما باید در بخش‌های مختلف، زیرساخت‌ها را برای حضور گردشگران با اهداف متفاوت فراهم کنیم.

تحقق جهان شهر

غلامحسین زاهدپیشه، کارشناس گردشگری، نیز در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه برگزاری رویداد‌های مذهبی و فرهنگی و آیین‌های رضوی گامی در راستای تحقق تبدیل مشهد جهان شهر است، می‌گوید: در مشهد رویداد‌های مذهبی و فرهنگی بی شماری در مقاطع مختلف سال داریم که با برنامه ریزی مناسب می‌توان از آن‌ها برای جذب زائران خارجی استفاده کرد.

به عنوان نمونه براساس تقویم می‌توان آیین‌های مختلفی را درباره زندگی امام رضا (ع) و حضور ایشان در ایران برگزار کرد. همچنین با توجه به اینکه آرامگاه فردوسی در نزدیک مشهد قرار دارد، می‌توان مراسم مختلفی در سال در حوزه فرهنگ و ادب فارسی به منظور جذب گردشگران علاقه‌مند به حوزه فرهنگ و ادبیات فارسی برگزار کرد.

وی بیان می‌کند: تقویت رویداد‌های فرهنگ رضوی سبب افزایش جذب زائران خارجی و ماندگاری بیشتر زائران داخلی در مشهد به خصوص در ایام خلوت سال می‌شود. جلب توجه رسانه‌های مختلف در منطقه و جهان به مشهد، از مزایای دیگر برگزاری چنین رویداد‌هایی است. تشویق زائران خارجی به حضور مجدد و در فاصل زمانی کوتاه‌تر و جلب منابع جدید برای تجدیدحیات اقتصادی شهر، از دیگر مزایای برگزاری رویداد‌های فرهنگی در مشهد است.

زاهدپیشه تاکید می‌کند: فرهنگ رضوی، برند شهر مشهد برای جذب زائران داخلی و خارجی است. ما باید با برنامه ریزی مناسب سعی کنیم این برند را به سطح منطقه و جهان معروفی کنیم. بدیهی است که هرچه در این زمینه موفق‌تر عمل کنیم، توسعه و پیشرفت شهر سرعت بیشتری می‌گیرد.

وی بیان می‌کند: نهادینه کردن برگزاری رویداد‌های فرهنگ محور در مشهد نیازمند همراهی مدیریت شهری است. حمایت از این موضوع سبب می‌شود بخش خصوصی نیز به مرور پای کار آمده، در برگزاری چنین رویداد‌هایی مشارکت کند. نتیجه کلی چنین اقداماتی سرعت بیشتر توسعه مشهد است.

ایجاد نشاط در بین شهروندان

نایب رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا، توجه به برگزاری رویداد‌های فرهنگی را عامل مهمی در ایجاد نشاط در بین شهروندان و شناساندن فرهنگ و هویت مشهد به شهر‌های دیگر و زائران خارجی می‌داند و می‌گوید: کشور‌های دیگر به دلیل پیشینه فرهنگی و تاریخی محدود، مجبور هستند به منظور جذب گردشگر رویدادمحور؛ خودشان رویداد‌هایی را تعریف و حول آن گردشگر جذب کنند.

این درحالی است که مشهد به دلیل پیشینه فرهنگی و تاریخی غنی، از این مسئله بی نیاز است و می‌توان با یک برنامه ریزی مناسب و اصولی در مناسبت‌های مختلف فرهنگی و مذهبی، رویداد‌هایی را برای جذب زائران و به خصوص زائران خارجی برگزار کرد. محسن شرکا می‌افزاید: افزایش حضور زائران خارجی با تقویت برگزاری آیین‌های رضوی سبب می‌شود اقتصاد شهر که به دلیل کرونا ضربه خورده است، احیا شود.

همچنین این نوع گردشگری سبب می‌شود در طول سال و نه فقط در زمان‌های محدودی مثل نوروز یا تابستان، بتوانیم پذیرای زائران بیشتری باشیم. افزایش تبادل فرهنگی با زائران خارجی از دیگر مزایای اجرای چنین طرح‌هایی است. شرکا بیان می‌کند: تقویت رویداد‌های معروف فرهنگ رضوی سبب شناخته‌تر شدن مشهد در سطح منطقه و سایر کشور‌ها می‌شود و درنتیجه بستر‌های جذب سرمایه گذاری خارجی در شهر را فراهم می‌کند.

برگزاری رویداد‌های نماز باران و زنان نوغان

عضو هیئت‌علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد هم در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه برگزاری رویداد‌های متناسب با فرهنگ و سنن اسلامی ایرانی می‌تواند نقش مهمی در جذب زائران خارجی و شناساندن مشهد به سایر کشور‌ها داشته باشد، می‌گوید: به این منظور می‌توانیم رویداد‌هایی مانند اقامه نماز باران توسط امام‌رضا (ع) یا واقعه زنان نوغان را به‌صورت مراسم آیینی بازنمایی کنیم.

علاوه‌بر این معمولا گردشگران خارجی علاقه خاصی به برگزاری مراسم محرم در ایران دارند. ما می‌توانیم در مناسبت‌های مختلف مذهبی در مشهد، آیین تعزیه خوانی را اجرا کنیم. این مراسم ضمن افزایش جذب زائران خارجی، به شناساندن فرهنگ ما به سایر کشور‌ها نیز کمک زیادی می‌کند.

مژگان تیموری می‌افزاید: همچنین برگزاری آیین‌های مرتبط با رویداد‌های انقلاب مانند اتفاقاتی که در میدان شهدا در زمان پیروزی انقلاب اسلامی روی داد، می‌تواند در دستورکار قرار بگیرد. وی ادامه می‌دهد: علاوه‌بر این می‌توانیم از ظرفیت برگزاری ایام میلاد ائمه‌اطهار (ع) و اسطوره‌های تاریخ مشهد به‌منظور برگزاری رویداد‌های فرهنگی در شهر استفاده کنیم. همچنین به‌منظور موفق بودن اجرای چنین برنامه‌هایی، می‌توان برخی از این رویداد‌ها را متناسب با سنین مختلف برنامه‌ریزی و اجرا کرد.

وی بیان می‌کند: برگزاری چنین آیین‌هایی علاوه‌بر فواید اقتصادی مانند افزایش ورود و ماندگاری زائران، نقش مهمی در افزایش انسجام اجتماعی در مشهد دارد. تیموری تاکید می‌کند: با این حال باید درکنار تلاش برای برگزاری رویداد‌های مختلف فرهنگی و مذهبی در مشهد، با تبلیغات مناسب برگزاری چنین آیین‌هایی را در کشور‌های مختلف اطلاع‌رسانی کنیم تا به اهداف تعیین‌شده دست بیابیم.